14 giờ 30 ngày 26-6 (giờ địa phương), một số đơn vị quân đội Bolivia do Tổng tư lệnh quân đội Juan Jose Zuniga dẫn đầu đã tập trung ở quảng trường Plaza Murillo, bên ngoài Phủ Tổng thống và trụ sở quốc hội. Reuters dẫn lời nhân chứng cho biết binh sĩ được thiết giáp yểm trợ đã vây quanh khu vực, trong khi một xe cố tông vào cổng Phủ Tổng thống để mở đường cho các quân nhân tiến vào trong.

Truyền hình Bolivia đã chiếu cảnh Tổng thống Bolivia Luis Arce đối đầu với Tướng Zuniga, tại hành lang của Phủ Tổng thống. Tổng thống Arce sau đó chủ trì lễ tuyên thệ nhậm chức của tướng Jose Wilson Sanchez, người thay thế tướng Zuniga trong vai trò Tổng tư lệnh quân đội Bolivia. Ngay sau khi nhậm chức, ông Sanchez đã kêu gọi các binh sĩ đảo chính trở về doanh trại để tránh đổ máu.

Sau khi binh sĩ rút lui, hàng trăm người ủng hộ Tổng thống Arce đã tiến đến quảng trường bên ngoài Phủ Tổng thống, vẫy cờ Bolivia, hát quốc ca và cổ vũ. Theo AP, Tổng thống Arce sau đó phát biểu trước những người ủng hộ tụ tập bên ngoài cung điện chính phủ sau nỗ lực đảo chính bất thành: "Đất nước đang đối mặt với một cuộc đảo chính, đối mặt với âm mưu phá vỡ nền dân chủ. Chúng tôi kêu gọi sự ủng hộ của người dân Bolivia. Chúng tôi cần người dân Bolivia tập trung và huy động lực lượng để chống lại cuộc đảo chính, bảo vệ nền dân chủ". Tổng thống Arce kêu gọi người dân, các tổ chức xã hội Bolivia phản đối và chống lại âm mưu đảo chính bảo vệ nền dân chủ, và khẳng định không cho phép lực lượng đảo chính cướp đi sinh mạng của người dân. Tổng thống Arce nhấn mạnh sẽ tôn trọng nền dân chủ cùng với sự ủng hộ của những binh sĩ biết tôn trọng Hiến pháp và thể chế chính trị quốc gia.

Vài giờ sau cuộc đảo chính, Tướng Zuniga đã bị bắt. Lệnh bắt giữ công bố trên Đài truyền hình Bolivia nêu rõ ông Zuniga và những người tham gia âm mưu đảo chính bị cáo buộc "thực hiện hành vi khủng bố và nổi dậy vũ trang chống an ninh công cộng và chủ quyền nhà nước". Theo Reuters, Phát biểu với các phóng viên tại hiện trường, ông Zuniga giải thích rằng Tổng thống Arce đã yêu cầu ông "khuấy động thứ gì đó lên" để cải thiện tỷ lệ ủng hộ cho mình, nhưng không đưa ra bằng chứng. Sau đó, một quan chức chính nói rằng Tướng Zuniga đã tìm cách thu hút ủng hộ của quần chúng và 9 người bị thương trong nỗ lực đó, do vậy đây không phải là cuộc diễn tập. Văn phòng công tố Bolivia sẽ mở cuộc điều tra hình sự nhằm vào ông Zuniga và những người khác liên quan đến âm mưu đảo chính.

Trước đó, ngày 25-6, Tướng Zuniga nhận thông báo bị cách chức Tổng tư lệnh quân đội do có những lời đe dọa nhằm vào cựu Tổng thống Evo Morales (2006-2019). Trả lời phỏng vấn trên truyền hình ngày 24-6, ông Zuniga phản đối ông Morales, Chủ tịch Đảng phong trào tiến lên chủ nghĩa xã hội (MAS), tái tranh cử vào năm 2025, cho rằng ông này không thể tiếp tục làm tổng thống một lần nữa. Căng thẳng tại Bolivia đã gia tăng trước kì bầu cử năm 2025 khi ông Morales lên kế hoạch đối đầu với ông Arce, gây chia rẽ trong đảng cầm quyền và bất ổn chính trị rộng lớn. Nhiều người không muốn ông Morales quay lại nắm quyền. Ông đã lãnh đạo Bolivia từ năm 2006 đến 2019, khi ông bị lật đổ sau nhiều cuộc biểu tình. Một chính phủ bảo thủ lâm thời lên nắm quyền thay thế. Ông Arce thắng cử vào năm 2020.

Trong một thông cáo ra cùng ngày, Bộ Ngoại giao Bolivia "kêu gọi cộng đồng quốc tế và người dân Bolivia tôn trọng các giá trị dân chủ và ủng hộ chính phủ của Tổng thống Arce, được bầu hợp hiến, thể hiện ý chí của người dân Bolivia". Đại diện của các tổ chức xã hội từ nhiều vùng trên đất nước Nam Mỹ cũng xuống đường tuần hành để bảo vệ nền dân chủ, hưởng ứng lời kêu gọi của Tổng thống Arce. Lãnh đạo các tỉnh ở Bolivia đã bày tỏ ủng hộ Tổng thống Arce. Ngay cả các đối thủ chính trị của ông, trong đó có cựu tổng thống Jeanine Anez đang ngồi tù, cũng lên án mạnh mẽ động thái của nhóm binh sĩ đảo chính.

Vụ đảo chính ở Bolivia đã vấp phải sự chỉ trích từ cộng đồng quốc tế. Ngày 26-6, Tổng thư ký Tổ chức các quốc gia châu Mỹ, ông Luis Almagro đã lên án mạnh mẽ vụ đảo chính ở Bolivia. Ông nhấn mạnh quân đội phải phục tùng chính quyền dân sự được bầu cử hợp pháp. Theo Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell, EU lên án bất kỳ âm mưu nào nhằm phá vỡ trật tự Hiến pháp ở Bolivia và lật đổ chính phủ được bầu cử dân chủ. Mỹ hiện cũng đang theo dõi chặt chẽ tình hình ở Bolivia đồng thời kêu gọi các bên liên quan bình tĩnh và kiềm chế.

AN BÌNH