(Cadn.com.vn) - Tôi may mắn được dự chiến dịch Điện Biên Phủ từ năm 1953 lẫn chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” 1972, trong vai trò là phóng viên Báo Quân đội nhân dân. Bởi vậy, năm 2012 này, nhiều báo đến gặp tôi đề nghị viết bài về 40 năm chẵn ta đại thắng B52 Mỹ như thế nào. Là người trong cuộc, tôi biết quá nhiều bí mật mà đến lúc này là thời điểm kể lại tất cả để độc giả cùng biết.

Nếu tôi nhớ không nhầm thì những ngày đầu chưa có tên “Chiến dịch Điện Biên Phủ trên không”. Ta được phổ biến là địch sẽ dùng B52 san phẳng Hà Nội. Liệu có đúng như vậy không? Tôi sục vào Bộ Quốc phòng. Năm 1972 đang có chiến tranh đánh Mỹ, đánh Ngụy ở chiến trường miền Nam nhưng có không khí khác thường ở Cục Tác chiến. Tôi đưa ra câu hỏi với một sĩ quan cao cấp là bạn thân và được trả lời:

-Cậu là nhà báo, cậu biết rõ là ba mũi giáp công của ta. Về chính trị, ngoại giao ta đã thắng lớn. Về Quân sự, Mỹ, Ngụy đã thua nhưng chưa thua đau. Nixon trì hoãn không ký HIệP định Paris vì Mỹ chỉ thui chột ý chí xâm lược nên chưa chịu rời bỏ nước ta. Bọn tớ đánh giá Nixon đã trúng cử tổng thống Mỹ nên nó bất chấp tất cả để chơi canh bạc cuối cùng là tung máy bay phản lực B52 vào cuộc. Trị được B52 ta sẽ thắng, thắng toàn diện. Nếu thua, ta buộc phải đấu dịu với Mỹ và cả quân Ngụy nữa.

Máy bay B52 của Mỹ.

Tôi nhớ đến buổi gặp mặt cuối cùng với Đại tướng Nguyễn Chí Thanh. Trưởng phòng quân sự Báo Quân đội nhân dân Nguyễn Ngọc Tú, bình luận viên Phan Hiền và tôi đã đưa ra với anh Thanh câu hỏi:

- Thưa anh, Mỹ đưa quân vào miền Nam nước ta. Anh đã đưa ra quyết đoán là đánh Mỹ. Anh có phải trăn trở lâu không?

- Phải nói là suốt mấy ngày đêm mình không tài nào chợp mắt nổi. Chính người Mỹ nói về sức mạnh quân sự của Mỹ không nước nào trên thế giới xứng là đối thủ. Không riêng các nước đồng minh của Mỹ mà chính các nước trong phe ta trong đó có Liên Xô, Trung Quốc đều cho là Việt Nam không phải là đối thủ của Mỹ. Mình ra lệnh yêu cầu Cục Tình báo, Cục Tác chiến, Ban Binh vận- địch vận báo cáo. Đúng là chưa có một nước nào đủ tài đủ sức để lập nổi sư đoàn không vận và bất cứ người lính nào đi đâu cũng được dùng máy bay. Các cậu cứ thử đặt địa vị các cậu vào mình xem sao? Trách nhiệm với dân tộc, với lịch sử, với Đảng quá lớn. Mình triệu tập gần đầy đủ các tướng. Rất mừng là tất cả các tướng đều kiên quyết đánh, xin được nhận trận đầu. Mình giao hẹn, đơn vị nào nhận đánh Mỹ lần đầu dứt khoát không được thua. Các cậu cứ diệt được một thằng Mỹ là thắng, là mình có cách làm ăn. Các cán bộ từ Sư  đoàn trở lên đều lao vào cuộc, đều tìm cách đánh thắng Mỹ. Mình thực sự nóng lòng, hồi hộp chỉ đạo trận đầu và vô cùng phấn khởi khi nhận được tin ta đánh thắng trận đầu diệt một trung đội Mỹ. Trận thứ 2, ta lại khai tử gần đại đội Mỹ. Mình là người trong cuộc đã được ủy nhiệm thay mặt Bộ Chính trị nên trách nhiệm quá cao.

Bảo tàng Chiến thắng B52 tại Hà Nội.

