Phát biểu tại Nhà Trắng trong buổi lễ vinh danh các quân nhân tham gia nhiệm vụ hỗ trợ kiểm soát biên giới Mỹ-Mexico, Tổng thống Trump nêu rõ: "Hôm nay tôi đang thực hiện thêm một bước nữa để bảo vệ người Mỹ khỏi tai họa fentanyl chết người đang tràn vào đất nước chúng ta bằng sắc lệnh hành pháp mang tính lịch sử này". "Chúng tôi chính thức phân loại fentanyl là vũ khí hủy diệt hàng loạt - đúng với bản chất của nó. Không một quả bom nào gây ra những hậu quả như thứ này", ông nhấn mạnh.

Sắc lệnh của Tổng thống Trump khẳng định "fentanyl bất hợp pháp giống với vũ khí hóa học hơn là một chất gây nghiện thông thường" đồng thời nhấn mạnh mức độ nguy hiểm của loại opioid được cho là nguyên nhân khiến 200-300.000 người Mỹ tử vong mỗi năm. Sắc lệnh chỉ đạo Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi "ngay lập tức theo đuổi các cuộc điều tra và truy tố liên quan đến buôn bán fentanyl". Đồng thời, sắc lệnh yêu cầu Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent "thực hiện các hành động phù hợp đối với các tài sản và tổ chức tài chính liên quan đến những cá nhân hoặc tổ chức tham gia hoặc hỗ trợ sản xuất, phân phối và buôn bán fentanyl bất hợp pháp cùng các tiền chất cốt lõi của nó".

Đây là bước đi chưa từng có tiền lệ, qua đó mở rộng mạnh mẽ quyền hạn của Chính phủ Mỹ trong cuộc chiến chống các đường dây buôn bán thuốc giảm đau opioid tổng hợp gây chết người này. Quyết định mang tính biểu tượng nhưng đầy hệ quả pháp lý cho thấy chính quyền Trump không còn xem fentanyl đơn thuần là một cuộc khủng hoảng y tế công cộng, mà là mối đe dọa an ninh quốc gia, đặt ngang hàng với vũ khí hóa học.

Theo Reuters, việc phân loại này cho phép Lầu Năm Góc hỗ trợ các cơ quan thực thi pháp luật trong nước. Các cơ quan tình báo cũng có thể sử dụng những biện pháp vốn dành cho hoạt động chống phổ biến vũ khí hủy diệt để truy quét các mạng lưới buôn bán ma túy. Theo luật Mỹ hiện hành, việc sử dụng, đe dọa hoặc âm mưu sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt là tội danh đặc biệt nghiêm trọng, có thể đối mặt án tử hình tùy từng trường hợp. Luật cũng định nghĩa "vũ khí huỷ diệt hàng loạt" bao gồm các loại vũ khí liên quan đến tác nhân sinh học, độc tố hoặc vật trung gian truyền dẫn.

Động thái trên diễn ra sau khi Tổng thống Trump xếp các băng nhóm buôn bán ma túy vào danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài, được cho là quyết định mở đường cho các hành động quân sự trực tiếp. Trước đó, ông Trump đã áp thuế Trung Quốc, Canada và Mexico với cáo buộc "hành động chưa hết sức" để ngăn chặn dòng chảy fentanyl vào Mỹ.

Kể từ đầu tháng 9 vừa qua, chính quyền Mỹ đã tiến hành hơn 20 cuộc không kích nhằm vào các tàu mà nước này nghi chở ma túy trên vùng biển Caribe và Thái Bình Dương, khiến hơn 80 người thiệt mạng. Tuy nhiên, các cuộc tấn công này đang vấp phải làn sóng chỉ trích gay gắt. Nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng việc tiến hành không kích có thể vi phạm luật pháp quốc tế, khi chính quyền Mỹ chưa công bố bằng chứng rõ ràng cho thấy các tàu bị tấn công thực sự vận chuyển ma túy, cũng như chưa chứng minh rằng không thể áp dụng biện pháp chặn bắt, thu giữ và thẩm vấn thay vì tiêu diệt. Một cuộc thăm dò do Reuters/Ipsos thực hiện, công bố gần đây cho thấy đa số người Mỹ không ủng hộ chiến dịch quân sự nhắm vào các tàu buôn bán ma túy. Trong số những ý kiến phản đối có khoảng 20% là những cử tri đảng Cộng hòa - lực lượng nòng cốt ủng hộ ông Trump.

Trong thời gian gần đây, Tổng thống Trump đã nhiều lần đe dọa phát động các chiến dịch trên bộ tại Venezuela, Colombia và Mexico nhằm chống lại nạn buôn bán ma túy. Trong chiến lược an ninh quốc gia mới, Tổng thống Trump khẳng định trọng tâm chính sách đối ngoại của nước này sẽ là "tái khẳng định vị thế thống trị của Mỹ tại Tây Bán cầu".

Mexico hiện là nguồn cung fentanyl bất hợp pháp lớn nhất vào Mỹ. Nhiều hóa chất dùng để sản xuất loại opioid này được cho là có nguồn gốc từ Trung Quốc. Fentanyl hiện là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do quá liều tại Mỹ.

AN BÌNH