Khai thác vàng trái phép ở Bồng Miêu (Quảng Nam): Chặn các cửa hầm

Thứ ba, 08/04/2014 09:55

(Cadn.com.vn) - Sau khi các tổ truy quét liên ngành của địa phương đồng loạt ra quân hơn 2 tuần qua, tình trạng khai thác vàng trái phép ở Bồng Miêu (xã Tam Lãnh, H. Phú Ninh, Quảng Nam) giảm "nóng" rõ rệt. Thế nhưng, liệu những giải pháp mà địa phương đưa ra có phát huy hiệu quả theo kiểu "mưa dầm thấm lâu"?

Trục xuất ra khỏi hầm

Nhằm siết chặt công tác quản lý Nhà nước trên hoạt động tài nguyên khoáng sản, UBND H. Phú Ninh đã thành lập 3 tổ kiểm tra tập trung lực lượng truy quét, đẩy đuổi và xử lý các trường hợp khai thác vàng ở các hầm lò trong khu vực núi Kẽm, khu dân cư... Theo CAH Phú Ninh, khi nhà máy khai thác vàng Bồng Miêu đóng cửa, "vàng tặc" hoành hành liên tục ở khu vực hầm lò tại núi Kẽm, hố Gần trong phạm vi mỏ vàng Bồng Miêu. Từ tháng 11-2013 đến nay, tổ công tác do CAH Phú Ninh làm chủ công phá hàng trăm lán trại; thu giữ hơn 300 xe máy cùng nhiều phương tiện khai thác quặng vàng.

Đồng thời, đẩy đuổi gần 500 lao động khai thác vàng trái phép ra khỏi khu vực hầm lò. Riêng ngày 31-3, các lực lượng đã đồng loạt ra quân truy quét, phá hủy 37 lán trại, thu giữ 19 máy nổ... Cách đây hơn 1 tuần, đích thân Bí thư Huyện ủy Phú Ninh, ông Nguyễn Cảnh đã thức trắng một đêm chui xuống hầm lò núi Kẽm (thuộc quản lý của Cty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu) tìm hiểu thực trạng khai thác tọ mọ tại đây và chỉ đạo đưa lực lượng truy quét vào đường hầm để trục xuất "vàng tặc" ra ngoài.

Khóa chặt các cửa đường hầm là giải pháp hữu hiệu ngăn chặn tình trạng khai thác vàng
trái phép tại xã Tam Lãnh. Ảnh: Phúc – Nghĩa

Trực tiếp dẫn đầu tổ công tác của xã giải quyết tình trạng chế biến quặng trái phép trong khu dân cư, Chủ tịch UBND xã Tam Lãnh Bùi Quang Minh nói: "Nhiều năm nay, các hộ dân dựng máy nghiền quặng vàng ở trong vườn nhà, công khai nơi công cộng để lại hệ lụy ô nhiễm nghiêm trọng về môi trường. Trong đợt truy quét gần 10 ngày qua, tổ kiểm tra của xã đã lập biên bản xử lý 7 trường hợp khai thác, chế biến quặng vàng trái phép trong khu dân cư, phá hủy 3 lán trại, 19 máy xay đá và tịch thu 7 tấn quặng vàng đem về trụ sở UBND xã.

Trong khi đó, một tổ công tác do Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện dẫn đầu đã đến kiểm tra tình hình sử dụng đất đai sai mục đích của các hộ dân". Theo chính quyền xã Tam Lãnh, các đợt ra quân, phong tỏa lực lượng chốt chặn khắp nơi đã hạn chế được việc tiếp tế lương thực, thực phẩm vào các bãi vàng trái phép; tình hình đã bắt đầu "hạ nhiệt", ít còn xuất hiện cảnh bát nháo, đổ xô về đây khai thác rầm rộ như dịp Tết. Ông Bùi Quang Minh khẳng định, thời điểm này, "vàng tặc" vẫn còn ẩn náu trong các hầm, đặc biệt là lò 10 - núi Kẽm, thuộc diện tích quản lý của Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu. Từ ngày công ty dừng hoạt động, lực lượng bảo vệ nhà máy từ gần 100 người hiện chỉ còn 7 người, nên đối tượng thổ phỉ đã chuyển địa bàn hoạt động. Lợi dụng việc thả cửa hầm lò, "vàng tặc", chủ yếu là công nhân trước đây đã từng làm việc cho nhà máy đã nhảy vào khai thác lén lút.

"Nếu nhà máy không đóng cửa, thì đâu có phức tạp như hiện nay. Lực lượng đã tăng cường đến núi Kẽm nhưng không thể thường xuyên có mặt 24/24 giờ được. Công ty không giữ nổi", ông Minh nói. Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu hiện quản hơn 300ha, trong đó khu vực núi Kẽm hơn 100ha. Tuy nhiên, nhiều diện tích đã bị "vàng tặc" xâm lấn. Chằng chịt các hầm lò mới phát sinh đã chạy thẳng vào đường hầm của công ty. Thực tế, đối tượng đã ào ạt đi vào đường lò 10 - núi Kẽm để dễ dàng vào các hầm lò khác của công ty tận thu quặng vàng.

Đá quặng khai thác trái phép đã bị tịch thu về trụ sở UBND xã.

Truy quét thường xuyên

Có mặt tại "đại bản doanh" vàng tặc ở khu vực các đường hầm cũ do người Pháp trước đây khai thác và của Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu, chúng tôi ghi nhận hiện trường đã lắng xuống rõ rệt. Tại các con đường chính lẫn tiểu ngạch lên các bãi vàng, ít thấy cảnh phu vàng công khai chở quặng xuống núi, hoặc chế biến rầm rộ trong khu dân cư. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Đạo, Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường H. Phú Ninh, khi các tổ truy quét gắt gao, đối tượng đã chuyển sang hoạt động ở vùng giáp ranh giữa xã Tam Lãnh với các xã Tiên Lập (Tiên Phước), Trà Kót (Bắc Trà My) và xã Tam Sơn (Núi Thành).

Chính quyền H. Phú Ninh đề xuất với tỉnh là tăng cường hỗ trợ lực lượng giúp địa phương tiếp tục truy đuổi, ngăn chặn và xử lý rốt ráo nạn khai thác vàng trái phép tại khu vực mỏ vàng Bồng Miêu và vùng giáp ranh với xã Tam Lãnh. Đồng thời, yêu cầu Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu báo cáo kế hoạch củng cố hoạt động, nhất là hợp đồng thêm lực lượng bảo vệ quản lý diện tích đã được cấp phép; tiến hành cam kết hoàn thổ diện tích đã khai thác.

Trước những kiến nghị của H. Phú Ninh về đặt trạm chắn ba-ri-e, UBND tỉnh thống nhất cho lập trạm quản lý, kiểm soát liên ngành về khoáng sản trong thời gian 3 tháng và bố trí lực lượng thường trực để kiểm tra xử lý các trường hợp mang phương tiện khai thác vàng trái phép vào khu vực của Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu nhằm lập lại trật tự kỷ cương, ổn định an ninh trật tự trên địa bàn xã Tam Lãnh.

Trần Hữu