(Cadn.com.vn) - Khi bị chó, mèo cào, cắn, thay vì đến cơ sở y tế để tiêm phòng, nhiều người đã đến các thầy lang “cào” để biết mình có bị nhiễm virus dại hay không. Chính quan niệm sai lầm và phương pháp “chẩn đoán” bệnh thiếu khoa học này mà nhiều người đã thiệt mạng.

“Chó không mắc dại”

Trường hợp gần đây nhất là cái chết đau lòng của cháu Phạm Thị Yến N. (2005, xã Tam Sơn, H. Núi Thành, Quảng Nam) tử vong ngày 27-1-2014. Trước đó, ngày 17-10-2013, cháu N. bị chó hàng xóm cắn. Ban đầu, cha cháu là anh Phạm Hồng T. (1974) định đưa con đến cơ sở y tế để tiêm vaccine phòng dại. Thế nhưng nhiều người bảo, nếu chó không dại mà đem tiêm vaccine sẽ làm cháu N. giảm trí nhớ, ảnh hưởng đến thần kinh, sự phát triển của cơ thể... Do vậy anh T. chở con đi tìm thầy lang để “cào” xem con chó kia có phải là chó dại hay không.

Lúc đầu, anh T. đưa con đến một thầy lang tên H. trên đường Nguyễn Thái Học (TP Tam Kỳ, Quảng Nam). Sau khi dùng một vật giống viên bi trẻ em thường chơi chà xát qua lại chỗ vết chó cắn, bà H. khẳng định con chó không mắc bệnh dại. Vẫn chưa tin, anh T. đưa con gái đến một thầy lang khác tên Nga ở đường Trần Dư (TP. Tam Kỳ). Tại đây, “thầy” Nga dùng một đồng xu màu bạc cào xung quanh vết cắn trên chân cháu N., sau đó dùng một vật nhỏ bằng đầu ngón tay cái áp vào vết cắn. Sau khoảng 5 phút “khám bệnh”, “thầy” Nga khẳng định con chó cắn cháu N. là con chó bình thường, không bị bệnh dại. Thế nhưng 4 ngày sau, con chó cắn cháu N. lăn đùng ra chết. Tuy nhiên, do tin tưởng 2 thầy lang nên gia đình anh T. vẫn không đưa cháu N. đi tiêm vaccine.

Đến ngày 23-1-2014 (hơn 4 tháng sau ngày bị chó cắn), cháu N. có biểu hiện phát bệnh như sốt, ăn ít, sợ nước, sợ gió... Lúc này gia đình mới đưa cháu N. xuống Bệnh viện Nhi Quảng Nam điều trị. Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán cháu N. bị mắc bệnh dại và chuyển cháu ra Bệnh viện Đà Nẵng. Tuy nhiên, lúc này cháu đã lên cơn dại điển hình, không thể điều trị được. Sau 4 ngày vật lộn với những cơn dại hành hạ, cháu N. đã tử vong. Cái chết của cháu N. gây đau xót, nuối tiếc cho những người biết chuyện, bởi N. là cháu bé ngoan hiền, học giỏi nhất lớp. Còn vợ chồng anh T. hối hận vì trót tin lời lang băm mà mất đi đứa con yêu quý.

Tiếp đến giữa tháng 1-2014, anh Phan Văn Tịnh (1970, thôn Mỹ Đông, xã Tam Sơn) bị một con chó hàng xóm cắn. Trước khi cắn anh Tịnh 3 ngày, con chó có những biểu hiện khác thường như chạy rông khắp nơi, cắn xé hoảng loạn và thường xuyên chảy nước bọt. Một con trâu hàng xóm sau khi bị con chó này cắn đã chết. Dù biết rõ việc này nhưng nghe lời khuyên của nhiều người, anh Tịnh đã tìm đến một thầy lang tên Lực (đường Nguyễn Hoàng, TP Tam Kỳ). Khác với “thầy” Nga, “thầy” Lực dùng một loại lá cây để cào và khẳng định con chó cắn anh Tịnh không bị dại. Tin lời “thầy”, anh Tịnh không đi tiêm vaccine. Thế nhưng sau khi nghe câu chuyện đau lòng của cháu N., anh Tịnh hoang mang và lập tức đến cơ sở y tế tiêm phòng vaccine dại.

Cận cảnh một thầy lang đang chữa trị chó dại cắn.

