(Cadn.com.vn) - Khu dân cư “sống chung” với khói bụi, nước thải xả trực tiếp ra môi trường và các chất thải rắn độc hại... là một thực tế diễn ra nhiều năm nay tại một số KCN, CCN ở tỉnh Quảng Nam. Người dân “vùng ô nhiễm” kiến nghị nhiều, kể cả phản ứng quá khích nhưng xem ra cách “đòi” môi trường sống “sạch” của họ như trước đây khó được thỏa nguyện.

Một trong những KCN “bị” người dân địa phương tố gây ô nhiễm môi trường (ÔNMT) nhiều nhất là KCN Bắc Chu Lai (H. Núi Thành, Quảng Nam). Đến thời điểm này, tại KCN này đã có hàng chục doanh nghiệp (DN) đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh. Mặc dù luật định về tiêu chí môi trường đối với các DN hoạt động trong các KCN rất chặt chẽ, trước khi đầu tư sản xuất đều phải được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường... nhưng đôi lúc DN chỉ thực hiện “cho có”, chỉ để đáp ứng thủ tục pháp lý.

Như tại KCN Bắc Chu Lai, ngay tại cổng chính của KCN là khẩu hiệu “Doanh nghiệp phát triển, môi trường thân thiện”, song thực tế cho thấy DN đã và đang phát triển nhưng vấn đề môi trường vẫn chưa thật sự thân thiện. Bằng chứng là người dân sống gần KCN này rất bức xúc với tình trạng ÔNMT từ nguồn nước thải và khói bụi từ hoạt động sản xuất của các nhà máy. Việc “sống chung” với ô nhiễm nhiều năm nay là thực trạng của người dân thôn Thọ Khương (xã Tam Hiệp, H. Núi Thành), khu vực nằm sát KCN Bắc Chu Lai là một điển hình.

Mới đây, khi phóng viên về thôn Thọ Khương tìm hiểu về tình trạng ÔNMT, nhiều người dân đã tự nguyện đưa chúng tôi “thị sát”. Đó là đường cống hộp bê-tông (đường kính khoảng 1,2m) xả nước từ các nhà máy trong KCN thải trực tiếp ra cánh đồng Thọ Khương. Tại đây, nước thải đục ngầu, nhiều bọt, kèm theo mùi hôi thối từ hoạt động sản xuất của các nhà máy thải trực tiếp ra môi trường, mặc dù trong KCN Bắc Chu Lai đã có nhà máy xử lý nước thải. Tìm hiểu, chúng tôi được biết thêm, đường cống nói trên thực tế là cống tiêu nước mưa trong KCN nhưng đã bị “biến” thành đường cống xả nước thải chưa qua xử lý.

Rác thải độc hại do Cty giày Rieker (đóng tại KCN Điện Nam- Điện Ngọc) tuồn bán cho ông Quý. Ảnh: N.T

Theo quy định, nước thải của các nhà máy sản xuất trong KCN buộc phải qua hệ thống đấu nối và đưa vào nhà máy xử lý nước thải để xử lý trước khi thải ra môi trường. Quy định là vậy nhưng không phải DN nào cũng thực hiện đúng. Được biết, tại KCN Bắc Chu Lai, nước thải từ các nhà máy sản xuất sau khi được thu gom và đưa vào nhà máy xử lý nước thải để xử lý “đạt tiêu chuẩn” rồi theo ống xả bằng nhựa (đường kính 30cm) đặt trong lòng cống hộp bê-tông thải ra môi trường bên ngoài. Tuy nhiên, thời điểm chúng tôi có mặt tại “hiện trường”, ống nhựa không có nước thải, trong khi đó trong lòng cống bê-tông có lượng lớn nước thải đục ngầu, bốc mùi hôi thối, có cả dầu nhớt vẫn không ngừng chảy ra môi trường. Rõ ràng, đây là lượng nước thải chưa qua xử lý “được” DN nào đó trong KCN Bắc Chu Lai xả trực tiếp ra môi trường.

Người dân thôn Thọ Khương cho biết, nước thải chưa qua xử lý từ các nhà máy sản xuất trong KCN Bắc Chu Lai thường xả thải vào đêm tối và lúc trời có mưa lớn. Nước thải theo đường cống chảy ra đồng ruộng và có khi vào tận khu dân cư. Được biết, hiện thôn Thọ Khương có 340 hộ dân với khoảng 1.100 nhân khẩu đang chịu ảnh hưởng trực tiếp từ nguồn nước và khói bụi của các nhà máy. Đa phần người dân lo lắng không biết nguồn nước thải có độc hại hay không, nếu không được xử lý tốt sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống của nhân dân. Quá bức xúc, người dân trong thôn đã nhiều lần định bít đường ống nhựa và lấp cả đường cống hộp không cho nước thải chưa qua xử lý chảy vào ruộng nhưng chính quyền địa phương đã ngăn chặn kịp thời việc làm tiêu cực này.

Ngoài khói bụi độc hại, nước thải chưa qua xử lý, người dân sống cạnh một số KCN khác trên địa bàn tỉnh Quảng Nam còn phải chung sống với nhiều loại chất thải rắn chứa chất độc hại chưa qua xử lý. Điều đáng nói là ở nhiều nơi, người dân vẫn “vô tư” sống chung với chất thải nguy hại mà không hề hay biết. Cách đây chưa lâu, lực lượng Cảnh sát Môi trường- CA Quảng Nam đã xử phạt Công ty giày Rieker đóng tại KCN Điện Nam-Điện Ngọc (H. Điện Bàn, Quảng Nam) về hành vi bán trái phép chất thải chứa chất độc hại cho ông Trần Văn Quý (trú thôn La Thọ 2, xã Điện Hòa, H. Điện Bàn). Được biết, hàng tấn bao bì, thùng kim loại đựng các loại hóa chất được ông Quý “tập kết” ngay trong khu dân cư. Việc mua bán này diễn ra trong thời gian dài với khối lượng lớn nhưng bản thân gia đình ông Quý và người dân xung quanh vẫn “vô tư” sống chung với chất nguy hại mà không hề hay biết. Đến khi cơ quan chức năng phát hiện và xử lý, người dân nơi đây mới vỡ lẽ và “kho” chứa bao bì, thùng kim loại chứa hóa chất của ông Quý mới bị “trục xuất” khỏi khu dân cư.

Chất thải các loại cần được xử lý trước khi đưa ra môi trường là điều kiện bắt buộc trong sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, vẫn còn không ít DN đã trốn tránh trách nhiệm này với môi trường sống của cộng đồng vì sợ tốn kém. Do vậy, bên cạnh việc quan tâm giải quyết triệt để vấn đề ÔNMT, gây ảnh hưởng đến đời sống của cộng đồng dân cư, thì việc phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi gây ÔNMT sống có lẽ là vấn đề chưa bao giờ cũ.

N.T