Trái với những năm trước, trải dài trên con đường bê-tông vào xã Đăk Hlơ (H. Kbang, Gia Lai) là màu xanh bạt ngàn cây trồng của bà con thì năm nay là những cánh đồng xơ xác, vàng úa vì thiếu nước. Bên rẫy mỳ hơn 6 sào được trồng từ tháng 11-2018, bà Trần Thị Hoa (thôn 1, xã Đăk Hlơ) bần thần cho biết: "Thời điểm này mấy năm trước là gia đình tôi đã thu hoạch rẫy mỳ này rồi. Giờ anh xem, cây mỳ mới chỉ cao quá đầu gối. Mấy tháng nay đâu có giọt mưa nào đâu!". Nhổ một gốc mỳ còi cọc lên, bà Hoa chỉ cho chúng tôi xem lác đác vài củ mỳ chỉ ngắn ngủn và bằng cổ tay trẻ con. Theo bà Hoa, mỗi sào mỳ cho thu nhập khoảng 3 triệu đồng thế nhưng chưa kể mất nguồn thu khi cây mỳ không lớn nổi mà gia đình còn phải tốn công nhổ bỏ để lấy đất trồng lại. Chưa hết, hơn 1,4ha mía của gia đình bà cũng đang đối mặt với nguy cơ mất trắng vì nắng hạn kéo dài. "Chưa năm nào mà chứng kiến hạn như năm nay, năm 2018 đã ít mưa rồi từ tháng 4-2019 đến nay cũng không có giọt mưa nào. Bụi mía 10 cây thì đã có 5, 6 cây khô ngọn, cắt bỏ cho bò ăn bò cũng chê vì mía khô và cứng quắt lại. Giờ có mưa cũng không cứu nổi nữa rồi!", bà Hoa chua xót.

Bà Trần Thị Hoa (thôn 1, xã Đăk Hlơ, H. Kbang) bên rẫy mỳ còi cọc do bị ảnh hưởng bởi nắng hạn.

Chủ tịch UBND xã Đăk Hlơ, ông Bùi Phích cho biết: toàn xã có 780 hộ dân thì đã có đến 620 hộ bị thiệt hại nặng do đợt hạn hán kéo dài từ đầu năm đến nay. Đã có 52/78ha lúa, 392/1.438ha mía bị thiệt hại trên 70%, diện tích còn lại cũng bị thiệt hại từ 30%-70% và đang có nguy cơ tăng lên. Còn tại xã Kông Pla (H. Kbang), vụ mùa năm nay toàn xã gieo trồng hơn 3.300ha cây trồng các loại, đạt trên 97,5% so với kế hoạch. Tuy nhiên, hiện toàn bộ diện tích này đang bị nắng hạn đe dọa, trong đó có hơn 2.200ha bị ảnh hưởng nghiêm trọng và có nguy cơ mất trắng. Toàn bộ 287ha lúa nước của người dân trên địa bàn xã đã bị thiệt hại hoàn toàn, 175ha/255ha bắp bị khô héo đã không còn khả năng cho thu hoạch. Chưa kể, đã có hơn 100ha/285ha mỳ bị nhiễm bệnh khảm lá và 1.400ha mía đang trong thời kỳ sinh trưởng cũng bị ảnh hưởng nặng nề, tổn thất đầu tư niên vụ 2019-2020 của xã ước tính 28 tỷ đồng và nguồn thất thu khoảng trên 42 tỷ đồng.

Dọc tuyến đường Đông Trường Sơn qua xã Tơ Tung, xã Đông hay những con đường qua các xã Đăk Hlơ, Kông Bờ La, Kông Lơng Khơng là hình ảnh những rẫy mía còi cọc, vàng cháy hay những thửa ruộng nứt nẻ vì nắng hạn. Theo ông Mã Văn Tình - Phó Trưởng Phòng phụ trách NN&PTNT H. Kbang: nắng hạn kéo dài từ cuối năm 2018 đến nay khiến mực nước mặt cũng như nước ngầm, hồ chứa trên địa bàn sụt giảm nghiêm trọng, không đảm bảo nước tưới phục vụ sản xuất. "Theo thống kê của chúng tôi, chỉ tính trong vụ Đông Xuân 2019-2020 tại các xã Nghĩa An, Đăk Hlơ, Kông Bờ La, Kông Lơng Khơng, Tơ Tung, Sơ Pai và xã Đông đã có khoảng 700ha cây trồng bị thiệt hại. Đến vụ mùa này, nhiều xã tiếp tục bị ảnh hưởng bởi nắng hạn. Chưa kể một số dịch bệnh xảy ra trên cây mỳ, cây mía và bắp khiến người nông dân khó khăn chồng chất khó khăn", ông Tình cho biết thêm.

Ruộng mía của người dân ở xã Kông Bờ La đáng ra đã gần thu hoạch nhưng giờ này chỉ cao đến thắt lưng người lớn.

Ông Võ Văn Phán - Chủ tịch UBND H. Kbang nhận định: tình hình nắng hạn kéo dài trên địa bàn đã gây thiệt hại và ảnh hưởng đến nhiều mặt phát triển của địa phương, trong đó có tiến độ thực hiện các tiêu chí nông thôn mới. Trước mắt, để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại cho người dân do nắng hạn kéo dài, huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết nhằm điều tiết kế hoạch gieo ttrồng phù hợp. Bên cạnh đó, các ngành cùng địa phương tích cực triển khai các phương án chống hạn cũng như sử dụng nguồn nước tiết kiệm.

Theo Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai, tình hình khô hạn trên địa bàn tỉnh diễn ra từ cuối năm ngoái đến nay vẫn chưa dứt. Trong khi các huyện thị phía Tây và phía Nam của tỉnh đã có mưa đều thì ở các huyện phía Đông và Đông Nam nông dân vẫn quay quắt vì nắng hạn. Riêng trong vụ Đông Xuân có hơn 1.500ha cây trồng ở khu vực này bị thiệt hại. Hiện tại, diện tích cây trồng vụ mùa bị thiệt hại vì nắng hạn cũng rất lớn. Một số huyện đã bước đầu có thống kê như H. Đăk Pơ có hơn 4.100ha, H. Kbang có khoảng 700ha cây trồng các loại bị hạn. Ngành Nông nghiệp Gia Lai đang tiếp tục thống kê diện tích cây trồng bị thiệt hại để có giải pháp hỗ trợ nông dân.

M.T