Người con gái Cẩm Thanh
(Cadn.com.vn) - Chị Võ Thị Hóa, sinh ngày 2-2-1952, tại xã Cẩm Thanh - Hội An (Quảng Nam). 13 tuổi chị đã tham gia Cách mạng, vào du kích mật địa phương, làm công tác binh vận. Với tinh thần gan dạ, mưu trí, chị đã tham gia nhiều trận đánh, tổ chức bà con địa phương đấu tranh chống càn của Mỹ ngụy. Nhiều lần bị địch bắt giam, tra tấn dã man, chị vẫn tỏ khí tiết anh hùng, kiên cường không khuất phục... Hôm nay (26-9-2015), người con gái Cẩm Thanh Võ Thị Hóa vinh dự đón nhận bằng Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân...
Chị Võ Thị Hóa. |
Ngày 15-5-1965, địch từ thị xã Hội An kéo quân càn vào Cẩm Thanh, hai mẹ con đang ngồi trong nhà, bỗng thấy ba cán bộ và du kích xã tuôn chạy vào nhà bà ngoại của Hóa. Biết các chú, các anh bị bọn lính truy đuổi, mẹ con Hóa nhanh chóng đưa ba người xuống hầm bí mật, đậy nắp công sự, ngụy trang, trước khi bọn chúng ập vào nhà. Nghi có người trong nhà che giấu, chúng bắt Hóa tra tấn hỏi cho ra ba cán bộ trốn ở đâu? Lần đầu tiên rơi vào tay quân thù, Hóa đã giữ vững khí tiết của một chiến sĩ nhỏ tuổi, bảo vệ được cán bộ cách mạng, từ đó, được lãnh đạo xã Cẩm Thanh đánh giá rất tốt, giao làm đội trưởng đội nòng cốt đấu tranh chính trị, làm tổ trưởng tổ du kích mật và làm chi đoàn trưởng hợp pháp của xã. Nhiều lần Hóa cùng các bạn nhỏ, các mẹ, các chị trong xã đấu tranh trực diện với lính càn qua đất Cẩm Thanh, dùng vốn tiếng Anh ít ỏi học được của cán bộ binh vận, nói chuyện với lính Mỹ, đòi chúng để bà con đưa những người dân chết và bị thương sang Hội An đấu tranh, đòi bồi thường cho những người bị lính Sài Gòn bắn chết, đòi được cứu chữa, điều trị cho những người bị thương...
Trong chiến dịch mùa Xuân Mậu Thân-1968, đồng chí Bí thư Đảng ủy xã Cẩm Thanh Đinh Văn Hớn giao cho Hóa cùng một tổ giao liên đưa đoàn quân đấu tranh chính trị đi khởi nghĩa, xuống đường đột nhập nội thị. Trên đường tiến quân, bị địch phản kích quyết liệt, bắn vào đám đông, Hóa bị thương và bị địch bắt. Hóa nói năng, thuyết phục lính băng bó vết thương rồi thả. Hóa liền hòa vào với bà con hợp pháp vận động dân Cồn Chài xin vải, chiếu lo mai táng cho 32 chiến sĩ giải phóng hy sinh trong trận đánh vào Quận Hiếu Nhơn... Tháng 4-1968, trong một trận càn vào xã Cẩm Thanh, địch bắn gãy chân và bắt được anh Ánh du kích xã dẫn đến nhà bà ngoại của Hóa.Vừa đưa Ánh vào đến sân, bọn chúng lên đạn đòi bắn thì Hóa xông vào ôm cứng anh Ánh la khóc, nhận Ánh là chú, xin bọn chúng đừng giết. Hóa nói tha thiết rằng chú Ánh là thường dân, bọn lính tin lời, bỏ đi, Hóa liền băng bó vết thương và lập tức lấy thuyền chuyển Ánh qua bên kia sông, đưa đến nơi an toàn...
Trong nhiều trận càn của địch vào làng, Hóa được các chú phân công đưa thương binh, tổ chức đấu tranh đòi bồi thường, cứu chữa; thông báo tình hình, che giấu và cứu sống kịp thời nhiều cán bộ, du kích hoạt động tại địa phương. Ngày 1-1 - 1969, Võ Thị Hóa nhận quyết định về công tác ở Ban Binh vận thị xã Hội An. Chị xây dựng được 9 cơ sở hợp pháp và 8 cơ sở làm nội tuyến, tham gia đánh 4 trận, diệt hàng chục tên có nợ máu với nhân dân. Trong trận đánh bằng một khối thuốc nổ hẹn giờ trong đêm 28 - 12 -1969, xã trưởng Trần Nuôi bị thương nặng. Bị chỉ điểm, ba ngày sau, địch đến nhà bắt Hóa đưa về Ty cảnh sát Hội An. Bị tra tấn cực hình, Hóa một mực không khai. 2 tháng sau Hóa được thả, lại tiếp tục nhiệm vụ vận động binh lính địch, cung cấp tình hình, tài liệu cho lực lượng an ninh vũ trang thị xã lên phương án diệt bọn ác ôn kèm kẹp dân. Trong trận đánh khu dồn đêm 15-5-1970, Hóa đã đột nhập vào nơi bọn tề đang tụ tập, đặt khối thuốc nổ tiêu diệt nhiều tên... Chị bị bắt hàng chục lần, bị tra tấn dã man qua nhiều nhà giam ở Hội An, Đà Nẵng, nhà giam thiếu nhi ở Đà Lạt.
Đến ngày 10 - 4 -1972, Hóa được ra tù, về lại quê nhà, lại tham gia công tác Binh vận của thị xã Hội An, cùng các thành viên trong đội loa, vượt qua bom đạn ác liệt, khó khăn thiếu thốn, bám sát đồn bốt địch, đưa lời ca, tiếng hát, lời kêu gọi của Mặt trận Dân tộc giải phóng vào tai binh lính Sài Gòn, lôi kéo họ bỏ hàng ngũ địch về với nhân dân...
Sau ngày hòa bình năm 1975, Võ Thị Hóa được bầu làm phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Cẩm Thanh. Cùng với các đồng chí trong Đảng ủy xã khắc phục vô vàn khó khăn, thiếu thốn, bức xúc của thời kỳ hàn gắn vết thương chiến tranh.Về Thị ủy, Võ Thị Hóa làm Phó rồi Chánh Thanh tra thị xã cho đến ngày nghỉ hưu, nhận huy chương Vì sự nghiệp Thanh tra Việt Nam. Về với gia đình, Võ Thị Hóa sống với hai con đã trưởng thành, tham gia công tác Hội chất độc màu da cam của thành phố Hội An, thỉnh thoảng về Cẩm Thanh thăm người mẹ thân yêu đã ngoài tuổi tám mươi...
Hồ Duy Lệ