(Cadn.com.vn) - Những ngày tháng 3 lịch sử cách đây 41 năm, quân dân ta đồng loạt tấn công và nổi dậy trên khắp chiến trường Khu 5. Đại tá Lê Ngọc Bảy ở P.An Hải Bắc (Sơn Trà, Đà Nẵng), nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1 Quảng Đà, đã kể lại bước chân thần tốc của đơn vị trên đường tiến quân giải phóng Đà Nẵng.

Đại tá Lê Ngọc Bảy.

...Với phương châm "thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng", ngày 23-3-1975, Tiểu đoàn 1 Quảng Đà đập tan hai căn cứ địch tại núi Đá Đen và Gò Phan,  phía tây Duy Xuyên (Quảng Nam), mở đường cho các đơn vị chủ lực tiến xuống giải phóng Tam Kỳ ngày 24-3. Quân ngụy ở Đà Nẵng rơi vào thế cô lập, hoang mang, mặc cho tên tướng Ngô Quang Trưởng, Tư lệnh Quân đoàn 1, luôn miệng kêu gào "tử thủ".

Ngày 25-3, Đặc khu ủy Quảng Đà hạ quyết tâm giải phóng Đà Nẵng, lệnh cho các đơn vị khẩn trương chuẩn bị tiến về thành phố. Chiều 27-3, từ Xuyên Trà, Tiểu đoàn 1 cấp tốc hành quân, vượt qua Xuyên Hiệp, Xuyên Thanh, rạng sáng 28-3, đến trú quân tại Điện Quang (Gò Nổi). Ông Bảy hào hứng: "Chúng tôi khẩn trương huy động ghe thuyền của nhân dân, tổ chức vượt sông Thu Bồn vào chiều 28-3, tiếp tục vượt đường 100, qua Điện Văn, Điện Thọ, đến khuya hôm đó dừng chân tại thôn La Thọ, xã Điện Hòa, H. Điện Bàn". Rạng sáng 29-3, tiểu đoàn vận động bộ đến Quốc lộ 1A, tại khu vực Quán Bốn Anh.

Trên Quốc lộ 1A lúc này có nhiều ô-tô chở nhân dân từ Đà Nẵng về các vùng quê. Đơn vị liền vận động nhân dân nhường xe cho bộ đội tiến ra giải phóng Đà Nẵng. Chỉ trong chốc lát đã có 6 lái xe đồng ý và người dân cũng vui vẻ nhường xe cho bộ đội. "Tôi lệnh Đại đội 1 và Đại đội 2 xuất phát trước, giao lực lượng còn lại cho đồng chí tiểu đoàn phó tổ chức đón xe ra sau", ông Bảy nhớ rõ. 6 chiếc ô-tô mở hết tốc lực tiến vào Đà Nẵng. Đến khu vực chợ Miếu Bông, gặp tàn quân địch nổ súng ngăn chặn, ông Bảy lệnh cho 2 đại đội dùng hỏa lực khống chế, tiêu diệt và tiếp tục tiến quân.

Các xe bám nhau tiến đến Ngã ba Huế, rồi ngoặt vào ngã ba Cai Lang. Hai bên đường ngổn ngang súng đạn, giày, mũ, quần áo của binh lính địch vứt bỏ trong khi tháo chạy. Một kho gạo ở gần ngã ba Cai Lang đang bị binh lính địch và những người hôi của nháo nhào tranh cướp, gây cảnh hỗn loạn và tắc nghẽn giao thông. Ông Bảy bèn cho một trung đội đến thiết lập trật tự, bắt những tên côn đồ phải giao nộp súng và hung khí, tổ chức cấp cho mỗi người một bao gạo, rồi cắm chốt tại đó để bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân.

Tiểu đoàn tiếp tục theo đường Thống Nhất (nay là đường Lê Duẩn) tiến vào trung tâm thành phố. Đến khu vực Cầu Vồng (đường Thống Nhất), bộ đội xuống xe, chia 2 mũi: một mũi tiến vào Tòa thị chính, Tổng lãnh sự quán Pháp và Bưu điện Đà Nẵng, mũi thứ 2 khẩn trương chiếm Kho bạc và Quân vụ Thị trấn (nay là Bộ Chỉ huy Quân sự thành phố). Trong buổi sáng 29-3 lịch sử ấy, quân dân ta đồng loạt tấn công và nổi dậy làm chủ thành phố. Các cánh quân ta từ phía Nam tiến ra, phía Bắc tiến vào, phía Tây tiến xuống và cùng thần tốc tiến vào nội thành Đà Nẵng. Đến 11 giờ 30 ngày 29-3, lá cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam đã tung bay trên nóc Tòa thị chính Đà Nẵng.

Trước sức tấn công như vũ bão của ta, phần lớn ngụy quân ngụy quyền đã tan rã, nhưng vẫn còn nhiều tên ngoan cố chống cự. Chúng chạy dạt về khu vực Mỹ Khê (Sơn Trà), liều lĩnh chống trả, phản kích và tìm đường chạy ra biển Đông. Các đơn vị chủ lực của ta phối hợp với lực lượng biệt động, tự vệ, kiên quyết tấn công, tiêu diệt địch, đồng thời pháo tầm xa của ta kịp thời bắn chặn, khống chế các cửa biển. Không còn đường tháo chạy, quân địch lần lượt buông súng đầu hàng. Cuộc tiến công và nổi dậy giải phóng thành phố Đà Nẵng kết thúc thắng lợi lúc 15 giờ ngày 29-3-1975...

CCB Lê Ngọc Bảy cho biết thêm, sau ngày giải phóng Đà Nẵng, đơn vị ông làm nhiệm vụ tuần tra, canh gác, tổ chức thu nhặt vũ khí, trang bị của địch, vận động binh lính địch ra trình diện, tham gia công tác bảo vệ an ninh trật tự, sẵn sàng trấn áp các phần tử phản động, giữ gìn cuộc sống bình yên của nhân dân.

Lê Văn Thơm