(Cadn.com.vn) - Trưa 12-4, trong chương trình “Chuyển động 24h” của Đài truyền hình Việt Nam, biên tập viên chương trình đã để trái dưa hấu ngay trước mặt trong suốt bản tin. Đó không phải là hình ảnh quá ấn tượng nhưng rất thông minh, diễn tả rõ ràng câu chuyện đang xảy ra: Dưa hấu, một lần nữa, trở thành chủ đề chính trong câu chuyện dài tập của nông sản Việt Nam thời hội nhập.

Người trồng dưa hấu, một loại quả ngọt mát lành, giờ đây đã quá quen với sự cay đắng của thị trường. Tại ruộng, dưa hấu chỉ bán được với giá khoảng 2.000 đồng/kg, có khi bị ép xuống 700 đồng/kg. Trong khi đó, giá bán dưa hấu tại các sạp hàng, siêu thị cao gấp nhiều lần hơn, có thời điểm lên đến 20.000 đồng/kg.

Thực tế đó có nghĩa là, gần như tất cả lợi nhuận từ quả dưa hấu rơi vào các khâu vận chuyển, phân phối...; còn người nông dân dãi nắng dầm mưa cày xới chăm bẵm chỉ được một mẩu tí teo! Thế nhưng chưa hết, cái phần tí tẹo ấy cũng không dễ gì giữ được, khi mà người nông dân còn phải đối mặt với vô số rủi ro, thiên tai, mất mùa, sâu bệnh...

Trước những khó khăn của người trồng dưa hấu, người có trách nhiệm và cộng đồng xã hội đã ra tay: Bộ Công Thương mua 14 tấn dưa hấu về bán lại ngay trụ sở bộ này, toàn bộ tiêu thụ hết ngay; các đội thiện nguyện từ mọi miền đến tận ruộng liên hệ và bán dưa hấu cho nông dân, với khẩu hiệu giờ đây trở nên phổ biến "mỗi trái dưa là một tấm lòng"...

Phải thừa nhận rằng, đây là những việc làm rất thiết thực, đầy nghĩa khí, mang tính nhân văn, nhờ đó đã an ủi kịp thời người trồng dưa cũng như khơi gợi nên ý thức sẻ chia trong cộng đồng. Thế nhưng, những việc làm như thế liệu có giải quyết được tận gốc của vấn đề, hoặc chí ít là giải quyết được một phần đáng kể của vấn đề? Vế trả lời câu hỏi đó có lẽ không quá khó hình dung, khi mà từng đoàn xe chở dưa hấu vẫn nối đuôi nhau ở cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) chờ xuất sang Trung Quốc.

Một trong những nhà hoạch định chính sách, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cũng đã có mặt ở Lạng Sơn trong thời điểm này. Theo TTXVN, ngày 11-4-2015, làm việc với lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn, ông đã nêu ra khá nhiều biện pháp: Đề nghị các cơ quan chức năng tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho việc xuất khẩu nông sản qua cửa khẩu, đặc biệt là mặt hàng dưa hấu, thanh long; phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng của Trung Quốc để tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại hai chiều.

Đặc biệt, để có giải pháp khắc phục tình trạng bất cập trong xuất khẩu nông sản hiện nay qua cửa khẩu Tân Thanh, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đề nghị tỉnh phối hợp với các các cục, vụ của bộ để đề xuất, tham mưu với Chính phủ đầu tư xây dựng khu trung chuyển hàng hóa nằm trong quy hoạch Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng-Lạng Sơn...

Sự có mặt của Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng ở Lạng Sơn thời điểm này cho thấy nỗ lực, quyết tâm, cũng như sự nhạy bén của “tư lệnh” ngành Công Thương. Thế nhưng, liệu sự có mặt của Bộ trưởng ở Lạng Sơn lẫn những ý kiến chỉ đạo của ông tại đây sẽ giải quyết được vấn đề một cách căn cơ; nói cách khác, đến mùa sau hoặc vài mùa sau nữa, câu chuyện về trái dưa hấu sẽ không còn phải nhắc tới một cách đầy xót xa như mùa này? Có lẽ, để có một tương lai tươi sáng hơn cho người trồng dưa hấu, thứ trái cây thay đổi hoàn cảnh tuyệt vọng của Mai An Tiêm, cần phải làm nhiều hơn thế.

Nguyễn Lê