Người hô hát bài chòi làng Thu Bồn

Thứ bảy, 07/04/2018 11:33

Lần nào cũng vậy, đến với lễ hội Bà Thu Bồn tổ chức vào tháng hai âm lịch hằng năm ở xã Duy Tân, H. Duy Xuyên (Quảng Nam), dưới bóng mát của những hàng cây trong khuôn viên Lăng Bà, tôi như được ngược dòng thời gian quay về những ngày tháng mà không khí của các trò chơi dân gian tràn ngập khắp các làng quê xứ Quảng khi ghé thăm gian trò chơi hô hát bài chòi của làng Thu Bồn.

Anh Lộc chúc mừng người thắng cuộc.

Từ sáng sớm, các nghệ nhân trong đội hô hát bài chòi làng Thu Bồn đã khá bận rộn. Anh Trần Văn Lộc- nghệ nhân lâu năm thuộc đội hô hát bài chòi làng Thu Bồn, xã Duy Tân cho biết, các thành viên trong bài Chòi đã tập luyện tích cực từ nhiều ngày trước với mong muốn đem tiếng hát, lời ca, vốn quý văn nghệ dân gian quê mình thông qua trò chơi này gửi tới du khách gần xa chút ân tình của cư dân vùng sông nước Thu Bồn thuần hậu, chân chất, giàu lòng mến khách. Gắn bó với các làn điệu dân ca xứ Quảng hơn nửa đời người, anh Trần Văn Lộc xem hô hát bài chòi và những điệu lý, câu hò xứ sở như là hơi thở cuộc sống, là một phần không thể thiếu được trong đời sống tinh thần của mình. Anh bảo, ngay từ bé đã bắt đầu tập tành lên sân khấu với những bài hát đồng dao trong các chương trình văn nghệ quần chúng của trường, của xã. Lớn lên, chẳng hiểu những câu hát dân ca thấm vào anh từ khi nào mà cứ mỗi lần nghe ai đó hát hò khoan, bài chòi... là lòng anh lại trỗi dậy tình yêu quê hương xứ sở. Những câu lục bát bài chòi theo vần, theo điệu, dể hát, dễ thuộc và dễ vận vào mỗi hoàn cảnh cụ thể... cứ như là một thứ men, làm say đắm tâm hồn. Bao năm qua rồi, câu hát cũ “Gió xuân phảng phất bụi tre / Xin mời cô bác lắng nghe "Bài Chòi" / Mùa xuân vui khắp nơi nơi / Xin mời cô bác cùng tôi chơi bài / Các em đừng có la rân / Để cho người lớn lại gần vui chơi / Hãy nghe tôi kể sự đời / Kể tên kể tuổi mấy đôi quân bài...” cứ mãi thôi thúc bước chân anh đi về phía hội làng. Chính vì tình yêu ấy mà một thời gian dài anh xin vào làm trong đội thông tin lưu động của Trung tâm văn hóa H. Duy Xuyên để được đem tiếng hát, lời ca, đem những làn điệu dân ca Khu V biểu diễn phục vụ bà con nhân dân trong huyện. Nay có tuổi nên mấy năm gần đây, anh thôi không tham gia đội thông tin lưu động huyện mà được xã Duy Tân mời về cùng với anh em diễn viên không chuyên thành lập đội hô hát bài chòi, lô tô, phục vụ nhân dân những dịp lễ Tết, lễ hội Bà Thu Bồn...

Ai đến với gian trò chơi bài chòi ở lễ hội Bà Thu Bồn cũng đều tấm tắc khen ngợi giọng hô hát rất ngọt và cái duyên bày trò của anh hiệu Trần Văn Lộc. Mỗi lần vào cuộc chơi, anh “hiệu Lộc” áo quần tề chỉnh, tay xóc ống bài, chân ra điệu, gương mặt biểu hiện ý nghĩa lá bài trên tay và miệng cất lên câu hô hát khiến người chơi có lúc quên cả lá bài trên tay mình mà chỉ đăm đăm nhìn người hô hát “Trượt ngã xuống hầm, là anh "Tứ Cẳng"/ Nước da trăng trắng, là chị "Bạch Huê"... Trong vô vàn âm thanh của lễ hội truyền thống Bà Thu Bồn, chúng tôi vẫn kịp lắng lòng để đón nhận tiếng hát lời ca của các nghệ nhân trong đội hô hát bài chòi. Tay múa bài, miệng hô hát không ngơi nghỉ cho đến khi có người “tới”. Người chơi vừa được cầm trên tay lá bài, tập trung chú ý hết mực đến từng lời hô hát và kịp phất lên đầy sung sướng khi lá bài trên tay được gọi tên. Anh Lộc bảo, mỗi lần hô “Trống kia đã điểm, cờ nọ đã sang...” tâm hồn anh như được hòa cùng niềm vui của người chơi trúng thưởng.

ĐẶNG TRƯƠNG KHÁNH ĐỨC