Mùa sen tháng năm lại về. Tôi nghe thoang thoảng trong gió hương sen của những ao đầu làng. Mới đầu mùa sen, lá xanh dày và các nụ sen phớt hồng còn chúm chím, lác đác một vài hoa đã nở...

Ao sen quê ngoại.

Tôi nhớ như in trong ký ức những ao sen của ngày trước, trong veo một giọt nhớ làng quê ngoại. Ngày ấy, cách đây khoảng hơn chục năm thôi, quê ngoại của tôi là thế giới màu xanh của lúa, của khoai sắn rau đậu biêng biếc trên cánh đồng. Là những chiếc ao làng mà mỗi mùa hè về là hoa sen tỏa hương thơm ngát. Những ngày hè rảnh rỗi, mấy chị em tôi sang nhà ngoại chơi. Cứ thế, tuổi thơ tôi gắn liền với nơi ấy, với biết bao kỷ niệm quê nhà, với mảnh đất đượm hương sen ngào ngạt đã níu giữ tâm hồn tôi đến tận bây giờ…

Nhớ mỗi chiều theo ngoại ra đồng, bọn trẻ chúng tôi lon ton đủ thứ việc như giữ trâu, cắt cỏ… rồi lại rủ nhau ra ven ao đầu làng để ngắm sen, hít hà hương thơm ngây ngất của những hoa sen đang mùa đua sắc thắm hồng. Từ trên bờ nhìn ra xa, cả ao sen lấp lánh giữa những lá sen tròn xanh nhạt là những hoa sen đã nở rộ, bên cạnh những búp sen như đang e thẹn chưa kịp nở. Có đứa nghịch ngợm lội xuống nước, tung tẩy những giọt nước dát bạc trên lá sen để tạo ra những giọt trong veo lăn tăn rơi lại xuống hồ nước. Hình như, hương sen thơm quá, lấn át đi mùi bùn đất hăng hắc thoang thoáng trong gió từ xa đưa về.

Cánh đồng trước nhà ngoại rộng mênh mông, ngoại kể rằng từ ngày xưa ông bà mình đã thả sen rồi. Giống sen cũng lạ, cứ thả xuống bùn xuống ao là lớn lên, lan nhanh ra khắp ao. Chỉ sau vài ba năm, những cây sen đã lan kín cả ao… Tôi còn nhớ những hôm ra ao hái sen cùng với ngoại. Chuẩn bị cho ngày rằm hoặc ngày kỵ, ngày giỗ, sáng sớm ngoại thường hái vài bông sen vừa chớm nở, rồi kỹ càng rửa sạch cành, cho vào bình, chưng lên bàn thờ trông rất đẹp. Ngoại bảo, không gì bằng sen, loài hoa thanh cao đẹp đẽ này luôn đem lại cho mỗi người sự gần gũi, thanh đạm, giản dị và quan trọng hơn cả là sự trong sáng hướng thiện. Vì vậy, cả những ngày bình thường, tới mùa sen, ngày nào tôi cũng thấy trên bàn thờ nhà ngoại một bình hoa sen thơm ngào ngạt…

Với trẻ con chúng tôi, mỗi mùa sen đến là như mang niềm vui háo hức với đồng đất quê hương. Thú thật, thích đủ thứ từ ao sen ngát hương như có được lá sen to che trên đầu chơi trò rồng rắn, có búp sen tơ với màu hồng phơn phớt trắng tinh khôi, có hạt sen nhai sống trong miệng nghe vị ngòn ngọt trên đầu lưỡi…, đứa nào cũng lấm lét người lớn rồi rủ nhau hái trộm, dù sợ toát mồ hôi… Tôi vẫn nhớ chuyện thằng Côn ngày ấy bị ông Tư trông sen bắt giữ lại đến tối mới cho tha về. Mỗi mùa sen nở rộ, ông Tư hàng ngày ngủ trên cái chòi nhỏ cắm bằng mấy cái cọc tre trên mặt hồ để "bao quát" cả đầm sen rộng. Ông tinh mắt lắm, hễ thấy bọn trẻ lội xuống hái sen trộm là ông quát to lên, rồi chạy tới la cho bằng được, mặt bọn trẻ đứa nào cũng xanh như tàu lá chuối non. Đứa nào cũng sợ  dù ông cũng vui tính lắm. Ông chỉ không ưa bọn trẻ hái sen trộm. Ông thích tự cho. Thỉnh thoảng ông lội xuống ao, miệng hát vài câu hò khoan rồi tay thoăn thoát hái sen, dúi vào tay mỗi đứa khi thì vài hoa sen, hoặc mấy chiếc ngó sen trắng nõn ngọt ngào. Khoái nhất là được ông Tư cho vài cọng ngó sen, đó là những cuộng thân lá còn non và phần trắng nõn còn ngâm ở dưới bùn ăn rất ngọt. Một niềm vui sướng của lũ trẻ chúng tôi ngày ấy là được dự phần "liên hoan" với ông Tư ngay tại cái chòi của ông. Gió mát rượi trên mặt hồ nước mênh mông của thời khắc mùa sen tàn, ông Tư đãi bọn trẻ một bữa tiệc sen đầy ý vị với đài sen, củ sen… Chao ôi, sự no nê thỏa thích trong cái rộn ràng nói cười kể về "chiến công" hái trộm sen mà cả ông Tư cũng không ngờ đến…

Quê ngoại là làng Phú Bông bên sông Thu Bồn. Mỗi năm mùa lũ về bồi đắp thêm lớp phù sa màu mỡ. Vẫn cảm xúc như in ngày còn thơ bé, chiều mùa hè thoang thoảng hương sen đồng.

Ngắm nhìn lại quê ngoại thân yêu, vẫn hàng tre xanh rợp bóng mát, vẫn con đường làng quen thuộc và đặc biệt, tuy không còn nhiều như xưa nhưng ao sen vẫn là chứng nhân của thế giới hồn nhiên thuở nào. Sen vẫn nở những nụ hoa tinh khiết, lòng vẫn vương vấn biết bao kỷ niệm ngọt ngào. Dù trên các trang mạng zalo, facebook, sách báo, phim ảnh... thời đại công nghệ số bây giờ, đầy những hình ảnh đồng sen, hoa sen rất đẹp, nhưng tôi vẫn thích tận mắt ngắm nhìn những ao sen của làng quê ngoại và thích được hít hà hương sen ngọt ngào... Tôi lại ngắm nhìn không chán mắt, cả không gian xanh của ao sen đang choáng ngợp tâm hồn. Tôi vẫn thầm cám ơn một màu xanh biêng biếc của lá sen, của những bông hoa sen hồng đang mùa trổ hoa…

Chợt nhớ bóng dáng ông ngoại, ông Tư, những bạn bè thân quen thuở nhỏ...

THẢO NGUYÊN