Khủng hoảng bủa vây các tập đoàn gia đình Hàn Quốc

Thứ sáu, 09/09/2016 09:55

(Cadn.com.vn) - 3 trong số các Chaebol - tập đoàn gia đình lớn của Hàn Quốc - đang gặp khó khăn tại thời điểm này: Samsung, Lotte và Hanjin Shipping. Samsung vừa thu hồi Galaxy Note 7 do lỗi pin. Hanjin Shipping bị chủ nợ nộp đơn lên tòa án xin phá sản. Và tháng trước, Phó chủ tịch tập đoàn Lotte tự tử trong bối cảnh ông và các thành viên trong gia đình tập đoàn này đang bị điều tra tham nhũng. Chaebol đang gặp khủng hoảng? Không hẳn là vậy, song vấn đề này làm sống lại cuộc tranh luận về việc liệu các tập đoàn gia đình có hoạt động hiệu quả hay không?

Cơ cấu

Ba trường hợp trên không giống nhau. Với Samsung, có vẻ như cơ cấu gia đình trị chẳng liên quan gì đến việc pin bị cháy. Chẳng qua, việc ra mắt Galaxy Note 7 không được suôn sẻ. Tuy nhiên, những tai ương của hai tập đoàn kia có liên quan đến cơ cấu gia đình.

Lotte bao gồm hơn 60 doanh nghiệp, từ các siêu thị lớn đến xây dựng, sản xuất hóa chất và tài chính. Tập đoàn này vẫn đang được các thành viên trong gia đình người sáng lập kiểm soát. Hai con trai của người sáng lập đang kiện nhau ra tòa để giành quyền điều hành. Tháng 8 vừa qua, Phó chủ tịch Lotte được tìm thấy đã chết trước khi ông bị thẩm vấn trong một cuộc điều tra tham nhũng. Vì vậy, trường hợp của Lotte rõ ràng là minh chứng cho thấy sự thiếu sót trong cơ cấu của các Chaebol.

Còn Hanjin Shipping (một phần của Tập đoàn Hanjin) là nạn nhân của sự suy giảm thương mại toàn cầu. Thương mại giảm sút khiến nhu cầu sử dụng tàu chở hàng của Cty giảm theo.

3 Chaebol của Hàn Quốc đang gặp khó khăn. Ảnh: BBC

Gia đình trị

Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu Hanjin có nỗ lực đối phó với nghịch cảnh hay không?

Hanjin được ông Cho Choong Hoon lập vào năm 1945, hoạt động như một doanh nghiệp vận tải đường bộ, ban đầu chỉ có một chiếc xe tải duy nhất. Ông Cho qua đời năm 2002 và kể từ đó, con cháu ông đã điều hành tập đoàn. Không phải lúc nào họ cũng làm tốt. Korean Air - một phần của Tập đoàn Hanjin - bị chế nhạo vào năm ngoái sau sự cố Cho Hyun-ah, con gái Chủ tịch Cho Yang-ho, buộc máy bay quay lại sân bay khi tiếp viên trưởng phục vụ một loại hạt không đúng quy cách.

Trong trường hợp của Hanjin Shipping, bê bối cũng do các thành viên trong gia đình gây ra. Hồi háng 6, cựu Chủ tịch Hanjin Shipping, bà Choi Eun-young, góa phụ của một thành viên trong gia đình ông Cho Choong Hoon, bị buộc tội bán tháo cổ phiếu Cty trước khi giá của chúng sụt giảm. Bà Choi lãnh đạo Hanjin Shipping từ năm 2007-2014 nhưng theo Lee Ji-soo, luật sư tại Trung tâm Nghiên cứu Luật & Kinh doanh ở Seoul, bà không có trình độ chuyên môn. "Nếu không có chuyên môn hoặc hiểu biết về ngành công nghiệp này, bà Choi được bổ nhiệm làm Giám đốc điều hành chỉ vì bà là thành viên gia đình", ông cho biết. "Đó là một câu chuyện Chaebol điển hình", ông Lee khẳng định.

Không thể khẳng định những rắc rối của Hanjin Shipping là do quản lý hoặc cấu trúc gia đình trị. Tuy nhiên, các Chaebol như vậy có nhược điểm gì không thể chấp nhận? Kim Woo-chan, giáo sư tài chính tại Đại học Hàn Quốc, cho rằng: "Nhiều Chaebol Hàn Quốc không được điều hành tốt. Họ đang cố thủ, chống lại các cổ đông trong việc bổ nhiệm quản lý hàng đầu, họ có xu hướng bổ nhiệm các thành viên trong gia đình".

Hiện giờ, nhiều thứ đang thay đổi. Các nhà lập pháp Hàn Quốc đang đề xuất luật mới cho phép người ngoài có thể sở hữu và quản lý các Chaebol. Tuy nhiên, nền văn hóa và cơ cấu không thể thay đổi chỉ trong một đêm.

An Bình
(Theo BBC)