Nước ta, trước ngày đánh B52 có nhiều ý kiến trái ngược nhau. Các chuyên gia quân sự đều không biết cách nào bắn rơi dù chỉ một B52, bắt sống một giặc lái Mỹ. Tôi đến các trận địa cao xạ, tên lửa. Một anh đại đội trưởng đưa tôi vào xe điều khiển, bật máy, chỉ vào màn hình trình bày:

- Báo cáo thủ trưởng, đây là màn nhiễu của B52. Chưa có sĩ quan nào ở nước ta lọc trong giải nhiễu tìm ra B52. Không thấy mục tiêu nên ta chỉ bắn hú họa, vu vơ thì cả trăm quả tên lửa cũng không quả nào trúng đích.

 Những ngày chờ Mỹ ném bom B52 xuống Hà Nội thật vô cùng căng thẳng. Ta không có cách nào bắn hạ nổi máy bay B52 thì làm sao bắt sống được giặc lái Mỹ? Chúng tôi nhớ đến câu nói của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, đúng là bộ binh Mỹ rất mạnh nhưng các CBCS quân Giải phóng còn có cách đánh Mỹ và thắng Mỹ. Còn chúng tôi? Có lẽ ta không sử dụng các trận địa bắn súng trường, trọng liên và cả cao xạ 37, 57mm vì không với được tầm cao của B52. Ta có tung phi công vào trận không? Máy bay Mic của ta không thể nào đến gần B52 vì những người dẫn đường bị dính nhiễu, không tìm thấy mục tiêu.

Nixon đã trúng cử. Câu tuyên bố của Kissinger- Ngoại trưởng Mỹ “Hòa bình đang ở trong tầm tay” đã lừa được cử tri Mỹ. Đã ngồi vững trên chiếc ghế Tổng thống, Nixon gỡ bỏ bộ mặt bồ câu, hiện nguyên hình là diều hâu cỡ bự. Nixon giở Hiệp định Paris ra xem lại. Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Văn Thiệu đã phổ biến công khai, cho đăng báo 29 điều sai lầm của Mỹ. Mỹ công nhận Việt Nam là một nước. Mỹ không phản đối quân đội Bắc Việt đang có mặt ở khắp các tỉnh nam Việt Nam. Mỹ sẽ rút quân thực hiện Việt Nam hóa chiến tranh...

Vì muốn thắng cử, Nixon đã bất chấp phản đối của Thiệu. Đúng là Thiệu có lý. Nước Mỹ hùng mạnh nhất thế giới về quân sự lại thua Việt Nam? Thiệu lên án Hiệp định Paris là văn bản chính thức Mỹ đầu hàng Bắc Việt. Nixon tham khảo ý kiến các tướng cao nhất của Mỹ. Ai cũng tuyên bố là Mỹ chưa sử dụng hết sức mạnh quân sự với Bắc Việt vì Mỹ chưa sử dụng B52. Theo lý thuyết, chỉ cần một lượt rải bom của một B52 xuống thủ đô Hà Nội sẽ phá tan nát khu phố nào đó có chiều rộng 500m, chiều dài 2.500m. Bắc Việt chưa có bất cứ phương tiện nào hạ nổi B52. Là phóng viên Báo Quân đội nhân dân thời đó, tôi lo đến mất ăn, mất ngủ. Có ở trong chăn mới biết chăn có rận, có là người trong cuộc mới biết chính thức là ta đang chịu bó tay không có cách gì hạ nổi B52. Tất cả mọi kinh nghiệm của những đơn vị “dính” B52 ở Miền Nam không dùng được. Chả lẽ ta khoanh tay chịu thua? Hàng nghìn sĩ quan điều khiển không chợp mắt, lo đánh vật với giải nhiễu. Bất cứ ai thu được thắng lợi dù rất nhỏ cũng được phổ biến cho toàn quân.

Còn nhớ, ngày Mỹ ném bom từ trường ở Quảng Bình khiến ta rất lao đao. Không hiểu ai tung ra đánh giá “bom có mắt”. Tất cả xe tải qua nơi có bom từ trường đều bị nổ. Các nhà khoa học toàn quốc đều chưa thu được kết quả đã nhận tin vui là một thủy thủ chở phà đã thành công.

Vì đã tham dự nhiều trận ta bắn hạ các phản lực cơ thần sấm, con ma Mỹ nên tôi vô cùng khâm phục những sĩ quan dẫn đường. Phát hiện được máy bay Mỹ, người dẫn đường biết cách hướng dẫn máy bay Mic của ta, các tên lửa của ta, các đạn cao xạ của ta bắn trúng đích. Nhưng lần này ưu tiên số một là B52 thì làm sao?

 Đại tá Nguyễn Trần Thiết
(còn nữa)