60 năm vụ thảm sát Sơn - Cẩm – Hà
(Cadn.com.vn) - Ngày 2-12, H. Tiên Phước phối hợp với UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức Lễ tưởng niệm 60 năm (2-12-1955 - 2-12-2015) vụ thảm sát Sơn - Cẩm - Hà tại xã Tiên Sơn. Tháng 2-1955, bọn phản động Quốc dân Đảng tổ chức mít-tinh chính thức tuyên bố ly khai chính quyền Ngô Đình Diệm và thành lập chính phủ phản động của chúng ở 3 xã Sơn - Cẩm - Hà. Chúng lập nên cái gọi là "Chiến khu Nam Ngãi Bình Kỳ" và đưa tên Nguyễn Đình Thiệp trực tiếp chỉ huy. Chúng hình thành các tổ chức xã bộ, chi bộ, xây dựng các khu giam, nhà giam, đưa nhiều tên ác ôn khét tiếng, khát máu người vào bộ máy Quốc dân Đảng vùng Sơn - Cẩm - Hà. Âm mưu của chúng là chiếm cứ cả vùng Tiên Phước - Trà My nối liền với vùng thấp H. Phước Sơn, xây dựng chiến khu dự bị, làm hậu cứ cho việc tiêu diệt những người cộng sản và đối đầu với quân Diệm.
Nhưng cán bộ, đảng viên và nhân dân Tiên Phước đã không dễ dàng khuất phục trước những âm mưu nham hiểm, thủ đoạn xảo quyệt của Mỹ - Diệm và bọn Quốc dân Đảng. Cán bộ, đảng viên của ta đã lãnh đạo quần chúng đứng lên kiên quyết đấu tranh chống bắt cóc, chống khủng bố, bảo vệ cán bộ, đảng viên, bảo vệ những người yêu nước, bảo vệ cách mạng. Chiêu bài hợp tác của bọn Quốc dân Đảng ngay từ buổi đầu đã bị thất bại, bộ mặt thật của bè lũ phản động đã bị vạch trần.
Biết không thể lừa bịp được nhân dân, Quốc dân Đảng đã lột bỏ cái vỏ bọc "yêu nước", hiện nguyên hình là những tên đồ tể khát máu. Chúng tăng cường bắt cóc cán bộ, đảng viên và những người yêu nước của ta đưa đi thủ tiêu, giấu xác. Đỉnh điểm là vào đêm 2-12-1955, bọn Quốc dân Đảng đã gây ra vụ thảm sát điên cuồng, man rợ đẫm máu, khi chúng bắt bớ và tiến hành chôn sống tập thể hơn 200 đồng chí, đồng bào của ta tại Hầm Heo, Đồng Trại - Tiên Cẩm và Gò Vàng - Tiên Sơn. Chỉ tính từ tháng 2-1955 đến cuối năm 1955, bọn phản động Quốc dân Đảng đã tàn sát hơn 400 cán bộ, đảng viên, đồng bào vùng chiến khu Sơn - Cẩm - Hà.
Những hy sinh, mất mát, đau thương trong vụ thảm sát Sơn - Cẩm - Hà đã thổi bùng lên ngọn lửa đấu tranh của quân và dân huyện nhà trong 21 năm chống Mỹ cứu nước, Tiên Phước trở thành "đất thánh" của Cách mạng khu V. Quân và dân Tiên Phước đã mở đầu phong trào đấu tranh vũ trang ngay những ngày đầu cuộc kháng chiến chống Mỹ; cùng với các lực lượng vũ trang tham gia nhiều chiến dịch, xây dựng căn cứ địa cách mạng, phối hợp với các lực lượng vũ trang mở màn Chiến dịch giải phóng Quảng Nam - Đà Nẵng, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước.
Nguyễn Sơn