Dù đã hoàn thành và đi vào hoạt động được gần 10 năm nhưng đến nay, công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án Nhà máy Thủy điện Khe Bố tại huyện Tương Dương (Nghệ An) vẫn chưa hoàn thành. Chính vì không đảm bảo quyền lợi của người dân nên đã tạo nên nhiều bức xúc, khiếu kiện kéo dài, vượt cấp.

Một buổi làm việc của UBND huyện Tương Dương với đại diện Tổng Công ty Cổ phần Phát triển Điện lực Việt Nam - chủ đầu tư Thủy điện Khe Bố - nhằm tháo gỡ vướng mắc liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng cho người dân.

Nhà máy Thủy điện Khe Bố thuộc Công ty cổ phần Phát triển Điện lực Việt Nam được xây dựng trên sông Cả đoạn qua xã Tam Quang, huyện Tương Dương (Nghệ An). Để phục vụ công trình Nhà máy Thủy điện Khe Bố, 564 hộ với 2.450 khẩu đã phải di dời, trong đó có 330 hộ với 1.446 khẩu được tái định cư tập trung, 205 hộ với 887 khẩu được di vén và tự tìm đất ở. Sau 7 năm thi công, năm 2013 công trình chính thức được hoàn thành và phát điện. Thế nhưng, đến nay công tác bồi thường giải phóng mặt bằng vẫn còn nhiều tồn tại vướng mắc, nhiều hộ dân vẫn chưa được nhận tiền đền bù.

Tại xã Tam Đình, công tác lập hồ sơ bù trừ chênh lệch nơi đi nơi đến vẫn còn nhiều vướng mắc. Tại bản Đình Thắng có 77 hộ, bản Đình Hương có 42 hộ, bản Đình Tiến có 17 hộ/44 hộ, bản Đình Phong có 22 hộ/62 hộ dân chưa thống nhất với phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng khi chủ đầu tư áp giá trị bồi thường đất nơi đi thấp hơn nơi đến. Còn tại thị trấn Thạch Giám, 13 hộ dân hai bên cầu treo bản Mác, bản Khe Chi đến nay vẫn chưa được bồi thường đất ở và đất nông nghiệp.

Điển hình gia đình ông Xên Văn Vỹ, bản Mác, thị trấn Thạch Giám, huyện Tương Dương có hơn 1.000m2 đất bị ngập, trước đây đã được thủy điện đền bù toàn bộ tài sản trên đất. Tuy nhiên, hiện tại phía Thủy điện Khe Bố vẫn chưa đền bù đất cho gia đình. “Không hiểu tại sao các hộ xung quanh đã được thủy điện đền bù còn gia đình mình lại không được đền bù. Chúng tôi đã nhiều lần lên hỏi Ủy ban thị trấn Thạch Giám nhưng phía thị trấn cho biết, đây là nội dung thuộc thẩm quyền của Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng của huyện xử lý. Chúng tôi cũng không biết lần đường nào cả”, ông Vỹ cho hay.

Trả lời vấn đề này, bà Lương Thị Hiên, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Thạch Giám cho biết, 13 hộ khu vực cầu treo Bản Mác, chưa được đền bù là do bị chồng lấn đất giải phóng xây dựng cầu treo và phải điều chỉnh ranh giới ngập lòng hồ do tăng dày mốc. Chủ đầu tư đã thuê đơn vị tư vấn đo vẽ tại hiện trường. Tuy nhiên, đến nay chưa tiến hành lập hồ sơ bồi thường về đất là do hồ sơ đo đạc địa chính chưa được chủ đầu tư trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Cũng theo bà Hiên, liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng của thủy điện Khe Bố, hiện thị trấn còn 124 hộ có một phần diện tích bị ngập nước do thủy điện chưa thể cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vì phải đo đạc bản đồ địa chính. Tuy nhiên, đơn vị chịu trách nhiệm là Tổng Công ty Cổ phần Phát triển Điện lực Việt Nam- chủ đầu tư Thủy điện Khe Bố - vẫn chưa hoàn thành việc đo đạc lại bản đồ địa chính, trình cấp thẩm quyền phê duyệt. Hiện nay, các hộ muốn mua bán, chuyển nhượng hay thế chấp để vay vốn thì phải tự bỏ tiền thuê trích đo, làm các thủ tục để cấp bìa.

Ông Xền Văn Vỹ bức xúc vì hơn 1.000m2 đất của gia đình bị ngập do thủy điện Khe Bố tích nước nhưng gần 10 năm trôi qua gia đình mới chỉ nhận tiền đền bù tài sản trên đất, còn đất vẫn chưa được đền bù.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, do các mốc chỉ giới đường viền lòng hồ được xây dựng trước đó quá thưa khiến độ chính xác không cao. Hàng trăm hộ dân có diện tích ngập một phần bị thay đổi không đúng với hồ sơ địa chính năm 2008 phục vụ công tác bồi thường giải phóng mặt bằng thủy điện.

Theo ông Nguyễn Phùng Hùng, Trưởng Phòng Tài Nguyên Môi trường huyện Tương Dương cho biết, sau khi thủy điện tích nước có thêm khoảng 750 hộ bị ảnh hưởng một phần, theo quy định thì chủ đầu tư Thủy điện Khe Bố phải chịu trách nhiệm đo đạc lại bản đồ địa chính để phục vụ cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhân dân. Tuy nhiên, hiện nay đơn vị này cũng chưa hoàn thành dù UBND huyện đã nhiều lần yêu cầu. Trong buổi làm việc tháng 11-2020, đơn vị này hứa sẽ hoàn thành vào tháng 6-2021 nhưng đến nay đã quá hạn vẫn chưa hoàn thành.

Theo tìm hiểu của phóng viên ngoài việc hàng trăm hộ dân thuộc diện di dời phục vụ xây dựng Nhà máy Thủy điện Khe Bố chưa được nhận tiền đền bù thì hiện nay chủ đầu tư Thủy điện Khe Bố vẫn chưa giải quyết dứt điểm phương án hỗ trợ cho 67 hộ dân ở xã Tam Quang bị thiệt hại do nhà máy thủy điện xả lũ năm 2018 dù trước đó UBND tỉnh Nghệ An đã có Công văn chỉ đạo số 611/UBND-BTD.

Hàng trăm hộ dân phải di dời nhường đất để phục vụ công trình Nhà máy Thủy điện Khe Bố. Thế nhưng sau gần 10 năm hoạt động, đến nay cuộc sống của người dân vẫn chưa được an cư. Trong khi người dân mòn mỏi chờ đợi thì chủ đầu tư dự án lại tiếp tục “cam kết hoàn thành” từ năm này sang năm khác. 

(còn nữa)

Dương Hóa