Trong thời điểm dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến rất phức tạp, nhiều người gặp khó khăn về tài chính, thể hiện sự hoang mang lo lắng trên mạng xã hội. Lợi dụng điều này, các đối tượng xấu đã sử dụng không gian mạng, phương tiện điện tử thực hiện nhiều hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Qua rà soát, lực lượng nghiệp vụ của Công an TP Đà Nẵng nhận thấy, hiện có 5 hình thức lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng các thủ thuật sử dụng công nghệ cao. 

Một đối tượng giả danh công an gọi zalo   thông báo “vụ án” được người nghe giả vờ cắn câu” rồi chụp ảnh lại.

1. Mạo danh cơ quan thực thi pháp luật: 

Các đối tượng phạm tội dùng công nghệ số, mã số hóa đầu số 069 của Bộ CA, số trực ban của Công an các tỉnh thành gọi điện đến người dân giả danh người thực thi công vụ để thực hiện hành vi lừa đảo. Dấu hiệu nhận biết của loại tội phạm này là khi có cuộc gọi đến, đầu dây bên kia (đối tượng lừa đảo) xưng danh là nhân viên bưu điện, ngân hàng thông báo người dân có gửi bưu kiện, bưu phẩm, khoản nợ liên quan đến vi phạm pháp luật, đồng thời hướng dẫn người dân kết nối điện thoại để gặp Điều tra viên, Kiểm sát viên của các cơ quan pháp luật thông báo người dân có liên quan trong một vụ án mua bán ma túy, rửa tiền... Người gọi dọa nạt, yêu cầu nạn nhân phải hợp tác điều tra và làm theo hướng dẫn nếu không sẽ bắt tạm giam, bị xử lý về hình sự với việc làm giả các quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam có tên của nạn nhân. Sau khi dò hỏi được thông tin cá nhân, số tài khoản, những khoản tiền đang gửi ngân hàng, bọn chúng yêu cầu nạn nhân chuyển vào tài khoản ngân hàng do đối tượng cung cấp để kiểm tra và sẽ trả lại trong thời gian ngắn. Tiếp đó, chúng đưa số tài khoản do người Việt Nam đứng tên (gồm tài khoản do đối tượng mua, hoặc tài khoản mở bằng giấy CMND giả) đã chuẩn bị sẵn và yêu cầu chuyển tiền vào, nhanh chóng sử dụng dịch vụ chuyển tiền nhanh để rút tiền của nạn nhân. Ngoài ra, đối tượng lừa đảo còn yêu cầu nạn nhân giữ bí mật không được báo cho người thân biết, hướng dẫn cài phần mềm ứng dụng giả của Bộ CA vào máy điện thoại của nạn nhân để chiếm quyền điều khiển điện thoại gồm các cuộc gọi, tin nhắn, danh bạ, hình ảnh.

2. Giả danh người nước ngoài lừa chuyển quà tặng: 

Các đối tượng lừa đảo đóng giả là thương gia ở nước ngoài hoặc quân nhân đang chiến đấu tại Afghanistan, Syria... làm quen, kết bạn qua mạng xã hội. Khi đã nắm rõ hoàn cảnh, tâm lý, sở thích của nạn nhân, các đối tượng này hứa kết hôn, bảo lãnh đi nước ngoài, ngỏ ý tặng quà có giá trị lớn (tiền, vàng) để mua nhà tại Việt Nam hoặc làm từ thiện... Sau đó, đối tượng sẽ cho người giả làm nhân viên Hải quan gọi điện thông báo cho nạn nhân có hàng được gửi từ nước ngoài về Việt Nam đang bị tạm giữ tại Hải quan sân bay. Quá trình soi chiếu bên trong có giấu nhiều ngoại tệ, hàng hóa giá trị không khai báo và lần lượt yêu cầu nạn nhân phải đóng nhiều khoản tiền để được nhận hàng như thuế thu nhập, tiền phạt, tiền làm giấy tờ thủ tục, kho bãi, tiền lo lót . Chúng sẽ cung cấp một số tài khoản ngân hàng (gồm tài khoản do đối tượng mua, hoặc tài khoản mở bằng giấy CMND giả) để nạn nhân chuyển tiền nhiều lần rồi chiếm đoạt và bốc hơi.

