(Cadn.com.vn) - Cứ khoảng 15 phút/chuyến, tuyến bến khách ngang sông Bạch Đằng – Cẩm Kim  có hàng nghìn lượt khách qua lại mỗi ngày, doanh thu hàng tỷ đồng/năm. Vậy mà, giá khởi điểm 1,6 tỷ đồng/năm  để  đấu giá  tuyến này lại  không mấy ai quan tâm, trái lại còn phản ứng. Vậy vướng mắc ở đâu?

Dân đò kêu cứu!

Chủ nhiệm HTX Vận tải thủy bộ & du lịch Hội An (HTXHA) Hoàng Văn Thùy phân trần, 35 năm qua, HTX và xã viên không ngừng đầu tư, mua sắm phương tiện ô-tô, tàu thuyền phục vụ việc đi lại của nhân dân, cán bộ và học sinh trên địa bàn. Riêng tuyến thủy nội địa Bạch Đằng- Cẩm Kim với 20 thuyền trọng tải từ 30-40 khách/thuyền, vận chuyển khách qua lại  an toàn, đặc biệt là miễn phí cho hơn 700 lượt học sinh đi học/ngày. Thế nhưng, vào dịp Tết Nguyên đán vừa qua HTXHA  nhận được “Thông báo mời tham gia đấu giá Quyền khai thác thu phí qua đò ngang tuyến Bến khách ngang sông Bạch Đằng- Cẩm Kim và ngược lại” của Hội đồng đấu giá TP Hội An (HĐĐG). Ăn Tết xong, HTX phổ biến cho 20 xã viên Đội thuyền thì họ phản ứng gay gắt vì lo mất việc làm.

20 xã viên đã ký “ Đơn kiến nghị cứu xét” tập thể, trực tiếp mang đến UBND TP Hội An và UBND tỉnh, các ngành chức năng nhờ can thiệp. Ông Nguyễn Đình Ớt, đại diện Đội thuyền HTXHA  phân tích: “Từ một đội thuyền ọp ẹp, công suất 8-10 CV nay 20 hộ xã viên bằng mọi biện pháp vay mượn đã có hẳn 20 con tàu bề thế 25-30 CV, giá thành 500 triệu đồng/chiếc... Nếu đấu giá không thành thì chúng tôi lấy gì để  thu hồi vốn đã đầu tư và trang trải?”.

Hàng nghìn lượt người qua lại hằng ngày trên tuyến đò Bạch Đằng - Cẩm Kim.

Trước sự việc này, Liên minh HTX tỉnh Quảng Nam đã có ý kiến can thiệp, đề nghị  UBND tỉnh, UBND TP Hội An để HTXVT được tiếp tục khai thác tuyến này.  Công văn số 33/LM-HTX  ngày 25-2-2013 của Liên minh do Chủ tịch Nguyễn Thanh Tài nhấn mạnh, nếu HTXHA không trúng thầu thì 20 hộ xã viên có nguy cơ thất nghiệp và mang nợ nần; HTX đang khai thác tuyến này chỉ thu bằng 70% so với mức phí của UBND tỉnh quy định, là một trong lá cờ đầu của phong trào kinh tế tập thể của tỉnh...

Đáng lưu ý, sau khi cam kết tạo điều kiện  cho HTXHA đầu tư, đổi mới phương tiện, nâng cao chất lượng  phục vụ  người dân, Liên minh HXT tỉnh “Yêu cầu HTXHA cùng bàn bạc với chính quyền địa phương nộp ngân sách hằng năm một cách hợp lý”.

Kiến nghị thật thấu tình, đạt lý!

Ông Nguyễn Đình Ớt: “Nếu đấu giá không thành thì chúng tôi lấy gì để thu hồi vốn đã đầu tư và trang trải?”.

Chính quyền lúng túng

Sáng 25-2, đích thân Chủ tịch UBND TP Hội An Lê Văn Giảng đã trả lời đơn xã viên HTXVT: “Nhằm đảm bảo tính cạnh tranh lành mạnh trong việc cung cấp chất lượng dịch vụ vận chuyển cho nhân dân và du khách, đồng thời từng bước chấn chỉnh, khắc phục tình trạng vận chuyển khách không đảm bảo các quy định về ATGT đường thủy tại địa phương và để tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước, UBND TP đã có chủ trương tổ chức đấu giá, khai thác tất cả các tuyến đò ngang, dọc trên địa bàn, trong đó có tuyến Bạch Đằng-Cẩm Kim. Đây là chủ trương đúng đắn và hoàn toàn phù hợp với quy định của Pháp luật, do đó UBND TP đề nghị các xã viên HTXHA tích cực ủng hộ và thực hiện đúng chủ trương này”.

