(Cadn.com.vn) - Trong chương trình làm việc tại TP Đà Nẵng vào cuối tháng 4-2014, Ủy ban Pháp luật (UBPL) của Quốc hội (QH) đã nghe các báo cáo của Thường trực UBPL của QH và tiếp thu, giải trình của Bộ Tư pháp về dự án Luật Hộ tịch (LHT).
Theo đó, dự án LHT gồm 7 chương, 77 điều, quy định: quyền, nghĩa vụ đăng ký hộ tịch (HT); nguyên tắc, thẩm quyền, thủ tục đăng ký HT; cơ sở dữ liệu HT và trách nhiệm quản lý nhà nước về HT, được xây dựng trên cơ sở kế thừa các quy định của pháp luật hiện hành về HT, đã được thực tế kiểm nghiệm phù hợp, áp dụng ổn định để đưa vào luật; đồng thời dự án luật có nội dung mới mang tính đột phá trong quản lý HT như việc sử dụng số định danh công dân và cơ sở dữ liệu điện tử HT. Nội dung dự thảo đưa ra các quy định nhằm tiếp tục thực hiện cải cách hành chính, tạo sự đổi mới trong công tác đăng ký và quản lý HT theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, tạo điều kiện cho người dân thực hiện quyền của mình, từng bước giảm bớt các giấy tờ không cần thiết nhưng vẫn đảm bảo tăng cường quản lý Nhà nước trong công tác HT.
Về thẩm quyền đăng ký HT: Theo dự thảo thì UBND cấp huyện đăng ký việc hộ tịch có yếu tố nước ngoài; đăng ký, xác định lại dân tộc; thay đổi, cải chính HT cho người trên 14 tuổi. UBND cấp xã đăng ký các sự kiện HT còn lại. Tuy nhiên, Thường trực UBPL đề nghị cần quy định chặt chẽ hơn việc cải sửa HT nhằm khắc phục tình trạng lợi dụng cải sửa để gian lận như: khai tăng, giảm tuổi để được nghỉ hưu sớm hoặc kéo dài thời gian công tác, trốn nghĩa vụ quân sự, trốn truy nã... đồng thời xác định rõ trách nhiệm của UBND các cấp trong công tác quản lý, đăng ký HT nhằm hạn chế việc vi phạm pháp luật, lợi dụng chính sách nhân đạo của Đảng, Nhà nước để trục lợi như: chết không khai tử để tiếp tục hưởng chế độ.
Về số định danh cá nhân, theo Đề án 896, từ ngày 1-1-2016 sẽ cấp số định danh cho cá nhân và sẽ hoàn thành việc này đến hết năm 2020. Theo ý kiến của Bộ Tư pháp, Giấy khai sinh của trẻ em dưới 14 tuổi là "vật" mang số định danh cá nhân và khi đủ 14 tuổi trở lên thì số đó sẽ là số căn cước công dân. Khi làm thủ tục đăng ký HT, người dân chỉ cần thông báo số định danh cá nhân.
Về lệ phí HT: dự thảo luật quy định không thu lệ phí trong các trường hợp đăng ký khai sinh, khai tử, giám hộ; đối với các trường hợp khác như: cải chính HT, cấp lại, cấp thêm bản sao… thì phải nộp lệ phí. Về cơ sở dữ liệu HT điện tử, khoản 1, điều 64 dự thảo Luật quy định: cơ sở dữ liệu HT điện tử được xây dựng nhằm quản lý, tra cứu thông tin HT của cá nhân, phục vụ giải quyết yêu cầu đăng ký HT trực tuyến của cá nhân, tổ chức và đáp ứng yêu cầu quản lý Nhà nước.
Thường trực UBPL của QH đề nghị Chính phủ cần tiếp tục xem xét, có giải pháp tập trung đầu tư nguồn lực để thực hiện lộ trình của Đề án 896. Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là cơ sở dữ liệu gốc, được kết nối, chia sẻ thông tin để các cơ quan Nhà nước khai thác phù hợp yêu cầu chuyên ngành, trong đó có HT để phục vụ yêu cầu quản lý Nhà nước và đáp ứng nhu cầu của nhân dân..
Một số ý kiến khác đề nghị tiếp tục rà soát về thủ tục, trình tự trong quá trình đăng ký HT, hạn chế thủ tục rườm rà không cần thiết như: quy định hồ sơ đăng ký kết hôn phải có giấy xác nhận của Trung tâm tư vấn, hỗ trợ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài (khoản 2 điều 42 dự thảo Luật) hoặc xác định Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân có phải là giấy tờ HT hay không (điểm b, khoản 1, điều 19, điều 20, điều 21).
K.Thanh
