Sau khi chính quyền TP Hội An (tỉnh Quảng Nam) giao một số nhà cổ cho các đơn vị Nhà nước quản lý, sử dụng… Thế nhưng, sau khi nhận nhà, các đơn vị này bàn giao cho những đơn vị khác khai thác, sử dụng sai mục đích. Đến khi Nhà nước đòi lại nhà thì cả vấn đề nan giải. Hai ngôi nhà cổ số 59 và 75 đường Nguyễn Thái Học là những điển hình.

Nhà số 59 Nguyễn Thái Học được TP Hội An giao cho H. Tây Giang nhưng sau đó địa phương này giao cho các đơn vị khác sử dụng sai mục đích. 

Hỗ trợ cho địa phương kết nghĩa

Ngôi nhà 59 Nguyễn Thái Học (TP Hội An) có giá trị theo thị trường từ 20-30 tỷ đồng, được UBND TP Hội An giao cho H. Tây Giang để trưng bày mặt hàng thổ cẩm, các loại hàng hóa OCOP của Tây Giang. Thế nhưng nhiều năm qua, H. Tây Giang lại cho Trung tâm Nghiên cứu Chuyển giao Khoa học Công nghệ và Dịch vụ Hội An khai thác trái quy định. Do đó mới đây, ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch TP Hội An đã có văn bản gửi UBND H. Tây Giang về việc thu hồi lại nhà cổ số 59 Nguyễn Thái Học.

Qua tìm hiểu được biết, TP Hội An và H. Tây Giang có mối quan hệ kết nghĩa nên TP Hội An đã cho huyện Tây Giang thuê ngôi nhà cổ số 59 Nguyễn Thái Học. Mục đích để tạo điều kiện cho Tây Giang trưng bày, giới thiệu, quảng bá các sản phẩm của huyện. Sau khi thuê, H. Tây Giang đã sửa chữa nhà hết 120 triệu đồng. Sau đó, Trung tâm Nghiên cứu Chuyển giao Khoa học Công nghệ và Dịch vụ Hội An (gọi tắt là Trung tâm Khoa học) đã có buổi làm việc với H. Tây Giang để địa phương này giao nhà 59 Nguyễn Thái Học cho đơn vị này cùng phối hợp khai thác. Theo đó, Tây Giang có chủ trương giao ngôi nhà trên cho Trung tâm Khoa học phối hợp với Trung tâm xúc tiến Đầu tư và Phát triển du lịch Tây Giang cùng khai thác. Nhưng sau đó, Trung tâm xúc tiến Đầu tư và Phát triển du lịch Tây Giang đã có biên bản giao ngôi nhà 59 Nguyễn Thái Học cho Trung tâm Khoa học quản lý, khai thác. Sau khi được giao, đại diện lãnh đạo Trung tâm Khoa học đã dùng ngôi nhà 59 Nguyễn Thái Học hợp tác làm ăn với một số cá nhân khác gây bất bình dư luận.

Theo ông Nguyễn Văn Sơn- Chủ tịch UBND TP Hội An, là địa phương kết nghĩa với nhau nên Hội An có trách nhiệm giúp đỡ Tây Giang trong mọi vấn đề về phát triển KT-XH. Do đó hàng năm, H. Tây Giang và TP Hội An kết ký nhiều chương trình hỗ trợ lẫn nhau. Trong chương trình hợp tác trước đây của 2 địa phương, Hội An là đô thị du lịch, trung tâm thương mại lớn của tỉnh nên H. Tây Giang đề xuất địa điểm giới thiệu, quảng bá các sản phẩm về tiểu thủ công nghiệp của huyện tại Hội An. Đặc biệt là mặt hàng thổ cẩm, các loại hàng hóa OCOP của Tây Giang.

