Sự biến mất bí ẩn của nhà báo mang hai quốc tịch Saudi Arabia và Mỹ, Jamal Khashoggi đang làm bùng nổ cuộc tranh cãi khắp Trung Đông. Và nhiều người thậm chí cho rằng, tác động của vụ việc này có thể kéo dài nhiều thế hệ ở khu vực này.
Qua vụ việc này, rõ ràng, chúng ta không chỉ có thể chứng kiến sự im lặng rõ ràng của một nhà chỉ trích mạnh mẽ chính phủ Saudi Arabia mà còn là thấy được cuộc đấu tranh quyền lực kéo dài giữa các dòng hoàng gia đầy sắc màu rực rỡ ở vương quốc này. Kể từ khi Vua Ibn Saud, người sáng lập Saudi Arabia, lần đầu tiên củng cố quyền lực vào thập niên 1920, và qua đời vào năm 1953, quyền lực đã truyền từ người con trai này sang con trai khác của ông - theo thứ tự tuổi và khả năng.
Nhưng bộ máy bên trong cung điện đã tăng lên trong những thập kỷ gần đây. Khi những người con của Vua Ibn Saud lớn lên, rõ ràng là tại một số điểm, vị trí kế vị sẽ phải vứt bỏ một thế hệ. Và hoàng tử Saudi Arabia, Mohammed bin Salman, mới 32 tuổi, đã nhìn thấy cơ hội của gia đình ông khi cha ông, Salman, trở thành vua.
Thật ra, cuộc chạy đua phức tạp cho chiếc ghế quyền lực ở Saudi Arabia có nguồn gốc từ việc Vua Ibn Saud có rất nhiều con trai. Người vợ mà ông yêu quý nhất Hussa Sudairi có đến 7 người con trai, người được biết đến là dòng “Sudari Seven”. Có rất nhiều chi nhánh khác của gia tộc Ibn Saud, nhưng “Sudari Seven” luôn được coi là dòng dõi quyền lực nhất để lên ngôi cho thế hệ tiếp theo. Vua Salman hiện tại là người cuối cùng trong dòng “Sudari Seven”. Người tiền nhiệm của ông, Vua Abdullah, đến từ một nhánh khác trong khi nhà báo Jamal có quan hệ khá thân thiết với cựu lãnh đạo tình báo Saudi Arabia, Hoàng tử Turki al Faisal - là con trai của vị vua khác: Faisal. Trong ngắn hạn, các kết nối và dòng mạch rất phức tạp như thế này thường dẫn đến lo lắng, nếu không phải là căng thẳng, giữa các đối thủ.
Hoàng tử Mohammed bin Salman không ngẫu nhiên mà được chọn là Thái tử Saudi Arabia, sẽ kế vị vua cha Salman khi ông qua đời. Đó là cả một quá trình đấu tranh dài có kế hoạch. Và kể từ khi Vua Salman lên nắm quyền vào năm 2015, Thái tử Mohammed bin Salman bắt đầu củng cố quyền lực. Ông đã sử dụng một chiến thuật lấy lòng người dân khi ông mở chiến dịch chống tham nhũng quy mô lớn, bắt giữ một số doanh nhân giàu có nhất của Saudi Arabia - bao gồm cả nhiều hoàng tử trong gia đình hoàng gia.
Và giờ đây, ông trở thành đích nhắm bị nghi ngờ liên quan vụ nhà báo Jamal mất tích. Hiện chưa rõ Thái tử Mohammed bin Salman có liên quan như thế nào đến vụ nhà báo Jamal mất tích. Nhưng rõ ràng, mức độ liên quan như thế nào sẽ là nhân tố quyết định ảnh hưởng vị thế của ông trong mắt giới chính khách phương Tây và ngay cả trong Hoàng tộc Saudi Arabia. Đây là vấn đề sống còn đối với Thái tử Mohammed bin Salman trong bối cảnh ông đang nỗ lực củng cố quyền lực, cải cách đầy tham vọng và đa dạng hóa nền kinh tế Saudi Arabia.
KHẢ ANH
