Khi còn ở quê, tôi chẳng thể hình dung được sẽ có một ngày rời xa xứ lạnh, ngồi ngẩn ngơ nhớ về những ngọn gió đông đầu mùa. Khoảng thời gian ấu thơ, tôi lớn lên như cây cỏ. Trong 4 mùa của đất trời, những cơn gió đông đầu mùa khiến tôi nhớ nhất. Đó là cơn gió bất chợt của một chiều tháng mười khô hanh gốc rạ, khi đang tung tăng trên sườn đồi với những người bạn của mình là những chú trâu, bò. Ấu thơ của tôi thiếu thốn đủ bề nên trong đầu lúc nào cũng nung nấu sẽ có một ngày rời khỏi quê hương, thoát cảnh nghèo nàn và sống thật thành đạt. Ấy vậy mà, giờ đây, bao năm sống ở phố, khi cuộc sống cũng gọi là tạm đủ hơn nhiều so với khi xưa, tôi lại hay nhớ về quê hương khi bất chợt nghe ngọn gió đông đầu mùa thổi đến.

Tôi nhớ da diết lũ bạn năm xưa, những chiều đông lạnh, mặc cho trâu bò gặm cỏ, cả lũ lại tìm củi khô, rơm rạ, nướng ngô, khoai giữa đồng. Ngọn khói chiều bao nhiêu năm rồi nhưng khi nhắc lại mắt lại cay xè. Quê hương trong tôi thật gần mà cũng rất xa, khi muốn về giữa làn gió đông đầu mùa nhưng không thể về được vì công việc, bộn bề cuộc sống ở phố. "Có khi nào, bỏ phố mà về quê được không?", lòng tôi cũng nhiều khi hoang hoải câu hỏi chưa có lời đáp ấy. Ngọn gió đông đầu mùa nhuộm tím hoàng hôn ký ức trong khúc đồng dao trong trẻo, trong tiếng sáo diều ngân nga trên lưng trâu. Những mái tóc vàng hoe của lũ bạn phất phơ trong gió, đám cỏ may tím biếc, hương đồng nội thoảng mùi bùi quyện chặt mùi rơm rạ người dân đang đốt... Lắng trong tiếng gió, bên kia cánh đồng mẹ vẫn cặm cụi cho thửa ngô đông sắp tới với những tiếng dài mỏi mệt. Tôi biết mẹ đang lo cho những cây giống vụ đông, lo cho những đứa con khi cái lạnh cận kề nhưng chưa có áo ấm. Lo cho những chú lợn rét căm căm, chưa có gì che chắn... Và cũng bắt đầu ngọn gió đông đầu mùa, trời chuyển lạnh, cha tôi lại đau nhức trong người bởi vết thương thời chiến tranh khi cha đi bộ đội. Nhìn làn khói thuốc vo tròn hòa quyện trên bầu trời xám đục và trong ánh mắt vợi buồn của cha, lòng tôi lại nhói đau. Tôi biết cha đang nghĩ về những đồng đội năm xưa đã ngã xuống mà thân xác còn lưu lạc ở chiến trường chưa được tìm thấy. Bao năm rồi cha vẫn luôn đau đáu, không biết làm cách nào để đưa đồng đội về quê hương xứ sở, để khỏi lạnh lẽo mỗi khi đông về...

Đêm qua trong cơn chiêm bao, tôi đã khóc khi gặp lại những người bạn trên cánh đồng năm xưa với ngọn gió đông đầu mùa, tay bạn cầm củ khoai vừa mới khơi ra từ đống lửa, mùi thơm quyện lẫn mùi khói rơm rạ ấm nồng. Bừng tỉnh, tôi chợt thấy mình lạc lõng giữa màn đêm heo hút nơi phố thị. Tôi chợt nhận ra, hương vị ngọn gió đông đầu mùa đã trở thành một phần ký ức trong tôi không dễ gì quên.

Mai Hoàng