Đại tá Nguyễn Thanh Hiền, 70 tuổi, ở phường Hòa Thọ Tây (Cẩm Lệ, Đà Nẵng), nguyên Phó Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1 Trung đoàn 101 Sư đoàn 325 Quân đoàn 2 trong Chiến dịch Hồ Chí Minh. Nhân kỷ niệm 44 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ông đã kể lại những kỷ niệm sâu sắc trong Mùa xuân đại thắng năm xưa.

Sau khi giải phóng Ninh Thuận, Quân đoàn 2 thần tốc tiến vào Nam, tập kết ở rừng cao su Đồng Nai, phía đông khu vực Nước Trong-Long Thành. Tại đây, Bộ Tư lệnh Quân đoàn giao Sư đoàn 325 tấn công quận lỵ Long Thành, Sư đoàn 304 đánh căn cứ Nước Trong, mở màn Chiến dịch Hồ Chí Minh. Ông Hiền kể: Trung đoàn 101 đảm nhiệm hướng tấn công chủ yếu của Sư đoàn 325, đánh vào trung tâm quận lỵ Long Thành. Đây là một chi khu quân sự rộng, có nhiều nhà xây kiên cố; địch lợi dụng các nhà cao tầng, bố trí phòng thủ nhiều tầng, rất hiểm hóc. Đúng 17 giờ ngày 26-4-1975, pháo binh ta từ nhiều trận địa đồng loạt dội bão lửa vào các căn cứ địch. Trung đoàn 101 có xe tăng, thiết giáp tăng cường, đột kích vào giữa chi khu Long Thành, đồng thời đánh cắt đường 51, nhằm chặn địch từ Tuy Hạ lên phản kích. Trong đêm 26-4, nhiều đợt tiến công bị ngăn chặn. Bọn ngụy nấp trong các nhà cao tầng bắn xối xả vào các mũi tiến quân của trung đoàn, máy bay địch lồng lộn ném bom, gây cho ta nhiều tổn thất.

Sáng 27-4, sau nhiều lần xung phong liên tục, một bộ phận của trung đoàn đột thẳng vào trung tâm mục tiêu. Từ các hướng, quân ta ào ạt tiến vào chi khu Long Thành. Không ngờ, bọn địch hồi phục, lợi dụng khu vực Tháp Nước và các nhà cao tầng, ném lựu đạn và xả súng vào đội hình trung đoàn. Đơn vị phải lùi lại, dùng pháo khống chế các mục tiêu, rồi tiếp tục tổ chức tấn công. Cấp trên yêu cầu lần này đánh kỹ và chú ý đánh tảo trừ, chiếm giữ các vị trí hiểm yếu. Pháo phòng không của ta khống chế hiệu quả vùng trời, máy bay địch không còn dám bổ xuống thấp để cắt bom...

Với sức mạnh áp đảo, quân ta liên tiếp đập tan các ổ đề kháng. Sức chống cự của địch yếu dần. Khoảng 10 giờ sáng 27-4, Trung đoàn 101 đã đánh chiếm hoàn toàn căn cứ Long Thành, tiếp tục phát triển theo đường 51, lần lượt giải phóng Tuy Hạ và Cát Lái. Suốt đêm 28 và ngày 29-4, Sư đoàn 325 vượt sông Đồng Nai, đánh chiếm quận lỵ Thủ Đức và nhanh chóng tiến vào trung tâm Sài Gòn. 6 giờ ngày 30-4, đơn vị phải tạm dừng trước đầu cầu Sài Gòn, vì phát hiện trên cầu địch chất nhiều thuốc nổ. Chúng mưu toan đánh sập cầu để chặn bước tiến quân của ta, nhưng khi tháo chạy, bọn địch ở đây không kịp phá cầu. Sau chốc lát, công binh đã khắc phục xong, Quân đoàn 2 ào ạt vượt qua cầu, tiến vào dinh Độc Lập. Đại đội trưởng Bùi Quang Thận thuộc Lữ đoàn xe tăng 203 của Quân đoàn 2 đã húc đổ cánh cổng dinh Độc Lập, cắm cờ lên nóc dinh vào lúc 11 giờ 30 phút ngày 30-4-1975...

CCB Nguyễn Thanh Hiền hào hứng: một kỷ niệm sâu sắc của ông trong ngày chiến thắng là khi chỉ huy tiểu đoàn triển khai đội hình trong khuôn viên dinh Độc Lập (chiều 30-4), ông đã gặp lại đồng chí Nguyễn Văn Tứ, người chính trị viên đại đội cùng đơn vị với ông trong Chiến dịch Quảng Trị năm 1972, nay ở một cánh quân khác tiến vào dinh. Hai anh em ôm nhau, mừng rơi nước mắt. Cũng tại dinh Độc Lập trong ngày 30-4, ông Hiền đã chứng kiến cuộc gặp gỡ giữa đồng chí Hoàng Đan, Phó Tư lệnh Quân đoàn 2 và đồng chí Nam Phong, Sư đoàn trưởng Sư đoàn 7 (Quân đoàn 4). Đồng chí Hoàng Đan tươi cười nói với đồng chí Nam Phong: "Bộ giao đơn vị anh cắm cờ dinh Độc Lập, nhưng "xin lỗi" vì đơn vị tôi đã nhanh hơn". Hai vị chỉ huy ôm chầm lấy nhau trong niềm vui chiến thắng hòa trong niềm vui lớn của toàn dân tộc...

Sau khi nghỉ hưu (2004), ông Nguyễn Thanh Hiền nhiều năm làm Bí thư chi bộ, chi hội trưởng người cao tuổi khu vực 7A (P.Hòa Thọ Tây), dẫn dắt khu phố đạt nhiều thành tích tiêu biểu. Những chuyện kể của ông làm bao bạn trẻ thêm tự hào về truyền thống đấu tranh kiên cường của thế hệ cha anh và càng hăng say phấn đấu vươn lên trong công tác, lao động, học tập.

LÊ VĂN THƠM