Trong mùa mưa lũ năm 2020, chỉ riêng xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng đã xác định nhiều điểm, nhiều cụm dân cư  nằm trong nguy cơ sạt lở gây nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của người dân... Chính quyền địa phương, UBND huyện Hòa Vang đã có báo cáo UBND thành phố và đã có phương án di dời, nhưng đến nay chỉ còn hơn hai tháng nữa lại đến mùa mưa lũ năm 2021, việc di dời người dân ra khỏi vùng nguy cơ sạt lở vẫn chưa được triển khai.

Cụm dân cư 7 hộ dân nằm sát chân núi tại thôn Phò Nam, Hòa Bắc có nguy cơ sạt lở cao, đã có phương án di dời từ mùa mưa lũ năm 2020.

Ông Thái Văn Hoài Nam - Chủ tịch UBND xã Hòa Bắc cho biết, nguy hiểm nhất là xóm 7 hộ dân thuộc thôn Tà Lang, nằm dưới chân đèo Mũi Trâu, thượng nguồn sông Bắc. Những hộ dân này cư trú tại khu vực này từ hàng chục năm nay, nhưng từ khi dự án cao tốc La Sơn-Túy Loan (đường Hồ Chí Minh) triển khai thi công luồng đường chính và mở đường công vụ đã xẻ ngọn núi bên cạnh khu dân cư, gây nên tình trạng sạt lở khi mùa mưa lũ đến, tình trạng này đã xảy ra 4-5 mùa mưa qua. Trước nguy cơ sạt lở đe dọa khu dân cư, cuối năm 2020, UBND thành phố đã có phương án di dời cụm dân cư gồm 7 hộ gia đình này,  theo phương án sẽ di dời người dân về khu tái định cư Tà Lang-Giàn Bí, khi mở rộng khu tái định cư này, nhưng đến nay kế hoạch vẫn chưa triển khai.

Cũng trong mùa mưa lũ năm 2020 đã xác định, dọc tuyến đường ADB5 có 34 hộ dân thuộc các thôn An Định, Nam Yên và Lộc Mỹ nằm trong nguy cơ sạt lở cao. Đây là các hộ dân nằm sát các triền núi dốc đứng, cấu tạo địa chất yếu, bên cạnh có các khe suối nhỏ có nguy cơ xảy ra lũ quét, lũ ống khi mưa lớn, đe dọa trực tiếp đến tính mạng, tài sản người dân. Trong phương  án di dời 34 hộ dân tại các thôn nêu trên, đã thống nhất sẽ di dời tập trung về khu tái định cư Nam Yên. UBND thành phố đã thống nhất chủ trương, nhưng đến nay vẫn đang trong quá trình lập phương án chi tiết để di dời và tái định cư cho người dân. 

Ngay đằng sau UBND xã Hòa Bắc, phía trên triền núi đã bị cắt ngang bởi dự án đường cao tốc La Sơn-Túy Loan còn một cụm dân cư cũng 7 hộ dân thuộc thôn Phò Nam. Nhiều năm qua, cụm dân cư này đang nằm trong tình trạng nguy cơ sạt lở vô cùng nguy hiểm. Đứng trên mặt đường cao tốc có thể quan sát rõ các hộ dân cư trú sát triền dốc của ngọn núi cao, trước mặt là một khe suối cạn, nhưng khi mùa mưa lũ, nước từ các triền núi đổ xuống sẽ biến thành một dòng suối chảy xiết có nguy cơ cuốn trôi các hộ dân đang sinh sống tại đây.

Ông Thái Văn Hoài Nam cho biết, dãy núi mà các hộ dân cư trú dưới chân cấu tạo địa chất cũng rất yếu. Đây là khu vực mà cây rừng đã bị chặt phát từ hàng chục năm trước, người dân trồng keo, nay chỉ còn cây lau lách hoang dại, thường sạt lở khi mùa mưa tới. Mùa mưa lũ năm 2020, qua khảo sát cũng đã có phương án sẽ di dời các hộ dân này vào khu tái định cư Trung tâm xã Hòa Bắc. Tuy nhiên đến nay, dự án khu tái định cư vẫn còn đang dở dang, không biết bao giờ phương án mới có thể triển khai. 

Vào cuối tháng 10-2020, khi mùa mưa lũ đang diễn ra khốc liệt khắp các tỉnh miền Trung trong đó có Đà Nẵng, đoàn công tác Thành ủy Đà Nẵng, Huyện ủy Hòa Vang đã có chuyến  kiểm tra các khu vực có nguy cơ sạt lở trên địa bàn H.Hòa Vang đồng thời bàn các giải pháp ứng phó. Đoàn công tác đã đánh giá, do đặc thù địa hình đồi núi, sông suối ngắn, độ dốc cao, nhiều vị trí triền núi, ven sông suối, nên tại các địa phương có đồi núi ở Hòa Vang nhiều khu vực có khả năng sạt lở đất như các thôn An Định, Tà Lang, Giàn Bí, Lộc Mỹ, Nam Yên, Phò Nam, xã Hòa Bắc như đã nêu trên. 

Không chỉ ở Hòa Bắc, nhiều địa phương khác cũng có những điểm nằm trong nguy cơ sạt lở ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản của người dân như, tổ 4 - 5 Quan Nam 3, thôn Trường Định, xã Hòa Liên; thôn An Ngãi Đông 1, xã Hòa Sơn… Khi mùa mưa lũ đến, với diễn biến phức tạp và cực đoan như những năm qua, mưa kéo dài liên tục, nền đất yếu, khối trượt lớn, nguy cơ sạt lở đất rất cao, trong khi nhà dân không kiên cố, sát chân núi, chân đồi nên huyện Hòa Vang đã xây dựng phương án di dời dân trong vùng sạt lở núi khi có thiên tai. 

UBND huyện đã rà soát, xác định 147 hộ với 533 người cần di dời ra khỏi vùng có nguy cơ sạt lở, gồm thôn Phú Túc, xã Hòa Phú 41 hộ, tổ 1 thôn An Ngãi Tây 1, xã Hòa Sơn 40 hộ, tổ 5 thôn Quan Nam 3, thôn Trường Định, xã Hòa Liên, 17 hộ và 48 hộ ở xã Hòa Bắc. Mùa mưa lũ lại sắp đến, người dân nằm trong vùng nguy cơ sạt lở mong chính quyền và ngành chức năng sớm triển khai kế hoạch, phương án đã có, di dời người dân đến nơi an toàn để ổn định đời sống càng sớm càng tốt.

HỒNG THANH