Ban Quản lý khu kinh tế mở (BQL khu KTM) Chu Lai vừa có báo cáo lên UBND tỉnh Quảng Nam về tình hình thực hiện đầu tư các dự án thành phần thuộc Dự án tổng thể sắp xếp dân cư ven biển Quảng Nam đồng thời đề xuất chấm dứt nhiệm vụ của Ban đối với dự án này.

Năm 2019 là năm thứ 10 kể từ khi đại dự án này chính thức được tiến hành. Dự kiến trong năm 2020 dự án này sẽ về đích. Đây là dự án có quy mô lớn nhất từ trước đến nay đối với vùng ven biển Quảng Nam và đã mang lại tác động lớn đối với tình hình phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh. Qua 10 năm, bộ mặt của các xã bãi ngang, vùng ven biển đã thực sự khởi sắc.

Dự án sắp xếp dân cư, phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai ven biển tỉnh Quảng Nam được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư vào năm 2007 với tổng mức vốn đầu tư gần 4.000 tỷ đồng gồm 30 dự án thành phần. Mục tiêu của dự án này là phòng tránh và giảm thiểu các thiệt hại do thiên tai gây ra kết hợp xây dựng đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu phù hợp với quy hoạch, đảm bảo an toàn, ổn định sản xuất của người dân đồng thời tạo điều kiện để phát triển kinh tế. Dự án được triển khai trên địa bàn 15 xã ven biển thuộc 4 huyện, thành phố gồm các huyện Duy Xuyên, Thăng Bình, Tam Kỳ, Núi Thành. Đến tháng 3-2010, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành quyết định sáp nhập BQL sắp xếp dân cư ven biển vào BQL khu KTM Chu Lai. Ông Lê Vũ Thương- Phó BQL khu KTM Chu Lai báo cáo: "Dự án sắp xếp dân cư ven biển được triển khai trong điều kiện có những thuận lợi cơ bản: Sự quan tâm ủng hộ của các Bộ, ngành TƯ, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở và sự đồng tình của người dân. Tuy nhiên, khủng hoảng kinh tế từ năm 2008 kéo dài nhiều năm, nguồn vốn đầu tư không đáp ứng yêu cầu phê duyệt. Vì vậy, BQL xác định mục tiêu quan trọng của dự án sau 10 năm là đã triển khai các khu, điểm tái định cư và hạ tầng thiết yếu phục vụ yêu cầu sắp xếp dân cư ven biển".

Theo ông Thương, giai đoạn 1 của dự án đã triển khai trên diện tích gần 14.000 ha với 18.172 hộ. Mặc dù bối cảnh thực tiễn và cơ chế quản lý đã đặt ra nhiều vấn đề khiến công tác quản lý hiện trạng, giải phóng mặt bằng, sinh kế cho người dân gặp khó khăn tuy nhiên hàng nghìn hộ dân vẫn đã và đang di dời đến nơi ở mới nhường đất cho nhà đầu tư. Hiện nay vùng đông đã từng bước sắp xếp lại dân cư theo hướng lâu dài, ổn định vừa đáp ứng chức năng phòng tránh, giảm nhẹ thiên tai vừa tạo dịch chuyển theo hướng phát triển đô thị, du lịch bằng việc tận dụng các dự án trọng điểm để sắp xếp theo ý đồ quy hoạch của tỉnh. "Sau 10 năm triển khai, các địa phương vùng đông đã tìm thấy hướng phát triển mới bằng cách khai thác tối đa tiềm năng ven biển nhất là sau khi cầu Cửa Đại và các tuyến đường cứu hộ, cứu nạn Thăng Bình và Tam Kỳ hoàn thiện. Từ vùng đất hoang hóa, những kết quả đạt được của dự án sắp xếp dân cư ven biển đã góp phần đưa vùng đông nam ven biển trở thành khu vực phát triển năng động, hấp dẫn nhà đầu tư", ông Thương khẳng định.

Nói về ý nghĩa của dự án này đối với sự phát triển của Quảng Nam, ông Đinh Văn Thu- Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam khẳng định đây là một dự án quy mô lớn với tầm nhìn rất rộng có tác động lâu dài đến đời sống và kinh tế xã hội địa phương. "Dự án bắt đầu triển khai khi tôi còn làm Phó chủ tịch UBND tỉnh. Trải qua từng ấy năm gắn bó với các dự án trên nhiều cương vị khác nhau tôi phải khẳng định rằng những dự án này đã ảnh hưởng không nhỏ đến an sinh xã hội góp phần thay đổi sâu sắc bộ mặt các địa phương ven biển Quảng Nam lâu nay vốn chỉ gắn với nghề biển.  Nếu không có dự án chúng ta chưa chắc đã có cây cầu Cửa Đại khang trang như bây giờ, cũng có lẽ chưa thể thu hút được các nhà đầu tư lớn như Nam Hội An", ông Thu chia sẻ.

Ông Thu cũng cho biết, BQL khu KTM Chu Lai hiện đã đề nghị UBND tỉnh xem xét quyết định chấm dứt nhiệm vụ chủ đầu tư của BQL này đối với dự án. "Theo đề nghị, BQL sẽ chuyển giao các chương trình, dự án về cho các địa phương tiếp tục quản lý, rà soát và chủ động bố trí nguồn vốn địa phương kết hợp lồng ghép các chương trình dự án khác trên địa bàn để có kế hoạch đầu tư phù hợp gắn với tình hình phát triển kinh tế, xã hội của từng địa phương. Việc chuyển giao này là nhằm làm rõ những phần nào thuộc về Khu KTM chứ không phải nhằm chấm dứt toàn bộ vai trò nhiệm vụ của Khu KTM trong dự án này", ông Thu cho biết.

Theo đó, các đồ án quy hoạch đã hoàn thành nằm ngoài phạm vi ranh giới Khu KTM Chu Lai thì sẽ chuyển giao về cho các địa phương tiếp tục theo dõi, quản lý. Những đồ án quy hoạch nào nằm trong ranh giới Khu KTM Chu Lai thì giao BQL tiếp tục kiểm tra, rà soát và khớp nối theo quy hoạch chung.  Ông Huỳnh Khánh Toàn- Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh, Trưởng BQL khu KTM Chu Lai cho biết việc chấm dứt nhiệm vụ chủ đầu tư của BQL chuyển giao vai trò quản lý dự án sắp xếp dân cư ven biển về cho các địa phương là vấn đề lớn cần có sự thống nhất cao và lộ trình thích hợp.  Đề xuất này cũng nhằm để BQL khu KTM Chu Lai tập trung tham mưu UBND tỉnh triển khai các dự án trong khu KTM Chu Lai theo quy hoạch chung xây dựng điều chỉnh đã được Thủ tướng phê duyệt. Trong thời gian tới BQL sẽ phối hợp giải quyết các phần việc còn dang dở nhằm mang lại hiệu quả cao nhất trước khi dự án về đích.

Đồng Dao