Người dân thôn Tây Lộc (xã Tam Lộc, H. Phú Ninh, Quảng Nam) bức xúc phản ánh đến Chuyên đề Công an TP Đà Nẵng việc nhiều cây sưa có tuổi đời hơn 100 năm bị đốn hạ để lấy gỗ. Điều đáng nói, khu rừng sưa từng nằm trong diện tích rừng phòng hộ (RPH) Ma Phan (thôn Tây Lộc), nhưng chính quyền địa phương lại cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho người dân quản lý, sử dụng.

Nhiều đoạn gỗ sưa chưa vận chuyển ra khỏi rừng.

Đốn hạ “báu vật” của làng

Theo chỉ dẫn của người dân, sáng 29-10, phóng viên Chuyên đề Công an TP Đà Nẵng lên khu rừng cây sưa đang bị đốn hạ nằm trong rẫy cây keo, sát rừng tự nhiên. Tại hiện trường, chúng tôi nhận thấy có 8 cây sưa cổ thụ mấy người ôm không xuể đã bị cưa hạ, nhiều đoạn gỗ lớn đã được vận chuyển đi, còn lại nhiều đoạn gỗ nhỏ, gốc cây bị đào lên tập kết một chỗ. Tiếp xúc với chúng tôi, anh. T.V.H., người dân địa phương cho biết, đầu tháng 10-2021, có nhiều người mang máy cưa lên cưa hạ cây sưa, sau đó họ dùng xe múc đào lấy luôn gốc cây mang về làm đồ mỹ nghệ. Người dân liền báo cho UBND xã Tam Lộc và Hạt kiểm lâm Nam Quảng Nam tiến hành kiểm tra, giải quyết sự việc.

Theo anh H., khu rừng cây sưa bị đốn hạ có tuổi hơn 100 năm, trước kia ông bà tổ tiên sống ở đây trồng xen với cây rừng mục đích để giữ đất nên rừng cây xưa được xem là “báu vật” của dân làng. Tại khu vực hố Lu có hàng trăm cây sưa cổ thụ như vậy. Nhiều năm trước, người dân xâm chiếm đất RPH Ma Phan để trồng cây keo, trong diện tích đó có hàng trăm cây sưa. "Rừng cây sưa lâu nay được dân làng bảo vệ mục đích để giữ rừng, chống xói mòn, cũng như lưu giữ cây để nhớ về tổ tiên ông bà. Khi người dân khai thác cây keo thì không được chặt hạ cây sưa, thế nhưng nay họ ồ ạt bán cây sưa giá chỉ 2 triệu đồng/cây, nếu chúng tôi không ngăn cản kịp thì rừng sưa đã bị đốn hạ hết", anh H. nói.

Đáng ra khi phát hiện người dân xâm lấn đất RPH để trồng cây keo, chính quyền địa phương phải có biện pháp ngăn cấm, quy hoạch và khoanh nuôi để bảo vệ rừng. Đằng này, chính quyền địa phương đã cấp sổ đỏ nhiều diện tích đất xâm chiếm RPH cho người dân, trong đó có ông Nguyễn Văn Quang (trú thôn Tây Lộc). Lâu nay, người dân thắc mắc không hiểu vì sao những người này lại được chính quyền địa phương cấp sổ đỏ diện tích đất vốn thuộc RPH? Khu vực những cây sưa cổ thụ vừa bị đốn hạ nằm trong diện tích đất của ông Quang.

Người dân cho rằng khu rừng sưa vốn nằm trong diện tích RPH, nghi ngờ ông Quang và nhiều người dân “chạy” sổ đỏ.

Ai đúng, ai sai?

Về sự việc người dân phản ánh, đại diện lãnh đạo UBND xã Tam Lộc cho biết, khu vực cây sưa cổ thụ bị đốn hạ là thuộc quản lý của Hạt kiểm lâm Nam Quảng Nam và BQL RPH Phú Ninh. Ngay sau khi phát hiện sự việc UBND xã Tam Lộc yêu cầu dừng việc đốn hạ cây sưa, đồng thời báo cáo cho UBND huyện Phú Ninh để có hướng tiếp tục xử lý. Ngoài ra, chính quyền xã đã mời các hộ dân bán cây sưa lên để làm việc, yêu cầu chấm dứt hành vi mua bán cây sưa trong khu vực.

Về việc cấp sổ đỏ cho ông Quang, theo đại diện UBND xã Tam Lộc, năm 2004, UBND TX Tam Kỳ (cũ) cấp sổ đỏ cho ông Nguyễn Văn Quang diện tích 4,5ha mục đích đất vườn rừng và sử dụng đất làm trang trại. Nhiều cây sưa bị đốn hạ nằm trong diện tích đất của ông Quang, một số cây vẫn chưa xác định được có nằm trong đất của ông Quang hay không. Ông Quang tự liên hệ Hạt Kiểm lâm Nam Quảng Nam xin giấy bán cây sưa, không thông qua UBND xã Tam Lộc. Qua làm việc, ông Quang thừa nhận đã đứng ra bán những cây sưa trên. Sau khi nhận phản ánh của người dân, Hạt kiểm lâm Nam Quảng Nam đã kiểm tra ghi nhận trong diện tích đất rừng của ông Quang có 15 cây gỗ sưa. Tiến hành xác minh, Hạt kiểm lâm xác định nguồn gốc khai thác gỗ sưa trên diện tích đất của ông Quang là hợp lý.

Trong khi đó, làm việc với phóng viên, ông Đặng Ích Phúc- Phó Giám đốc BQL RPH Phú Ninh lại cho rằng, đơn vị đã tiến hành kiểm tra và xác định những cây sưa bị đốn hạ không nằm trong RPH Ma Phan, không thuộc trách nhiệm quản lý của đơn vị mà do chính quyền xã Tam Lộc quản lý. Khu vực này đã được chính quyền địa phương cấp sổ đỏ cho ông Nguyễn Văn Quang. Ông Phúc cho biết, thực hiện theo Nghị quyết 47 của HĐND tỉnh Quảng Nam năm 2020 về quản lý rừng tự nhiên, BQL RPH Phú Ninh đã tiếp nhận quản lý 210ha RPH tại xã Tam Lộc.

Liên quan đến vụ việc, ông Bùi Văn Tưởng- Hạt trưởng Hạt kiểm lâm Nam Quảng Nam cho hay, khu vực những cây sưa bị đốn hạ trước đây thuộc diện tích RPH, tuy nhiên năm 2004 diện tích đất này đã cấp sổ đỏ cho ông Nguyễn Văn Quang và thời hạn quản lý, sử dụng đến năm 2054. Theo Thông tư 27, nếu cây cối trong rừng của ông Quang không có tranh chấp thì ông Quang có quyền bán số cây sưa trên. Vì thế, việc ông Quang bán cây sưa trên diện tích đất của mình là đúng theo quy định.

Thiết nghĩ, UBND huyện Phú Ninh và các ngành chức năng liên quan cần làm rõ những hoài nghi của người dân trong việc ông Nguyễn Văn Quang và nhiều người dân được cấp sổ đỏ trong diện tích vốn thuộc RPH và việc ông Quang bán cây sưa như vậy có đúng hay không để sớm trả lời cho người dân, tránh tình trạng người dân bức xúc khiếu kiện, khiếu nại kéo dài. 

LÊ VƯƠNG