Độc đáo bài chòi Sông Yên

Thứ năm, 24/05/2018 10:48

“Sông Yên xin mở lời chào/ Chào anh, chào chị, chào bạn bầu gần xa/ Vào đây nghe hát dân ca/ Bài chòi xứ Quảng thiết tha trong lòng...". Câu hô thai rộn rã, thân tình của Câu lạc bộ (CLB) Bài chòi Sông Yên, thuộc Trung tâm Văn hóa-Thể thao H.Hòa Vang (TP Đà Nẵng) đã đi vào trong tâm trí và niềm yêu mến của biết bao người dân Đà Nẵng và du khách gần xa. CLB Bài chòi Sông Yên thành lập năm 2011, gồm 15 thành viên, trong đó có 4 NNƯT, 3 cặp hô hiệu chính, 3 nhạc công. Qua 7 năm hoạt động, CLB đã khẳng định được một sân chơi lành mạnh, bổ ích và hấp dẫn đối với công chúng.

CLB Bài chòi Sông Yên biểu diễn tại Ngày hội vào Xuân năm 2018 ở Q. Cẩm Lệ.

Trong quá trình hô hát, các nghệ nhân của CLB có sự tìm tòi, nghiên cứu, biên soạn thêm những câu hô thai mới. Nhiều câu hô thai thể hiện tốt các làn điệu dân ca xứ Quảng, dân ca Trung Bộ và vận dụng nhuần nhuyễn những điệu hò câu hát của mọi miền Tổ quốc. Đặc biệt, trong những lời hô hát, các nghệ nhân đã lồng ghép nội dung tuyên truyền xây dựng nếp sống văn hóa văn minh đô thị. Sự vận dụng sáng tạo "bình cũ rượu mới" đem lại hiệu quả tuyên truyền cao mà vẫn vui nhộn, dí dỏm, dễ nghe, dễ nhớ. Đơn cử như "Giữ gìn nền nếp gia phong/ Đời sống văn hóa cộng đồng dựng xây/ Tình sâu nghĩa trọng ơn dày/ Đối nhân xử thế điều hay lưu truyền...".

Không chỉ vậy, giữa các hội cờ còn có chương trình ca múa nhạc, làm tăng thêm sự phong phú, sống động, cuốn hút người chơi và khách tham quan. Từ Chủ nhiệm CLB Nguyễn Thị Nhật Lệ đến các NNƯT Đỗ Hữu Quế, Lê Thế Dân, từ những "cây dân ca" Hồ Thanh Châu, Võ Thị Thùy Ninh đến các diễn viên trẻ Hồng Hạnh, Thúy Tàu đều thể hiện tốt và đầy cảm xúc các câu hô hát và nhiều ca khúc trữ tình. Thời gian qua, CLB đã biểu diễn phục vụ nhiều sự kiện lớn trên địa bàn Đà Nẵng và các địa phương khác, được đông đảo nhân dân đón xem với sự say mê, thích thú. Tại Hội hoa xuân ở Công viên 29-3 (Đà Nẵng) từ mồng 1-6 tháng Giêng mỗi năm, không gian CLB Bài chòi Sông Yên luôn rộn ràng, náo nhiệt bởi sự tham gia đông đúc, hào hứng của người chơi. Theo Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao thành phố Nguyễn Thị Hội An, sân chơi của CLB Bài chòi Sông Yên hết sức sôi động, hấp dẫn và tạo ấn tượng tốt đối với du khách trong Hội hoa xuân hằng năm. Tại các lễ hội đình làng Túy Loan ở H. Hòa Vang (7-9 tháng Giêng), Lễ hội Cầu Ngư ở Q. Thanh Khê (14 và 15 tháng Giêng), Lễ hội Quán Thế Âm ở Q. Ngũ Hành Sơn (19-2 ÂL), Lễ hội Pháo hoa quốc tế bên bờ sông Hàn năm 2016..., không gian CLB Bài chòi Sông Yên luôn nhộn nhịp với hàng ngàn lượt người tham gia. Mỗi chiếc thẻ cờ chỉ có giá từ 20-30 ngàn đồng và 10 thẻ thì chắc chắn có một thẻ kinh (trúng thưởng). Người chơi, người xem cùng được nghe những lời hô hát vui nhộn, cảm thấy lòng rộn rã niềm hân hoan, phấn khởi và càng thêm tin yêu cuộc sống. "Bình quân, CLB phục vụ mỗi đêm từ 10-12 hội chơi; mỗi hội từ 14-16 suất cờ, tương đương với 140-160 người tham gia", chị Nguyễn Thị Nhật Lệ cho biết.

Từ ngày thành lập đến nay, CLB Bài chòi Sông Yên đã được nhiều cơ quan, đơn vị khen thưởng và vinh dự được Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng tặng Bằng khen. Năm 2014, CLB Bài chòi Sông Yên được chọn đại diện Đà Nẵng tham gia Liên hoan Diễn xướng dân gian văn hóa các dân tộc tại Lâm Đồng và đạt Huy chương Vàng. Năm 2016, CLB Bài chòi Sông Yên tham dự Liên hoan Đàn hát dân ca toàn quốc tại Kiên Giang và đạt 1 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc.

Đầu năm 2017, CLB Bài chòi Sông Yên được chọn biểu diễn để Trung tâm Di sản Việt Nam thẩm định, đề nghị UNESCO công nhận các loại hình dân ca bài chòi là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Năm 2018, CLB Bài chòi Sông Yên lại vinh dự được chọn biểu diễn trong buổi lễ đón nhận Bằng công nhận các loại hình dân ca bài chòi của Việt Nam là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại... Đặc biệt, thực hiện chương trình đưa dân ca vào trường học theo kế hoạch phối hợp giữa Trung tâm Văn hóa-Thể thao và Phòng GD-ĐT H.Hòa Vang, CLB Bài chòi Sông Yên đảm nhiệm biên soạn tài liệu và giảng dạy kỹ năng hô hát các làn điệu dân ca Khu 5 cho giáo viên và học sinh trong huyện. Đến nay, CLB đã tiến hành nhiệm vụ này tại 42 trường mầm non, tiểu học và THCS trên địa bàn. Đồng thời, Ban chủ nhiệm CLB còn tổ chức bồi dưỡng kỹ năng hô hát bài chòi cùng các làn điệu dân ca Khu 5 cho đội ngũ cán bộ cơ sở và các hạt nhân phong trào văn hóa văn nghệ tại 11 xã trong huyện theo chủ trương của lãnh đạo H. Hòa Vang.

LÊ VĂN THƠM