LỄ KHAO LỀ THẾ LÍNH HOÀNG SA: Tri ân những hùng binh Hoàng Sa kiêm Bắc Hải
(Cadn.com.vn) - Nằm trong khuôn khổ Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa và Tuần lễ Biển đảo Quảng Ngãi năm 2013, sáng 28-4, tại Đình làng An Vĩnh (Lý Sơn, Quảng Ngãi) đã diễn ra các nghi thức của Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Hoàng Tuấn Anh – Ủy viên T.Ư Đảng, Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL, nhấn mạnh: “Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa cùng các di tích ở huyện đảo Lý Sơn có vị trí hết sức đặc biệt, là những di sản vật chất và tinh thần vô giá trong kho tàng di sản văn hóa Việt Nam.
TIỀN NHÂN HUYỆN ĐẢO
Dưới thời các chúa Nguyễn và tiếp sau đó là các vua nhà Nguyễn, nhà nước phong kiến Việt Nam đã cho thành lập các hải đội Hoàng Sa, Bắc Hải làm nhiệm vụ tuần phòng trên biển, giong thuyền đến các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa để thu lượm hải vật, sản vật, đo đạc hải trình, cắm mốc và dựng bia minh định chủ quyền của đất nước ta đối với các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Việc hình thành các hải đội Hoàng Sa, Bắc Hải là một nỗ lực lớn của nhà nước phong kiến Việt Nam trong công cuộc chinh phục biển Đông. Trải qua nhiều thế kỷ, đã có hàng trăm cai đội, binh lính, binh phu trên đất đảo Lý Sơn đã hy sinh trên biển trong khi thi hành nhiệm vụ. Trong số những tên tuổi khắc trên bia đá ở khu mộ gió Lý Sơn có những con người đã được chính sử triều Nguyễn trân trọng ghi danh với chức vụ là Cai đội, Chánh đội Hoàng Sa, như các ông Võ Văn Khiết, Phạm Hữu Nhật, Phạm Quang Ảnh,... Hữu Nhật và Quang Ảnh cũng là tên 2 nhóm đảo trong quần đảo Hoàng Sa. Dù con đường biển đến Hoàng Sa, Bắc Hải thời ấy, đầy rẫy những gian nguy, nhưng người nhận lãnh nhiệm vụ gian khó trên biển khơi vẫn không bao giờ tuyệt vọng. Họ thực sự là những liệt sĩ hy sinh vì nước mà không màng đến việc lưu danh trong sử sách.
 |
|
Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh trao Bằng công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia |
Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa được tổ chức hằng năm vào tháng 2, tháng 3 âm lịch, vốn là lễ thức văn hóa tín ngưỡng trong các dòng họ có người đi lính Hoàng Sa tồn tại hàng trăm năm qua trên đất đảo Lý Sơn nhằm tri ân công ơn của tổ tiên đã có công dựng bia cắm mốc chủ quyền lãnh hải quốc gia tại quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và qua đó cho con cháu biết được công lao của tổ tiên mà ghi nhớ và noi theo. Và dần dần lễ thức này đã trở thành lễ thức chung của 13 dòng họ tiền hiền lẫn các dòng họ hậu tiền hiền và của nhân dân huyện đảo Lý Sơn. Trải qua thăng trầm của lịch sử, người Lý Sơn vẫn không quên công lao của các bậc tiền nhân đã vì nghĩa lớn, dám đối mặt với với “chiếc chiếu bó tròn, mấy sợi dây mây” dùng để đồng đội bó xác mình thả trôi xuống biển, với lời nguyện mong manh là được trôi về bản quán. Ông Võ Hiển Đạt (80, trú xã An Vĩnh): “Từ xa xưa các bậc tiền nhân của chúng tôi đã vâng mệnh triều đình đi làm nhiệm vụ tại các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa làm ra những cột mốc lịch sử, dựng nên bia chủ quyền lãnh thổ giữa biển đảo mênh mông và nhiều người trong số họ đã vĩnh viễn nằm lại trong lòng biển quê hương để tạo tiếc thương và sự biết ơn cho các thế hệ về sau...”.