"Từ đề nghị của H. Tây Giang, Ban Thường vụ Thành ủy Hội An họp và thống nhất giao ngôi nhà 59 Nguyễn Thái Học cho Tây Giang để tổ chức trưng bày, quảng bá, giới thiệu hàng hóa… phục vụ phát triển KT-XH của huyện này theo chương trình kết nghĩa. Tuy nhiên, từ đó đến nay, Tây Giang cho ai thuê hay kết hợp tác với ai thì TP Hội An không được biết và H. Tây Giang cũng không thông tin cụ thể đến TP Hội An. Vừa rồi, TP có tiếp nhận thông tin H. Tây Giang cho thuê ngôi nhà 59 Nguyễn Thái Học không đúng mục đích, người được thuê ký lại với một bên thứ 4 xảy ra tranh chấp. Do đó, Hội An đã có văn bản đề nghị huyện hoàn trả để Hội An quản lý. Sắp tới, đoàn công tác của TP Hội An sẽ đi thăm H. Tây Giang và bàn với huyện để giải quyết dứt điểm vụ việc này"- ông Nguyễn Văn Sơn nói.

UBND tỉnh Quảng Nam vừa ban hành quyết định thu hồi nhà cổ số 75 Nguyễn Thái Học vì sử dụng sai mục đích.

Gian nan đòi lại nhà

Cũng mới đây, ngày 31-12-2021, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Nguyễn Hồng Quang đã ký quyết định thu hồi nhà số 75 Nguyễn Thái Học (TP Hội An). Lý do bị thu hồi theo quy định điều 45 Nghị định 99 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Nhà ở. Được biết, ngôi nhà số 75 Nguyễn Thái Học thuộc quản lý của Nhà nước từ năm 1975. Đến năm 2013, với lý do lấy không gian để quảng bá các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, làm văn phòng tư vấn giới thiệu việc làm cho chị em phụ nữ... Hội Liên hiệp phụ nữ Hội An đã gửi tờ trình đề nghị được UBND TP Hội An bàn giao căn nhà này. Tuy nhiên sau khi nhận nhà, thay vì làm địa điểm tạo quỹ cho hội viên có công ăn việc làm, đóng góp cho người nghèo thì hội đã ký bàn giao nhà cho một công ty để mở nhà hàng.

Vào năm 2017, UBND TP Hội An đã yêu cầu kiểm tra, rà soát hiện trạng ngôi nhà nằm ở vị trí đắc địa này thì mặt bằng toàn bộ ngôi nhà đã bị biến thành nhà hàng phục vụ kinh doanh ăn uống do ông Võ Lê Minh Hoàng- Giám đốc Công ty TNHH dịch vụ Phú Tường đứng tên. UBND TP đã yêu cầu Hội Liên hiệp phụ nữ TP Hội An thu hồi nhà, hội này xin lùi thời gian bàn giao để "làm việc" lại với đơn vị thuê. Nhưng sau nhiều lần làm việc đôi bên vẫn không tìm được tiếng nói chung. Nguyên nhân do trong bản thỏa thuận bàn giao nhà giữa Hội Liên hiệp phụ nữ Hội An với Công ty Phú Tường không ghi rõ thời gian chấm dứt hợp đồng. Trong khi đó, Công ty Phú Tường cho rằng doanh nghiệp đã đầu tư lớn vào nhà hàng, nên nếu thu hồi sẽ gây nhiều thiệt hại. Do đó, từ năm 2017 đến nay, dù Hội An rất nhiều lần ra quyết định cưỡng chế, nhưng việc lấy lại nhà cổ số 75 vẫn không thể thực hiện được.

Trước thực tế trên, UBND tỉnh Quảng Nam đã ra quyết định thu hồi ngôi nhà số 75 Nguyễn Thái Học. Theo đó, UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu UBND TP Hội An chịu trách nhiệm thông báo cho tổ chức, cá nhân có liên quan biết và triển khai thực hiện quyết định thu hồi này. Lập báo cáo, trình phương án quản lý sử dụng sau thu hồi theo quy định hiện hành. Thời hạn thực hiện việc thu hồi không quá 30 ngày, kể từ ngày ký quyết định.

B.B