Diện kiến “lang băm”

Trong vai người bị chó cắn đi “cào”, chúng tôi tìm đến nhà “thầy” Nga để tận mục sở thị phương pháp gia truyền “cào chẩn đoán bệnh dại”. Sau khi hỏi thăm về tình hình sức khỏe hiện tại, thời gian bị chó cắn, bà Nga yêu cầu “bệnh nhân” nằm sấp xuống nền nhà. Đầu tiên, bà Nga dùng một đồng xu màu trắng bạc có đường kính khoảng 2cm cào mạnh quanh vị trí vết thương. Thật ra, vết thương mà chúng tôi gọi là vết chó cắn chỉ là vết thương do bị té ngã cách đây 3 tháng. Cào đến đâu, bà Nga xoa dầu gió đến đó. Sau khi cào “vết chó cắn”, bà Nga chuyển sang cào ở lưng. Sau khi xong công đoạn cào, bà Nga liền lấy một vật có hình hạt đậu, to bằng đầu ngón tay cái chà xát 5 lần vào viên đá to bằng nắm tay rồi áp hạt đậu vào vết cắn. Khi bà Nga thả tay ra thì hạt đậu cũng rơi ra khỏi vết thương. Sau 3 lần như vậy, bà Nga kết luận: “Con chó này là con chó độc. Tuy nhiên, mức độ này chỉ cần uống thuốc đông y là đủ!”.

Bà Nga đang cào cho P.V trong vai người bệnh.

Chúng tôi tò mò hỏi bí quyết nào để biết con chó đó độc thì bà Nga giải thích: “Nếu các dấu cào ở quanh vết thương và lưng làm cho da bị đỏ nhiều chứng tỏ con chó “có độc”. Chúng tôi thầm cười, bởi với lực cào như vậy, da bệnh nhân không bị đỏ mới lạ! Chúng tôi xin bà Nga cho xem “hạt thần kỳ” giống hạt đậu kia là gì nhưng bà Nga bảo đó là bí mật gia truyền không thể tiết lộ!

Sau khi “khám bệnh”, bà Nga kê cho chúng tôi toa thuốc để giải “độc”. Đó là 5 thang thuốc Đông y được gói trong tờ giấy báo cũ kỹ, bẩn thỉu. Thoái thác, chúng tôi viện cớ không uống được thuốc Đông y thì bà Nga khuyên nên chuyển sang uống thuốc viên và bán 3 gói thuốc nhỏ uống trong 3 ngày. Toàn bộ quá trình chẩn đoán, bốc thuốc diễn ra chưa đầy 15 phút, tổng cộng chi phí chỉ vỏn vẹn 40 ngàn đồng!

3 gói thuốc bà Nga bán để chữa “bệnh dại” cho P.V.

“Cào” - phương pháp phản khoa học

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Quảng Nam, từ năm 2008 đến nay toàn tỉnh có 13 trường hợp bệnh nhân tử vong do lây nhiễm bệnh dại từ chó, mèo. Điều đáng nói, trong đó có một số trường hợp tử vong do tin lời của thầy lang. Ông Nguyễn Văn Hoàng, Chi cục phó Chi cục thú y tỉnh Quảng Nam cho biết, việc “cào” để “chẩn đoán” bệnh nhân có bị nhiễm virus dại hay không là phương pháp hoàn toàn phản khoa học và trên thực tế đã có nhiều bệnh nhân bị chết do tin tưởng vào các thầy lang vườn. Cách tốt nhất để phòng bệnh dại khi bị chó, mèo cắn là phải tiêm vaccine ngay trong những giờ đầu tiên.

Đặc biệt, khi phát hiện con vật có biểu hiện bệnh dại hoặc vết thương ở gần đầu, mặt, cổ hoặc ở vùng có nhiều dây thần kinh như đầu chi, bộ phận sinh dục, cần phải tiêm cả huyết thanh kháng dại. Nếu không điều trị kịp thời, khi đã lên cơn dại hầu như 100% ca bệnh đều tử vong. “Sau khi bị chó, mèo cào, cắn, bệnh nhân nên rửa sạch vết thương với nước xà phòng đặc hoặc nước muối, sau đó sát khuẩn vết thương bằng cồn và đến cơ sở y tế gần nhất để được tiêm vaccine phòng bệnh dại. Hiện nay chưa có cơ sở khoa học nào khẳng định việc tiêm vaccine phòng bệnh dại sẽ gây giảm trí nhớ cho bệnh nhân”- ông Hoàng khuyến cáo. Hiện các địa phương đang trong thời kỳ nắng nóng cao độ, bệnh dại rất dễ bùng phát trên vật nuôi, do vậy mọi người cần đề phòng, trang bị kiến thức về bệnh dại và cách phòng tránh để không xảy ra hậu quả đáng tiếc.

B.Bình - N.Phương