3. Giả người thân nhờ chuyển tiền: 

Đối tượng lập tài khoản mạng xã hội như Facebook, Zalo... giả mạo hoặc chiếm quyền quản trị tài khoản mạng xã hội của người khác rồi nhắn tin cho người thân, bạn bè trong danh sách liên lạc của chủ tài khoản để vay, mượn tiền, nhờ chuyển tiền số lượng lớn vào tài khoản ngân hàng của đối tượng. Cũng với hình thức này, đối tượng gửi thông báo lệnh chuyển tiền giả, kèm đường link trang web giả mạo ngân hàng, yêu cầu bị hại truy cập, kiểm tra. Kể cả việc sử dụng điện thoại giả danh cán bộ ngân hàng yêu cầu người dân làm theo hướng dẫn để xác thực tài khoản của mình và một số kịch bản tương tự. Để xác nhận thông tin gửi, nhận tiền hoặc xác thực tài khoản thì bị hại phải nhập thông tin tài khoản và mã OTP vào trang web hoặc đọc cho đối tượng để xác thực, qua đó chúng chiếm đoạt toàn bộ số tiền có trong tài khoản của bị hại.

4. Giả mạo thư điện tử: 

Đối tượng lập các hộp thư điện tử tương tự hộp thư điện tử của các tổ chức, cá nhân kinh doanh, sản xuất có thực hiện các giao dịch bằng thư điện tử, mạo danh đối tác để đề nghị các tổ chức, cá nhân chuyển tiền thanh toán hợp đồng vào tài khoản ngân hàng của đối tượng và chiếm đoạt.

5. Kinh doanh đa cấp qua các sàn giao dịch tiền ảo, sàn ngoại hối, hoặc đầu tư đào tiền kỹ thuật số:

Các đối tượng lập ra các website đầu tư tài chính, các ứng dụng có giao diện tương tự đầu tư tài chính quốc tế rồi sử dụng nhiều thủ đoạn khác nhau để thu hút, lôi kéo nhiều người tham gia. Các hình thức lôi kéo được sử dụng như gọi điện thoại tư vấn, gửi tin nhắn, đăng tin quảng bá, mời chào qua mạng xã hội, tổ chức các buổi hội thảo có quy mô lớn, đưa những người tự xưng là chuyên gia về lĩnh vực tài chính đến chia sẻ kinh nghiệm. Các “sàn” đều được quảng cáo có nguồn gốc từ nước ngoài, liên kết với nền tảng giao dịch điện tử hàng đầu thế giới. Người chơi được cam kết sẽ hưởng mức lãi suất cao nhưng lại an toàn, có thể rút vốn bất kỳ lúc nào, không cần đầu tư trí tuệ, thời gian. Sau một thời gian, sàn giao dịch thông báo dừng hoạt động để bảo trì hoặc lỗi không truy cập được, khách hàng không đăng nhập được để rút tiền hoặc bị mất hết tiền kỹ thuật số trong tài khoản.

Điển hình qua công tác nghiệp vụ, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - Bộ CA phát hiện hoạt động của website https://auto0ws3ei-www.shoutload.com(gọi tắt Auto Ads), có dấu hiệu tổ chức huy động vốn trái phép theo mô hình đa cấp, lôi kéo một số lượng lớn người tham gia đầu tư, có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro, tác động tiêu cực đến tình hình ANTT.  

Đại tá Trần Mưu – Phó Giám đốc Công an TP Đà Nẵng cho biết, để kịp thời ngăn chặn các hoạt động của tội phạm sử dụng công nghệ cao, ảnh hưởng đến ANTT trên địa bàn thành phố, các cơ quan đơn vị cần tăng cường công tác tuyên truyền với người dân về các phương thức, thủ đoạn của tội phạm sử dụng công nghệ cao nêu trên, nhất là loại tội phạm lợi dụng không gian mạng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Người dân cần có hiểu biết về nguy cơ, rủi ro mất toàn bộ số tiền đầu tư khi tham gia đầu tư vào các sàn giao dịch, dự án tiền ảo, các ứng dụng kiếm tiền trên không gian mạng không rõ nguồn gốc, không được cấp phép, thiếu cơ sở pháp lý hoạt động tại Việt Nam… 

CÔNG KHANH