(Cadn.com.vn) - Có dịp về thăm những cồn cát vùng Ngũ Điền bên phá Tam Giang tỉnh TT-Huế đoạn qua các xã Điền Hải, Phong Hải, Điền Hòa mọi người sẽ được tận mắt chứng kiến những cồn cát nơi đây đã trở thành những công trường đang bước vào “vụ mùa khai thác quặng titan”.

Khai thác titan dưới mạch ngầm cát tạo thành những hố cát sâu hơn 10m.

Theo quan sát của chúng tôi, từ khu vực cồn cát tiếp giáp hai xã Phong Hải và Điền Hải, H. Phong Điền có hơn 10 giàn máy óc xoắn đang ngày đêm tiến hành mọi hoạt động từ khai thác cát quặng thô cho đến việc vận chuyển quặng tập kết tại phân xưởng. Để tiết kiệm nhiên liệu, các đơn vị khai thác còn thiết lập các đường dây điện chạy quanh khu vực khai thác titan. Gần 2 đồng hồ giờ len lỏi vào “ma trận titan” chúng tôi đã tiếp cận được điểm đặt máy óc xoắn khai thác quặng titan tại cồn cát thuộc thôn B2 điểm tiếp giáp 2 xã Phong Hải và Điền Hải. Tại đây chúng tôi nhận thấy từng khu vực cồn cát đã được đào xuống sâu gần 10m, tạo thành những hố cát khổng lồ. Dưới những hố cát này, là một chuỗi hệ thống, máy bơm, ống nước hút cát để lấy quặng ti tan.

Anh Lê Văn Bền-một công nhân đang khai thác quặng ở khu vực cồn cát thuộc thôn B2 cho biết, hằng ngày  ở đây có 12  giàn máy óc xoắn hoạt động liên tiếp 3 ca, mỗi ngày khai thác từ 50 - 60 tấn quặng thô. Trao đổi với chúng tôi về việc khai thác titan tại địa phương, anh Ngô Văn Nuôi, Phó Chủ tịch UBND xã Phong Hải cho biết: Từ năm 2008, Cty TNHH Nhà nước một thành viên khoáng sản TT-Huế đã tiến hành thăm dò khai thác titan ở khu vực tiếp giáp bờ biển của xã, mấy năm trước khai thác qua Cty Đông Phương, còn kế hoạch khai thác khoáng sản năm 2010 đã có nhưng chưa được triển khai, trong lúc đó người dân địa phương vẫn chưa hưởng được những nguồn lợi do khai thác titan  mang lại.

Theo những người dân sinh sống tại xã Điền Hải, H. Phong Điền thì họ không đồng tình với việc khai thác ti tan. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết người dân địa phương không đồng tình với lý do những cồn cát chạy dọc ven biển qua các xã Phong Hải, Điền Hải từ xưa đến nay là tài sản vô giá, luôn che gió che mưa cho bà con, mỗi mùa mưa bão về, chính những đồi cát trải dài ven biển này là bức tường chắn sóng, và gió bão. Anh Hoàng Thanh Phong, một người dân sinh sống gần  khu vực  khai thác titan thuộc thôn B2 cho biết, hoạt động khai thác titan diễn ra tại đây hơn 3 năm nay. Tại khu vực cồn cát thuộc thôn B nối liền với các thôn của xã Phong Hải và Điền Hải trước đây có gần 20ha rừng phòng hộ ven biển được trồng hơn 10 năm nay, giờ đã bị thay thế bằng những hố cát to tướng phục vụ khai thác quặng titan. Trước khi khai thác Cty hứa trong năm 2009 sẽ trồng lại 6,3 ha rừng ở khu vực thuộc xã Điền Hải tuy nhiên hiện tại cây phi lao và keo lai vẫn chưa thấy lên.

Quặng titan sau khi khai thác tại khu vực đồi cát thôn B2 được xe tải nhỏ vận chuyển về phân xưởng.

Đặc biệt hoạt động khai thác titan đã làm nhiều giếng nước của người dân các xã Phong Hải, Điền Hải chứa đầy phèn. Trước khi chưa có khai thác titan, mỗi lần khoan giếng nước ở đây vẫn trong xanh, không cần phải tốn thêm tiền để làm bể lọc, giờ thì người dân ở các xã Phong Hải, Điền Hải đang thiếu nước sạch để sinh hoạt, ai muốn có nước sạch để dùng phải chạy xe về Quảng Ngạn để mua hoặc mua nước sạch do người dân đem đến khu vực trung tâm xã Điền Hải bán với giá 20 lít nước giá 3.000 đồng,  trong lúc đó hệ thống nước sạch vượt phá Tam Giang do Cty TNHH nhà nước một thành viên  xây dựng và cấp thoát nước TT-Huế mới về đến ngang xã Quảng Ngạn.

Theo Công văn số 935/UBND- NĐ của UBND tỉnh TT- Huế ngày 13-3- 2010 về việc đồng ý cho phép thăm dò, khai thác khoáng sản titan của Cty TNHH Nhà nước một thành viên khoáng sản TT-Huế và biên bản làm việc giữa lãnh đạo xã Điền Hải và Cty TNHH một thành viên khoáng sản TT-Huế ngày 18-5- 2010, thì Cty TNHH Nhà nước một thành viên khoáng sản TT-Huế  được triển khai hoạt động khai thác titan tại khu vực cách 700m so với bờ biển đoạn đi qua địa bàn xã Điền Hải, diện tích khoanh định xin lập thủ tục xin phép khai thác khoáng sản titan tại xã này là 34,5ha. Cty “hứa” việc khai thác titan không ảnh hưởng đến môi trường cũng như sẽ tiến hành trồng phi lao đối với diện tích rừng đã khai thác. Tuy nhiên, nhiều người dân đã không đồng tình với cách làm của Cty TNHH một thành viên khoáng sản TT- Huế.

Trong nhiều lần tiếp xúc cử tri, các đại biểu HĐND; lãnh đạo H. Phong Điền, và tỉnh TT-Huế đã lắng nghe rất nhiều ý kiến phản đối của cử tri xung quanh hoạt động thăm dò và khai thác titan tại 3 xã Điền Hải, Phong Hải, Điền Hòa.  Thế nhưng đến thời điểm này, mọi hoạt động khai thác titan vẫn tiếp tục được triển khai rầm rộ, ông Cao Văn Hiến, người dân ở thôn 6, xã Điền Hải cho rằng, “nếu việc khai thác titan ở vùng bờ biển đi qua 3 xã này không dừng lại, thì nguồn nước ngầm tại đây sẽ cạn kiệt đe dọa đến cuộc sống và sản xuất sinh hoạt của bà con nơi đây bởi vì đồi cát này tích lũy một khối lượng nước ghê gớm, không kể xiết một khi đưa máy móc xuống khai thác titan, khí thải công nghiệp sẽ hòa quyện với nước ngầm, trong lúc đó dải đồi cát này vừa chắn sóng, chắn gió, vừa giữ  nguồn nước ngầm phục vụ cho đời sống sinh hoạt của người dân 3 xã Phong Hải, Điền Hải và Điền Hòa”.

Trước thực trạng trên, chúng tôi rất mong các cấp chính quyền ở TT-Huế cùng các cơ quan chức năng xem xét hiện trạng để có biện pháp xử lý phù hợp, trả lại môi trường sống trong sạch cho nhân dân H. Phong Điền.

Bài, ảnh: Vân Dương