Ông Trump bị xóa tên ứng viên ở Colorado

Một tòa án phúc thẩm bang Colorado (Mỹ) ngày 19-12 đã ra phán quyết rằng cựu Tổng thống Donald Trump sẽ không thể tham gia cuộc bỏ phiếu sơ bộ lựa chọn ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa tại bang này, do những hành động của ông liên quan đến vụ tấn công hồi năm 2021 nhằm vào trụ sở Quốc hội Mỹ ở Capitol Hill khiến ông không còn đủ tư cách. Cụ thể, phán quyết của tòa khẳng định ông Trump không đủ tư cách giữ cương vị Tổng thống theo Điều 3 của Tu chính án thứ 4 theo Hiến pháp Mỹ. Do đó, việc giới chức bang Colorado đưa ông Trump trở thành ứng cử viên trong cuộc bầu cử tổng thống sơ bộ của bang này theo Luật bầu cử sẽ là hành vi trái luật.

Đây là một động thái chưa từng có tiền lệ và gây bất ngờ hàng đầu trong các cuộc đua vào Nhà Trắng. Phía ông Trump tuyên bố sẽ kháng án lên Tòa án tối cao Mỹ. Nhưng kể cả khi kháng án thất bại, phán quyết của Colorado cũng chỉ có hiệu lực ở bang này, đồng nghĩa ông Trump vẫn có thể tranh cử tại các bang khác, bỏ qua mỗi Colorado. Sẽ không quá nghiêm trọng với riêng ông Trump vì Colorado vốn dĩ là "bang xanh" nghiêng về Đảng Dân chủ. Ông Trump không cần đấu tranh tại bang này, chưa kể dù muốn cũng không thắng nổi.

Một số ý kiến cho rằng, phán quyết này có thể gây bất lợi cho chiến dịch tái tranh cử của ông Trump. Tuy nhiên, các nhà tài trợ và nhà phân tích chính trị từ cả đảng Cộng hòa và Dân chủ đều cho rằng phán quyết có thể sẽ càng thúc đẩy lập luận của ông Trump rằng ông là nạn nhân của một quy trình pháp lý mang tính đảng phái và đó là lý do chính khiến ông nên trở lại nắm quyền. Khi đó, thay vì gây khó, phán quyết sẽ đóng vai trò là chất xúc tác giúp chiến dịch tranh cử của ông Trump vận động được nhiều hơn nữa nguồn tài trợ. Điều tương tự đã xảy ra khi ông bị truy tố một loạt tội danh hồi đầu năm nay. "Ông Trump đang ăn mừng", John Morgan, một luật sư ở Florida ủng hộ đảng Dân chủ, nói và cho rằng đây là cơ hội gây quỹ của đảng Cộng hòa.

Hiệu ứng tiếp diễn

California có thể là bang tiếp theo cấm ông Trump tham gia tranh cử tại cuộc bầu cử sơ bộ. Hôm 20-12, phó thống đốc California Eleni Kounalakis đã đề nghị bang cân nhắc "mọi lựa chọn pháp lý" để hiện thực hóa điều đó. Bà Kounalakis muốn học theo Colorado, nơi tòa án tối cao (với tất cả 7 thẩm phán đều do phe Dân chủ bổ nhiệm) vừa qua sử dụng mục 3 của Tu chính án thứ 14 để gạch tên ông Trump. "Dựa trên phán quyết của Tòa án tối cao bang Colorado, tôi mong bà xem xét mọi lựa chọn pháp lý để gạch tên cựu Tổng thống Donald Trump khỏi thùng phiếu bầu sơ bộ năm 2024 của California. Quyết định này nhằm tôn vinh pháp quyền tại đất nước chúng ta và bảo vệ những trụ cột căn bản của nền dân chủ", bà Kounalakis viết trong thư gửi tổng thư ký bang Califonia, bà Shirley Weber.

Điều lo lắng hiện nay là liệu "hiệu ứng Colorado" có lan nhanh sang các bang khác nghiêng về phe Dân chủ hay không. Hiện nay nhiều tiểu bang cũng viện dẫn Tu chính án thứ 14 để mong ngăn ông Trump tranh cử, song chưa bang nào hành động như Colorado, một số bang khác có các vụ kiện tương tự của các nhóm cử tri song đã bị tòa bác trước đó.

Ông Biden cũng không tránh khỏi

Không dừng lại ở đó, phe Cộng hòa cũng đe dọa sẽ gạch tên Tổng thống Joe Biden của Đảng Dân chủ. Hôm 19-12, ngay sau phán quyết Colorado, Phó thống đốc bang Texas Dan Patrick đề nghị hãy cấm ông Biden tranh cử vì vấn đề nhập cư lậu đang gây bất ổn cho bang này. "Những gì xảy ra ở Colorado khiến tôi nghĩ có nên loại Tổng thống Joe Biden khỏi phiếu bầu tại Texas hay không, vì ông ấy đã để hơn 8 triệu người vượt qua biên giới từ khi nhậm chức, khiến chúng tôi bị ảnh hưởng nhiều chưa từng thấy", phó thống đốc Texas Dan Patrick, đảng Cộng hòa, trả lời phỏng vấn ngày 19-12.

Texas hồi đầu tuần thông qua đạo luật coi vượt biên trái phép là tội cấp bang, trao thêm quyền lực cho cảnh sát và tòa án bang xử lý những người bị cáo buộc vượt biên trái phép. Đạo luật, hiệu lực từ tháng 3-2024, được cho là sẽ tạo ra cuộc chiến pháp lý giữa Texas và chính quyền liên bang nhưng ông Patrick tin bang này chiến thắng nếu xảy ra kiện cáo.

AN BÌNH