Những “con sâu làm rầu nồi canh”
Trước nhu cầu thông tin của cộng đồng, những năm gần đây hàng loạt cơ quan báo chí ra đời. Cùng với đó, số lượng phóng viên, nhà báo tác nghiệp tại các địa phương không ngừng tăng lên. Riêng tại Đà Nẵng, thời điểm hiện tại có 109 cơ quan, văn phòng đại diện cơ quan báo chí, với hơn 800 người làm báo tác nghiệp. Nhìn chung, các phóng viên các cơ quan báo chí tác nghiệp tại Đà Nẵng, Quảng Nam... đều giữ vững phẩm chất, đạo đức trong sáng của người làm báo Cách mạng, tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật, thực hiện tốt nhiệm vụ là cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin bổ ích, chính xác. Tuy nhiên, trước sự cám dỗ của đồng tiền, số ít người không giữ được mình, có hành vilạm dụng danh nghĩa nhà báo mưucầu lợi ích cá nhân và từ năm 2023 đến nay có gần 10 đối tượng bị xử lý về hành vi cưỡng đoạt tài sản.
Đầu tiên phải kể đến trường hợp Đặng Ngọc Bảo (1979, phóng viên của tạp chí Môi trường và Xã hội), trú quận Hải Châu, TP Đà Nẵng, bị Công an huyện Đại Lộc, Quảng Nam (cũ) bắt quả tang khi đang nhận gần 10 triệu đồng từ một chủ doanh nghiệp vào ngày 29-11-2023.
Cụ thể, qua theo dõi trên các phương tiện thông tin đại chúng, Đặng Ngọc Bảo biết được Công ty CP Trường Lợi (trụ sở đóng tại Cụm công nghiệp Đại Quang, Đại Lộc) có nhiều sai phạm trong việc khai thác, vận chuyển khoáng sản tại mỏ cát Ngọc Kinh Đông (xã Đại Hồng, Đại Lộc) nhưng chưa được khắc phục triệt để. Trong các ngày 28 và 29-11-2023, Đặng Ngọc Bảo cùng một số người trực tiếp đến khu vực khai thác khoáng sản của Công ty CP Trường Lợi thu thập thông tin, hình ảnh và yêu cầu lãnh đạo công ty phải gặp mặt, trao đổi trực tiếp với Bảo, nếu không sẽ đăng bài gây ảnh hưởng đến hoạt động của công ty.
Trước yêu cầu đó, khoảng 16 giờ ngày 29-11, đại diện Công ty CP Trường Lợi hẹn Bảo đến một quán cà-phê ở thôn Phú Hải (xã Đại Hiệp, Đại Lộc) “chung chi”. Trong lúc Bảo đang nhận số tiền 9,8 triệu đồng từ đại diện doanh nghiệp thì bị lực lượng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về hình sự - kinh tế - ma túy Công an huyện Đại Lộc phát hiện, bắt quả tang. Với hành vi cưỡng đoạt tài sản, Đặng Ngọc Bảo đã bị TAND huyện Đại Lộc tuyên phạt 21 tháng tù.
Tương tự, ngày 25-4-2024 Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Hòa Vang bắt quả tang 4 đối tượng gồm V.B.D, T.Đ.T, H.T.P.H, N.N.T. là phóng viên và cộng tác viên một số cơ quan báo chí thường trú tại Đà Nẵng để điều tra về hành vi “Cưỡng đoạt tài sản” theo khoản 2 Điều 170 BLHS. Theo đó, khi phát hiện một cơ quan báo chí có đăng bài phản ánh tình trạng một số đơn vị trộm đất trên đường vành đai phía Tây Đà Nẵng (đoạn đi qua xã Hòa Phú, huyện Hòa Vang) thuộc dự án Đường vành đai phía Tây TP Đà Nẵng nối từ Quốc lộ 14B đến Khu Công nghệ thông tin tập trung do Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn trúng thầu thi công từ năm 2017 đến 2020 mang đi bán đất san lấp nhiều dự án khác trên địa bàn Đà Nẵng. Biết được sự việc, nhóm phóng viên, cộng tác viên này đã đến hiện trường ghi hình, liên hệ với một chủ doanh nghiệp dọa sẽ đăng tải các bài báo có liên quan đến sai phạm. Lo sợ, đại diện doanh nghiệp này “xin gặp”, đồng ý với yêu cầu của nhóm phóng viên, cộng tác viên này là chung chi 100 triệu đồng để được bỏ qua và phải ký cho mỗi cá nhân một hợp đồng truyền thông trị giá 20 triệu đồng...
Trưa 25-4, khi đang nhận 180 triệu đồng của doanh nghiệp nhóm phóng viên, cộng tác viên nói trên đã bị Công an huyện Hòa Vang bắt quả tang...
Thực tế còn xuất hiện tình trạng một số phóng viên lợi dụng mối quan hệ quen biết với một số lãnh đạo một số địa phương để thực hiện hành vi “chạy” dự án, xin bỏ qua sai phạm của các phương tiện giao thông nhằm mục đích trục lợi cá nhân. Ngoài ra, trong thời gian qua tại Đà Nẵng và Quảng Nam còn xuất hiện hiện tượng một số phóng viên, cộng tác viên của một số báo, tạp chí câu kết với nhau tạo thành nhóm từ 3 đến 5 người, có phân công vai trò từng người rõ ràng, thường xuyên “ghé thăm” các doanh nghiệp kinh doanh, khai thác khoáng sản có những biểu hiện vi phạm, như: gây ô nhiễm môi trường, khai thác ngoài phạm vi cấp phép... để “xin tiền” hoặc yêu cầu ký hợp đồng truyền thông để bưng bít thông tin.
Trong thời đại bùng nổ về cách mạng số đã dịch chuyển thói quen của bạn đọc từ đọc báo giấy sang báo điện tử đã làm cho một số cơ quan thông tin đại chúng làm báo theo phương pháp truyền thống vào chỗ khó khăn là điều dễ hiểu. Để duy trì sự hoạt động bình thường đòi hỏi các cơ quan báo chí phải làm kinh tế bằng hình thức đẩy mạnh công tác hợp tác truyền thông. Tuy nhiên, việc hợp tác truyền thông phải dựa trên tinh thần tự nguyện, đôi bên cùng có lợi.
Việc một số ít phóng viên, cộng tác viên lợi dụng việc sai phạm để buộc các doanh nghiệp để tống tiền hoặc ký hợp đồng quảng cáo trái pháp luật đã thể hiện sự suy đồi về đạo đức và đi ngược với tôn chỉ, mục đích của những người làm báo cách mạng Việt Nam. Những việc làm đó cũng cần được lên án và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Với những người làm báo như chúng tôi, hành vi sai phạm của một số cá nhân trên chỉ mang tính cá biệt, được ví như “con sâu làm rầu nồi canh”.
MINH TRÍ
