(Cadn.com.vn) - Sau khi trùm khủng bố Osama bin Laden bị biệt kích Mỹ tiêu diệt ở Pakistan hồi cuối tháng 5-2011, “danh hiệu” “kẻ bị truy nã nguy hiểm nhất thế giới” đã thuộc về Joaquin “El Chapo” Guzman - thủ lĩnh băng đảng ma túy khét tiếng Sinaloa ở Mexico. Băng Sinaloa thường được mô tả là tổ chức buôn bán ma túy mạnh nhất ở Tây bán cầu, kiểm soát toàn bộ dòng chảy của cocaine, cần sa và methamphetamine vào Mỹ qua đường hàng không, đường bộ và được cho là đã liên kết với các tổ chức ở 50 quốc gia.

“Ông trùm của các ông trùm”

Ông trùm Guzman, sinh ngày 4 -4-1957, có biệt danh “El Chapo” (có nghĩa là “thằng lùn”) là ông chủ băng Sinaloa, một trong hai tổ chức tội phạm chính trong cuộc chiến giành quyền kiểm soát ngành công nghiệp ma túy. Băng đối thủ là Gulf của Zetas. Cuộc đối đầu giữa hai băng nhóm này đã giết chết khoảng 48.000 người từ năm 2006 đến nay.

Guzman bắt đầu dính vào ma túy từ cuối những năm 1980, trong vai trò một kẻ bán ma túy và lo công tác kho vận cho “bố già” Miguel Angel Felix Gallardo. Tiếp đó y thành lập băng Sinaloa và sau khi Gallardo bị bắt vào năm 1989, y nhanh chóng tiếp quản các địa bàn của “người tiền nhiệm” và đẩy mạnh hoạt động làm ăn. Ước tính, bọn tội phạm ma túy Mexico bỏ túi được từ 13-25 tỷ USD/năm. Vì thế, Guzman cũng từng được tạp chí danh tiếng Forbes của Mỹ liệt kê vào danh sách những người giàu nhất thế giới với tổng tài sản 1 tỷ USD. Vụ việc này khiến Tổng thống Mexico Felipe Calderon nổi giận vì ông cho rằng, Forbes đã “tán dương bọn tội phạm”.

Guzman còn được biết đến như một ông trùm ma lanh. Bên cạnh những việc làm tàn nhẫn trong cuộc chiến ma túy với các băng đảng cạnh tranh, y còn sử dụng tài sản nuôi dưỡng hoặc hỗ trợ cho người nghèo nông thôn. “Chính phủ luôn nói rằng, Guzman chỉ là một biểu tượng tượng trưng, nhưng y có sức ảnh hưởng nhiều hơn thế. Khi bạn hỏi xung quanh Sinaloa, bạn sẽ thấy sức mạnh của ông ta nắm giữ là như thế nào”, chuyên gia Beith cho biết.

Tên Joaquin “El Chapo” Guzman. Ảnh: AFP

Ngày 9-6-1993, y đã bị bắt giam nhưng 8 năm sau đó đã trốn thoát khỏi nhà tù được bảo vệ nghiêm ngặt nhất nước thông qua một giỏ đựng quần áo giặt, chỉ vài ngày trước khi được dẫn độ sang Mỹ. Trong vụ vượt ngục ly kỳ của El Chapo, 78 người liên quan đã bị xét xử. Y cũng rất trắng trợn. Gần đây nhất là vào tháng 9-2011, vợ y, một công dân Mỹ và nữ hoàng sắc đẹp trước đây, đã vượt biên vào bang California sinh con trước khi trở về Mexico mà không một lần bị các cơ quan có thẩm quyền sờ gáy.

Trong những năm qua, các nhóm đối thủ, đặc biệt là băng đảng tội phạm lớn Los Zetas xâm nhập vào khu vực trước đây được coi là lãnh thổ của Guzman vì y phải sống chui lủi. Tuy nhiên, dù có thể không còn kiểm soát toàn bộ ngành công nghiệp ma túy, “El Chapo” vẫn là “ông trùm của các ông trùm” ở Mexico.

Công nghệ “săn đầu người”

Mexico sẽ bước vào cuộc bầu cử quan trọng vào tháng 7 tới. Đảng Hành động Quốc gia (PAN) cầm quyền đang nỗ lực bắt được Guzman như một “chiến lợi phẩm” quan trọng lấy lòng cử tri. An ninh biên giới cũng là một vấn đề quan trọng trong cuộc bầu cử Mỹ, đặc biệt là ở California, Texas và Arizona. Vì thế, chính quyền Obama cũng nôn nóng bắt giữ kẻ trốn chạy nguy hiểm này.