Chủ trương đấu giá công khai các tuyến đò Hội An đã có cơ sở từ thực tiễn. Giữa năm 2011, bến đò Cẩm Thanh có giá sàn 500 triệu đồng/năm nhưng 7 người tham gia đấu giá rất căng. Cuối cùng, người trúng đấu giá là ông Đặng Tấn với giá 1 tỷ đồng/năm, hợp đồng 3 năm (từ 30-6-2011 đến 30-6-2014) và đã nộp tiền đầy đủ theo từng năm. Tương tự, việc đấu giá Bến đò Phước Hải (Cửa Đại) đầu năm 2012 có 8 người tham gia đấu giá với giá sàn 96,8 triệu đồng nhưng ông Trần Văn Khuê trúng đấu giá với 367 triệu đồng, hợp đồng cũng 3 năm (từ 1-5-2012 đến 1-5-2015).

6 tháng trước, HĐND TP Hội An khóa X –kỳ họp thứ 4 (7-2012) đã ra Nghị quyết số 01/2012/NQ-HĐND “Về nhiệm vụ KT-XH 6 tháng cuối năm 2012”, trong đó có nêu: “chuẩn bị các điều kiện để đến đầu năm 2013 tổ chức đấu thầu công khai các bến đò ngang, dọc trên địa bàn để tăng nguồn thu cho ngân sách”. Tiếp đó, chính quyền Hội An “giao BQL bến thủy bộ TP xây dựng phương án tổ chức đấu thầu công khai tất cả các tuyến đò ngang, dọc trên địa bàn để tham mưu UBND  TP tổ chức thực hiện vào đầu năm 2013 nhằm tăng nguồn thu cho ngân sách”. Hội An cũng thành lập HĐĐG các bến thủy nội địa TP, giao Phòng Tài chính kế hoạch TP thẩm định mức giá khởi điểm và ra Quy chế đấu giá...

Cơ quan chức năng Hội An xác định có 9 thuyền hoạt động/ngày, chạy 184 chuyến cho doanh thu 16 triệu đồng/ngày, tổng doanh thu 11,5 tháng là 5,7 tỷ đồng. Trừ tổng chi phí 4,1 tỷ đồng, thành ra giá sàn 1,6 tỷ đồng/năm đưa ra đấu giá. Trong khi đó, chủ nhiệm Thùy ước tính có 5 thuyền/ngày= 2 triệu/thuyền/ngày= 300 triệu đồng/tháng, tổng doanh thu 11,5 tháng là 3,45 tỷ đồng, trừ 50% chi phí còn 1,7 tỷ đồng/năm của 20 xã viên HTX. Con số nào là chính xác? Sao không phát hành vé, kiểm tra thực tế?

Có nghĩa, các bước chuẩn bị các điều kiện để tổ chức đấu thầu tuyến bến Bạch Đằng - Cẩm Kim ngỡ đã hoàn tất. Nào ngờ, rối rắm xuất hiện: từ khi  Thông báo mời tham gia  đấu giá tuyến này công khai trên loa truyền thanh, từ ngày 4 đến 26-2-2013), cả 13 xã, phường và các  đơn vị vận tải trên địa bàn Hội An  vỏn vẹn chỉ có 1 người đăng ký tham gia đấu giá. Cạnh đó là HTXHA gửi tờ trình, 20 hộ xã viên HTXHA phản ứng như đã nêu... Lúng túng trước tình hình trên, TP Hội An đã phải lùi lộ trình đấu giá để khảo sát nghiên cứu thực tiễn kỹ hơn.

Theo chúng tôi, động thái của UBND TP Hội An là cần thiết, song cần phải đối thoại trực tiếp với HTXHA và các xã viên để có Quy chế đấu giá thích hợp hơn (tính đến quyền lợi của những người dân trực tiếp lao động sông nước), tìm ra phương án giải quyết hài hòa lợi ích tập thể HTXHA, lợi ích từng xã viên gắn với lợi ích nhà nước và cộng đồng xã hội.

Xem ra, chủ trương đúng nhưng cần có một thời gian chuẩn bị đầy đủ hơn về nhiều mặt, hợp cả lý lẫn tình.

Nguyễn Thanh Bình