Họa sĩ Jean - Charles Sarrazin và cổ tích Việt Nam
Jean - Charles Sarrazin là tác giả và họa sĩ minh họa của NXB Ecole des Loisirs & Bayard. Ông làm việc chủ yếu trong lĩnh vực xuất bản dành cho thiếu nhi. Tác phẩm của ông chủ yếu được xuất bản tại các nhà Ecole des Loisirs và Bayard. Ông sáng tác và minh họa những câu chuyện đề cập đến những chủ đề quan trọng của tuổi thơ. Năm 1987, ông học tại trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội và kể từ đó ông thường xuyên trở lại Việt Nam để giới thiệu sáng tác của mình thông qua các hội thảo, workshop, triển lãm, gặp gỡ... Hiện ông giảng dạy mỹ thuật, vẽ tranh minh họa, là tác giả của khoảng 40 cuốn sách và album dành cho trẻ em. Nhiều tác phẩm của ông đã được Công ty Nhã Nam xuất bản bằng tiếng Việt. Cuốn sách mới nhất của ông lấy cảm hứng từ một câu chuyện cổ tích của Việt Nam. Thông điệp dành cho bạn đọc qua câu chuyện đó là ai cũng thông minh theo cách của riêng mình, chỉ cần biết vận dụng một cách đúng đắn. Gần nhất, ba tác phẩm của ông được Công ty Cổ phần Văn hóa&Truyền thông Nhã Nam dịch và xuất bản sang tiếng Việt.
Tại buổi khai mạc triển lãm lần này, tác giả Jean - Charles Sarrazin sẽ giao lưu và ký tặng độc giả. Sự kiện này diễn ra với sự hỗ trợ của Công ty Nhã Nam, bao gồm những phác thảo sách của ông sẽ được giới thiệu trong triển lãm này là Bonjour, Madame la Mort! (Xin chào cô Thần chết), do Jean - Charles Sarrazin minh họa, Pascal Teulade viết và được xuất bản bằng tiếng Việt. Ngoài ra, độc giả có cơ hội khám phá các tác phẩm khác như Pirate Tétine, Dâu tây, Trí khôn (lấy cảm hứng từ truyện cổ tích Việt Nam), Sassou, nói xin chào! và Papa Coq (Gà trống bố), tất cả đều do Jean - Charles Sarrazin viết và minh họa.
Ngoài cuộc triển lãm nói trên, Jean-Charles Sarrazin đã có các buổi giới thiệu sách, công việc, quá trình sáng tác của một tác giả - họa sĩ minh họa cho học sinh tiểu học tại Trường quốc tế Pháp Marguerite Duras và Petite école (TP Hồ Chí Minh) vào ngày 9, 10-10, gặp gỡ với học viên Viện Pháp tại Đà Nẵng (11-10), gặp gỡ các học viên Viện Pháp tại Huế (12-10). Và ngày 14-10, ông sẽ giao lưu với những người có thẻ thành viên của Viện Pháp tại Hà Nội.
Mỗi ngày, nếu có thể, Jean-Charles Sarrazin đều vẽ lại các hoạt động thường nhật như những mẩu truyện tranh ngắn vào cuốn sổ tay, từ những quan sát, gặp gỡ đến những kỷ niệm. Đặc biệt, những câu chuyện về quá trình làm bố trong cuốn sổ đã trở thành chất liệu sáng tác trong các tác phẩm của mình. Ông chia sẻ: “Năm 1987, tôi 20 tuổi và lần đầu đặt chân tới Việt Nam. Trước đó (1986), khi chuẩn bị ra trường, tôi gặp nhà thơ Cù Huy Cận - Bộ trưởng Bộ Văn hóa lúc bấy giờ. Tôi chia sẻ với ông về mong muốn của mình được học tập tại nước ngoài sau khi tốt nghiệp trường Đại học Mỹ thuật Công Nghiệp Olivier de Serres tại Paris. Ngay lập tức, ông nghĩ tới các trường mỹ thuật Việt Nam và giúp tôi liên lạc với các trường này. Tôi lên một dự án về trao đổi tri thức nghệ thuật rồi gửi tới trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp. Tôi bày tỏ mong muốn được tham dự các lớp học về kỹ thuật truyền thống như sơn mài, điêu khắc gỗ, vẽ tranh lụa và nghệ thuật đặc trưng của Việt Nam. Bên cạnh đó, tôi đề nghị được tổ chức và giảng dạy cho sinh viên tại trường bộ môn “Nghệ thuật truyền thông” của châu Âu. Dự án đã hoàn toàn thuyết phục trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp (Việt Nam), tôi được tiếp nhận. Khi đó, Bộ Ngoại giao Pháp quyết định lập ra một học bổng cho dự án này và cấp học bổng đó cho tôi. Một sự kiện chính trị! Đây là suất học bổng đầu tiên dành cho một sinh viên Pháp theo học tại Việt Nam kể từ suốt... bốn mươi năm qua!”.
Jean - Charles Sarrazin cũng cho hay, ông đã từng được gặp gỡ những nghệ sĩ nổi tiếng như Bùi Xuân Phái, Bửu Chỉ... Với thiện chí của ông Nguyễn Thụ - nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam, ông tham gia vào việc phát triển những chương trình hợp tác giữa các trường đại học Mỹ thuật Paris và Hà Nội. Ông đã có dịp được gặp những giảng viên trẻ tuổi như Trình Tuấn tại trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp và Trần Trọng Vũ, giảng viên trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Vào năm 2017, với tư cách là tác giả - họa sĩ minh họa, Jean - Charles Sarrazin vinh dự được mời tới tham dự “Những ngày Văn học châu Âu” tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Khi đó, những bức tranh vẽ và ảnh chụp thực hiện trong năm học 1987-1988 tại Việt Nam đã được trưng bày bên cạnh những bức vẽ minh họa cho sách thiếu nhi của ông.
Năm 2020, nhân dịp ra mắt cuốn “Trí khôn”, lấy cảm hứng từ câu chuyện Việt Nam “Trí khôn của ta đây”, Viện Pháp mời Jean - Charles Sarrazin đến chia sẻ, gặp gỡ, tọa đàm và triển lãm những phác họa của ông về Việt Nam. Năm 2022, trong thời gian cách ly, ông có hai cuộc hội thảo gặp gỡ trực tuyến với Thư viện Viện Pháp tại Việt Nam. Ông thổ lộ: “Vậy là hành trình với Việt Nam của tôi vẫn tiếp tục, xin cảm ơn vì tất cả những điều tốt đẹp mà Việt Nam đã mang tới cho tôi”.
Trần Trung Sáng