MUÔN PHƯƠNG TÌM VỀ
Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa là dịp để người dân, du khách trong và ngoài nước hiểu rõ hơn hình ảnh của các đội hùng binh năm xưa đang thực thi nhiệm vụ tại quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và cảm giác xích lại gần nhau hơn với biển, đảo quê hương. Để từ đó có cùng một ý chí xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phát triển vùng biển đảo giàu về kinh tế, mạnh về quốc phòng... Trong ngày đại lễ, những người con đất Việt có mặt trên đất đảo đã thay mặt hơn 80 triệu dân cả nước thắp nén hương tưởng nhớ linh hồn tiền nhân, những người đầu tiên cắm cột mốc chủ quyền Việt Nam trên quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Có lẽ sự tri ân của hậu thế đối với các bậc tiền nhân là một trong những lý do để Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa trường tồn trong tâm trí của mỗi người dân huyện đảo Lý Sơn nói riêng và Quảng Ngãi nói chung. Dịp này, chính quyền và nhân dân huyện đảo Lý Sơn cũng vinh dự đón nhận bằng Di sản văn hóa phi vật thể đối với Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa và bằng Di tích Quốc gia đình làng An Vĩnh của Bộ VH-TT&DL. Đình làng An Vĩnh được xây dựng vào thế kỷ XVIII, là một trong những ngôi đình được xây dựng sớm nhất tỉnh Quảng Ngãi. Đây là ngôi đình có giá trị lịch sử to lớn trong việc khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, bởi nơi này cách đây hàng trăm năm, triều Nguyễn làm địa điểm tuyển chọn binh phu đi Hoàng Sa, Trường Sa của làng An Vĩnh và là nơi các binh phu làm lễ báo với thần linh, tổ tiên khi xuất quân đi ra Hoàng Sa và Trường Sa khai thác sản vật, cắm mốc chủ quyền.
 |
|
Nghi thức thả phương tiện để các bậc tiền hiền trở về với Hoàng Sa. |
Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh cho biết: Suốt cả quá trình lịch sử, nhiều thế hệ cha ông chúng ta đã xác lập chủ quyền với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Và, những cư dân xứ Quảng mà trực tiếp là nhân dân huyện đảo Lý Sơn đã được Tổ quốc giao trọng trách xây dựng những đội hùng binh bảo vệ. Đây là minh chứng với ý nghĩa lịch sử, thể hiện ý chí, trí tuệ và bản lĩnh của con người Việt Nam trong sự nghiệp bảo vệ độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Nhiệm vụ đặc biệt của Đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải với nòng cốt là người dân huyện đảo Lý Sơn là hết sức độc đáo, có ý nghĩa thiêng liêng, cao quý sẵn sàng hy sinh, chấp nhận hiểm nguy, tất cả vì sự trường tồn của đất nước. Và Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa đã trở thành nghi lễ đặc biệt quan trọng, một lễ thức của nhân dân, vì nhân dân và vì đất nước...
Theo Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh, vì những lẽ trên, Bộ VH-TT&DL đã quyết định đưa Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; đồng thời, công nhận đình làng An Vĩnh, nơi xuất phát của Đội hùng binh Hoàng Sa là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Những di tích ở đảo Lý Sơn sẽ tiếp tục được gìn giữ, phát huy giá trị, trở thành những điểm đến du lịch hấp dẫn cho du khách trong nước và quốc tế. Tích cực góp phần vào sự nghiệp phát triển KT-VH-XH của tỉnh nhà, của cả nước. Qua đó, giữ truyền thống quý báu của ông cha ta mãi mãi được tiếp nối và là điểm tựa thiêng liêng của các thế hệ người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa...
Trí Dũng
Hội thảo quốc tế “Chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa - khía cạnh lịch sử và pháp lý” Sáng 27-4, tại TP Quảng Ngãi, Trường ĐH Phạm Văn Đồng tổ chức Hội thảo quốc tế với chủ đề “Chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa - khía cạnh lịch sử và pháp lý”. Tham dự hội thảo có 50 đại biểu là các học giả quốc tế, Việt kiều, các chuyên gia nghiên cứu đầu ngành thuộc các trường đại học, các viện nghiên cứu đến từ Mỹ, Nga, Canada, Thụy Điển, Australia, Ấn Độ, Hàn Quốc...; các nhà nghiên cứu, luật gia trong nước và đại diện một số bộ, ban, ngành T.Ư và địa phương. Tại hội thảo, các đại biểu đã trao đổi ý kiến, phân tích làm rõ những bằng chứng pháp lý, lịch sử khẳng định Nhà nước Việt Nam từ lâu đời đã thực hiện chủ quyền liên tục và hòa bình đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, phù hợp với thực tiễn luật pháp quốc tế; quy định của luật pháp quốc tế về vấn đề chủ quyền lịch sử; các phương thức thụ đắc lãnh thổ được luật pháp quốc tế thừa nhận rộng rãi; phương thức giải quyết hòa bình những bất đồng, tranh chấp về chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và các vấn đề liên quan ở Biển Đông hiện nay. L.H
