Trước diễn biến phức tạp do đại dịch Covid-19 gây ra đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình kinh doanh, sản xuất của rất nhiều doanh nghiệp trên thế giới, trong đó có Việt Nam; dẫn đến số lao động thất nghiệp ngày càng tăng. Trong tình hình đó, việc hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là một trong những cứu cánh giúp người lao động (NLĐ) giải quyết những khó khăn trước mắt khi không có việc làm. Để giúp NLĐ hiểu rõ hơn về điều kiện, tiêu chí cũng như quyền lợi và nghĩa vụ để được hưởng chế độ bảo hiểm này, phóng viên Báo Công An Đà Nẵng đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Thành- Phó Giám đốc Trung  tâm Dịch vụ việc làm thuộc Sở LĐ-TB&XH TP- về vấn đề này (sau đây gọi tắt  P.V và ông N.V.T).

Ông Nguyễn Văn Thành- Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Đà Nẵng.

P.V:  Xin ông cho biết, tính đến thời điểm này, đã có bao nhiêu người lao động ở Đà Nẵng đến nộp hồ sơ hưởng chế độ BHTN tại Trung tâm?

Ông N.V.T: Hai tháng đầu năm 2020, số người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp bình thường, nhưng đến tháng 3 thì tăng đột biến với 3.453 hồ sơ, tăng 217% so với tháng 2-2020 và tăng 184% so với tháng 3-2019. Tính toàn quý 1-2020 có 5.211 người đến nộp hồ sơ. Tính đến ngày 7-4- 2020 có 5.880 người nộp hồ sơ hưởng chế độ BHTN.

P.V: Không phải NLĐ nào cũng hiểu cặn kẽ về chế độ BHTN. Ông vui lòng cho biết, đối tượng nào đủ điều kiện để được hưởng chế độ này?

Ông N.V.T: NLĐ đang đóng BHTN được hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN) khi có đủ các điều kiện sau đây:

1. Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc (trừ các trường hợp sau đây: NLĐ đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trái pháp luật; Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng).

2. NLĐ đã đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động, hoặc hợp đồng làm việc đối với hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc không xác định thời hạn hoặc xác định thời hạn. NLĐ đã đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động đối với hợp đồng lao động theo mùa vụ, hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng.

3. NLĐ đã nộp hồ sơ hưởng TCTN tại Trung tâm Dịch vụ việc làm thuộc Sở LĐ-TB&XH.

4. NLĐ chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng BHTN (trừ các trường hợp sau: Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an; Đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên; Chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; Bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù; Ra nước ngoài định cư; đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng; Chết).

P.V:  Thủ tục, cách thức để được hưởng chế độ này có phức tạp lắm không?

Ông N.V.T:  Trong thời hạn 3 tháng, kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, NLĐ nộp hồ sơ hưởng TCTN tại Trung tâm Dịch vụ việc làm thuộc ngành LĐ-TB&XH. Hồ sơ đề nghị hưởng TCTN bao gồm: Đề nghị hưởng TCTN (mẫu này do Trung tâm cấp cho NLĐ khi đến nộp hồ sơ). Bản chính hoặc bản sao có chứng thực một trong các giấy tờ xác nhận việc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc (Hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc đã hết hạn hoặc đã hoàn thành công việc theo hợp đồng; hoặc Quyết định thôi việc; hoặc Quyết định sa thải; hoặc Quyết định kỷ luật buộc thôi việc; hoặc Thông báo hoặc thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc; hoặc hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng). Sổ Bảo hiểm xã hội có xác nhận của cơ quan Bảo hiểm xã hội về việc đóng BHTN (bản chính và bản photo).

P.V:  Thời gian để NLĐ được hưởng chế độ này là bao nhiêu và số tiền TCTN mà NLĐ hưởng được quy định cụ thể ra sao, đồng mức hay khác mức?

Ông N.V.T: Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, Trung tâm Dịch vụ việc làm xem xét, trình Giám đốc Sở LĐ-TB&XH TP quyết định về việc hưởng TCTN của NLĐ. Sau đó, Tổ chức Bảo hiểm xã hội thực hiện việc chi trả TCTN cho NLĐ trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hưởng TCTN.

Thời gian hưởng TCTN được tính theo số tháng đóng BHTN, cụ thể: cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 3 tháng TCTN. Sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng TCTN nhưng tối đa không quá 12 tháng. Mức hưởng TCTN hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp; nhưng tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở đối với NLĐ thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định hoặc không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật Lao động đối với NLĐ đóng BHTN theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc.

P.V:  Được biết, trong quá trình tiếp nhận hồ sơ để giải quyết chế độ cho NLĐ, Trung tâm gặp không ít khó khăn? Trung tâm xử lý đối với những trường hợp đó như thế nào ạ? 

Ông N.V.T: Trong quá trình tiếp nhận để giải quyết chế độ cho NLĐ, chúng tôi gặp những khó khăn sau: Về mặt văn bản, chưa có quy định hoặc quy định chưa phù hợp các trường hợp phát sinh trong thực tế, ví dụ trường hợp bị cách ly trong dịch Covid-19. Về phía NLĐ: Một số trường hợp chưa nắm hết quy định về điều kiện hưởng TCTN, thành phần hồ sơ hưởng TCTN. Trong thời gian hưởng TCTN, NLĐ chưa tự giác thực hiện trách nhiệm của mình trong việc thông báo về việc tìm kiếm việc làm hàng tháng, không thông báo về việc có việc làm mới trong thời gian hưởng TCTN. Để xử lý những trường hợp này, Trung tâm thực hiện tuyên truyền các nội dung về BHTN trên nhiều phương tiện: Báo, Đài, Tạp chí, Pano, phát tờ rơi, cẩm nang BHTN cho các doanh nghiệp, NLĐ trên địa bàn. Tăng cường tuyên truyền về trách nhiệm của NLĐ trong thời gian hưởng TCTN, đặc biệt chú trọng tuyên truyền trực tiếp thông qua công tác tư vấn cho NLĐ khi đến làm thủ tục BHTN. Song song đó, chúng tôi phối hợp với các phòng chức năng của Sở tổ chức tuyên truyền, phổ biến chính sách BHTN và các quy định cụ thể trong việc đóng và lập thủ tục cho NLĐ khi chấm dứt hợp đồng lao động thông qua các hội nghị tuyên truyền.

P.V: Theo ông, song hành quyền lợi, NLĐ cần phải có nghĩa vụ gì khi đăng ký hưởng chế độ này ạ?

Ông N.V.T:  Trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ ngày nộp hồ sơ đề nghị hưởng TCTN, nếu NLĐ tìm được việc làm phải thông báo ngay cho Trung tâm Dịch vụ việc làm nơi nộp hồ sơ. Bên cạnh đó, hàng tháng, NLĐ thông báo với Trung tâm Dịch vụ việc làm về việc tìm kiếm việc làm trong thời gian đang hưởng TCTN...

P.V: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này.

PHAN THỦY (thực hiện)