Công trình xử lý rác thải theo mô hình lò đốt rác cụm xã, tại bãi tập kết rác nằm lùi xa bên đường Hồ Chí Minh nhánh đông, thuộc địa bàn xã Cam Tuyền. Nơi đây xa khu dân cư, xung quanh là gò đồi. Ghi nhận tại bãi rác, cho thấy công tác xử lý môi trường, khử khuẩn thường xuyên, các bể rác không nhiều nước thải ứ đọng. Riêng công trình lò đốt rác nằm lùi phía sau, có khoảng phơi khá rộng. Qua tìm hiểu được biết, năm 2019, Dự án “Mô hình lò đốt rác cụm xã huyện Cam Lộ” do Ban Quản lý Dự án Đầu tư - Xây dựng và Phát triển quỹ đất H.Cam Lộ làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư hơn 7 tỉ đồng.

Trong đó, nguồn vốn thực hiện từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới 7 tỉ đồng, vốn ngân sách huyện, các nguồn vốn hợp pháp khác và nhân dân đóng góp 700 triệu đồng. Dự án có các hạng mục chính như khu lò đốt rác, hạ tầng kỹ thuật điện, giao thông, bảo vệ, thu gom xử lý nước thải, đầu tư 1 thiết bị lò đốt rác thải sinh hoạt. Sau khi hoàn thành thi công, HTX Dịch vụ môi trường và công trình đô thị H.Cam Lộ được giao phối hợp tổ chức vận hành chạy thử lò đốt. Bà Phạm Thị Luân, Giám đốc HTX cho biết thời điểm chạy thử diễn ra trong 1 tháng (trong tháng 7 và tháng 8-2021), mỗi ngày 1 ca/8 tiếng. Tính chung chi phí cho 1 tháng chạy thử lò đốt là hơn 78 triệu đồng. Theo đánh giá ban đầu, máy móc lò đốt vận hành tốt, chạy thử đạt công suất đặt ra. Tuy nhiên, vẫn gặp một số khó khăn nhất định như rác không được phân loại, nhiều loại rác không thể đốt, thiếu một số hạng mục cần đầu tư thêm.

Bên cạnh một số khó khăn khách quan, cùng với việc thiếu kinh phí, nên sau thời gian chạy thử, lò đốt nằm… chờ khởi động lại. Việc máy móc không hoạt động thời gian dài trong nhiều tháng không tránh khỏi bị gỉ rét hư hỏng, trong khi đó phải tốn thêm chi phí để bảo vệ công trình này nhiều tháng qua. Tìm hiểu thêm được biết, rác lẫn lộn nhiều loại như gạch, đá, mảnh chai. Khi gặp các loại vật cứng, máy lập tức bị kẹt, chết máy và hư hỏng, buộc phải sửa chữa nhiều lần. Vì vậy, cần thêm nhân công để phân loại rác, bên cạnh nhân công vận hành. Căn cứ vào quá trình chạy thử, ước tính lò đốt trên cần khoảng 1,4 tỷ đồng/năm. Đó là chỉ chạy 1 ca/ngày. Nếu nhìn vào lượng thu gom rác cả huyện Cam Lộ tập trung về đây, thì khối lượng khoảng tầm trên 30 tấn/ngày. Chính vì thế, không chỉ cần một lò đốt mà phải cần tới 2 lò đốt, hoạt động 2 ca/ngày thì mới đảm bảo giải quyết được hết. Cũng không thể dồn vào bể chôn lấp. Mới đây, sau đợt kiểm tra thực tế của ngành chức năng, nhận thấy khu vực ô chôn lấp bãi rác đã lấp đầy, lượng rác phát sinh hàng ngày đổ xung quanh khu nhà đốt rác khá lớn, cần thêm một số hạng mục, hiệu chỉnh, bổ một số chi tiết công trình…

Ở tình hình hiện tại, việc đưa lò đốt trên vào hoạt động sớm là rất cần thiết. Được biết, huyện Cam Lộ cũng đang bàn nhiều biện pháp nhằm kịp thời bố trí kinh phí đưa vào vận hành và duy trì hoạt động lò đốt rác hiệu quả. Đó cũng là mong mỏi của người dân tại huyện đạt chuẩn Nông thôn mới đầu tiên của tỉnh Quảng Trị này.

Bảo Hà