Đột phá sau đàm phán Mỹ - Ukraine tại Saudi Arabia
Sau cuộc đàm phán giữa Ukraine và Mỹ tại Jeddah (Saudi Arabia) vào ngày 11-3, Văn phòng Tổng thống Ukraine thông báo Mỹ sẽ ngay lập tức dỡ bỏ lệnh tạm dừng chia sẻ tình báo và nối lại hỗ trợ an ninh cho Ukraine.
Ukraine chấp nhận đề xuất ngừng bắn 30 ngày
Trong bài phát biểu hàng đêm, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận Kiev đã nhất trí về đề xuất ngừng bắn 30 ngày do phái đoàn Mỹ đưa ra, không chỉ liên quan đến tên lửa, máy bay không người lái và bom, không chỉ ở Biển Đen mà còn trên toàn bộ tiền tuyến. "Ukraine chấp nhận đề xuất này, chúng tôi xem xét nó một cách tích cực, chúng tôi sẵn sàng thực hiện một bước như vậy và Mỹ phải thuyết phục Nga làm điều này. Nghĩa là, chúng tôi đồng ý, và nếu người Nga đồng ý, lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực ngay tại thời điểm đó", ông Zelensky cho biết. "Ukraine đã sẵn sàng cho hòa bình. Nga phải thể hiện sự sẵn sàng chấm dứt chiến tranh hoặc tiếp tục chiến tranh", ông nói thêm.
Về phần mình, Ngoại trưởng Andrii Sybiha, một thành viên đoàn đàm phán của Ukraine, làm rõ rằng lệnh ngừng bắn tạm thời không có nghĩa là "đóng băng xung đột". "Đây chỉ là một nỗ lực nhằm bắt đầu tiến trình chấm dứt xung đột một cách công bằng. Đây cũng là một bước chứng minh ai thực sự quan tâm đến hòa bình", ông bình luận.
Nối lại viện trợ quân sự, chia sẻ tình báo với Ukraine
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định ngay lập tức nối lại viện trợ quân sự và tình báo cho Ukraine, sau cuộc đàm phán giữa đại diện 2 nước. Mỹ cũng sẽ ngay lập tức nối lại hỗ trợ an ninh cho Ukraine.
Theo báo The Kyiv Independent tối 11-3, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Mike Waltz cũng xác nhận việc này trong một cuộc họp báo chung tại Jeddah khi nói rằng Washington sẽ tiếp tục cung cấp hỗ trợ quân sự cho Ukraine theo chương trình Quyền Rút vốn Tổng thống (PDA). Ngoài ra, tại Saudi Arabia, các phái đoàn đến từ Mỹ và Ukraine cũng thảo luận về vai trò thiết yếu của các nỗ lực nhân đạo trong việc đạt được hòa bình, bao gồm trao đổi tù nhân chiến tranh, phóng thích dân thường bị giam giữ và hồi hương trẻ em Ukraine bị cưỡng bức di dời. Theo tuyên bố của Văn phòng Tổng thống Ukraine, các đại biểu sẽ xác định thành phần của nhóm đàm phán để bắt đầu các cuộc thương lượng tiếp theo nhằm đạt được một nền hòa bình bền vững, đảm bảo an ninh lâu dài cho Ukraine.
Trước đó, Mỹ đã đình chỉ viện trợ quân sự và chia sẻ tình báo với Ukraine sau một tranh cãi căng thẳng và công khai giữa Tổng thống Zelensky, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó Tổng thống Mỹ JD Vance tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng vào hôm 28-2.
Tại Jeddah, hai phái đoàn Mỹ - Ukraine cũng nhất trí ký kết một thỏa thuận khoáng sản quý hiếm trong thời gian "sớm nhất có thể" để mở rộng nền kinh tế của Ukraine và đảm bảo an ninh lâu dài cho đất nước.