Giới chuyên gia cho rằng, về mặt chính trị, việc bắt giữ “thằng lùn” sẽ là một lợi ích rất lớn cho chính quyền Tổng thống Felipe Calderon và xua tan những chỉ trích cho rằng, chính quyền Mexcico hậu thuẫn các băng nhóm ma túy. Từ lâu, người dân Mexico vẫn đồn đoán về một “hiệp định” giữa chính phủ và băng nhóm Sinaloa. Có nguồn tin cho rằng, năm 2007, các chính trị gia và cảnh sát địa phương đã tham dự đám cưới của Guzman với người vợ thứ 3, một nữ hoàng sắc đẹp địa phương tên Emma Coronel Aispuro. Vì vậy, chỉ có việc bắt giữ Guzman mới đập tan những chỉ trích đó.

Tuy nhiên, việc bắt Guzman không phải dễ. Từ khi trốn thoát, Guzman sống cảnh ẩn dật, thoắt ẩn, thoắt hiện như một bóng ma. Bộ Ngoại giao Mỹ đã treo giải thưởng lên đến 5 triệu USD cho ai cung cấp thông tin dẫn đến bắt giữ Guzman. Đây là một trong những giải thưởng lớn nhất trong lịch sử chống ma túy quốc tế. Trong một bài báo hồi tháng 10-2011, tờ Washington Post cho biết, Mexico đã thành lập 3 đội đặc biệt gồm những thành viên ưu tú từ lực lượng hải quân, quân đội và cảnh sát liên bang để truy bắt Guzman. Một số sĩ quan hàng đầu của quân đội Mỹ với công nghệ nghe trộm, bao gồm cả máy bay không người lái hiện đang trải dài không phận Mexico cố gắng để tìm thấy y, nhưng vẫn chưa có kết quả.

Trong khi nhiều đối thủ của y bị sát hại hoặc trở nên suy yếu trong cuộc chiến ma túy từ 2 năm qua của chính phủ Tổng thống Calderon, y luôn thoát khỏi họng súng này và dường như đang củng cố quyền lực. Trong những tháng gần đây, chính phủ Mexico ráo riết mở các cuộc truy lùng Guzman và đập tan tổ chức của y. Một số thành viên hàng đầu đã bị bắt, trong đó có cả “thủ lĩnh an ninh”, cấp phó thứ hai của Guzman, Felipe Cabrera Sarabia có bí danh “kỹ sư”.

Nhiều nguồn tin cho rằng, Guzman hiện đang lẩn trốn tại các vùng miền núi bị cô lập của tiểu bang Sinaloa, Durango và Chihuahua dưới sự bảo vệ nghiêm ngặt của một đội quân những kẻ giết người thuê cũng như một mạng lưới rộng lớn những người cung cấp thông tin về các hoạt động của quân đội và cảnh sát Guzman. Những người này được vũ trang tới tận răng và sẵn sàng xả súng vào bất kỳ người lạ nào.  Có tin y đang náu thân tại những ngọn núi trên dãy Sierra Madre xinh đẹp, nhưng là cơn ác mộng với bất kỳ ai bước chân vào đây bởi khả năng “một đi không trở về” là rất cao.

Theo các chuyên gia, điều đó cũng dễ hiểu bởi Washington cũng phải dành nhiều năm và hàng tỷ USD lần theo dấu vết Osama bin Laden mới tiêu diệt được ông trùm này.  “El Chapo” Guzman thường được so sánh với Pablo Escobar, trùm ma túy Colombia, đã bị giết vào năm 1993. Tuy nhiên, phó Tổng chưởng lý Mexico Samuel Gonzalez Ruizquan nói rằng có sự khác biệt rõ ràng giữa hai trường hợp này. “Săn lùng Escobar là một tìm kiếm chuyên sâu hơn hai năm trong một khu vực xác định mà chính quyền có thể kiểm soát, Medellin.

Còn đối với trường hợp của Guzman, chính phủ Mexico đang phải đối mặt với một thách thức khác biệt. Đây không chỉ là một câu hỏi về chính trị mà còn về phương pháp luận và thu thập tình báo, ông lập luận.

Thanh Văn