Sẵn sàng mời Tổng thống Ukraine trở lại Nhà Trắng
Sau cuộc đàm phán đột phá giữa Mỹ và Ukraine tại Saudi Arabia, khi được phóng viên hỏi về việc liệu Tổng thống Volodymyr Zelensky có được mời trở lại Nhà Trắng hay không, Tổng thống Trump đã trả lời: "Chắc chắn rồi". Theo tờ The Guardian ngày 12-3, ông Trump có ý đề cập tới cuộc gặp trước đó với ông Zelensky tại Nhà Trắng khi nói: "Tôi nghĩ lần này sẽ rất khác so với những gì các bạn đã thấy trong Phòng Bầu dục trước đây". Chuyến thăm Washington tháng trước của Tổng thống Ukraine đã kết thúc trong căng thẳng sau khi cuộc họp tại Phòng Bầu dục giữa hai nhà lãnh đạo biến thành một cuộc tranh cãi gay gắt.
"Bóng đang ở bên sân Nga"
Sau khi cuộc đàm phán Mỹ - Ukraine kết thúc khả quan, Ngoại trưởng Marco Rubio, trưởng đoàn đàm phán Mỹ tại Jeddah (Saudi Arabia), cho rằng trách nhiệm giờ đây thuộc về phía Nga trong thực hiện các bước để chấm dứt xung đột. Ngoại trưởng Rubio nhấn mạnh rằng, trách nhiệm lúc này thuộc về phía Nga trong thực hiện các bước để chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn 3 năm qua. "Chúng tôi hy vọng rằng họ sẽ nói đồng ý, rằng họ sẽ nói đồng ý với hòa bình. Bây giờ quả bóng đang ở trong sân của họ", ông Rubio nói.
Tổng thống Trump đã hoan nghênh các kết quả đạt được tại Jeddah và tuyên bố sẽ trao đổi với Tổng thống Nga Vladimir Putin về kế hoạch ngừng bắn, có khả năng là trong tuần này. Phát biểu với các phóng viên sau cuộc đàm phán, ông Trump nói: "Ngừng bắn… Ukraine đã đồng ý, và hy vọng Nga cũng sẽ đồng ý". Ông Trump bày tỏ hy vọng một lệnh ngừng bắn bền vững sẽ được đàm phán trong những ngày tới.
Đáp lại đề xuất ngừng bắn 30 ngày ở Ukraine, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện Nga Konstantin Kosachev tuyên bố rằng bất kỳ thỏa thuận nào về Ukraine cũng sẽ phải tuân theo điều kiện của Moscow, chứ không phải Washington. Đây không phải là sự khoa trương, mà là thực tế rằng các thỏa thuận thực sự đang được quyết định trên chiến trường. Điều này Washington cần phải hiểu rõ. "Nga đang đạt bước tiến ở Ukraine và do đó việc này sẽ khác đối với Nga", viết trên Telegram ngày 12-3.
Trong khi đó, trong cuộc phỏng vấn với Fox News ngày 11-3, thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham cho biết nếu Nga từ chối lệnh ngừng bắn 30 ngày do Mỹ và Ukraine đề xuất, Washington sẽ gia tăng áp lực trừng phạt đối với Moscow. Theo ông Graham, nếu Điện Kremlin không đồng ý, Mỹ nên "trừng phạt Nga đến mức tối đa" bằng cách áp đặt thêm lệnh hạn chế đối với ngành ngân hàng và năng lượng của nước này. Ông Graham nhấn mạnh rằng các biện pháp này sẽ là phản ứng hợp lý trước việc Moscow từ chối đàm phán.
Liên minh châu Âu (EU) đã bày tỏ sự hoan nghênh đối với tuyên bố chung của Ukraine và Mỹ. Trong một tuyên bố chính thức, Đại diện cấp cao của EU về chính sách an ninh và đối ngoại, bà Kaja Kallas nhấn mạnh sự ủng hộ mạnh mẽ của khối đối với các bước tiến tiếp theo nhằm tìm kiếm một giải pháp hòa bình toàn diện, công bằng và lâu dài cho cuộc xung đột tại Ukraine. EU cam kết sẽ đóng vai trò tích cực, phối hợp chặt chẽ với Ukraine, Mỹ và các đối tác quốc tế khác để hiện thực hóa mục tiêu này.
AN BÌNH