Nỗi đau mang tên “cái chết trắng”
Trước những câu hỏi của chủ tọa phiên tòa, Và Tồng Cu (1974, trú bản Huồi Xái 2, xã Tri Lễ, H. Quế Phong, Nghệ An) cứ ậm ừ, thỉnh thoảng lại trả lời trống không “không được biết!”, “không nói mô!” khiến phòng xét xử ồ lên. Chính vì trình độ thấp, sự thiếu hiểu biết pháp luật cộng với sự hám lợi trước đồng tiền đã dẫn Và Tồng Cu vào tù. Nỗi đau mang tên “cái chết trắng” chưa biết bao giờ nguôi ngoai.
Vợ con bị cáo cùng vài người thân có mặt tại tòa từ rất sớm. |
Phiên tòa xét xử vụ án “Mua bán trái phép chất ma túy” đối với bị cáo Và Tồng Cu diễn ra ngày 22-1 rất ít người dự khán. Cũng là điều dễ hiểu bởi bị cáo là người dân tộc Mông, gia đình bị cáo lại ở nơi vùng sâu, vùng xa bậc nhất của H. Quế Phong - nơi phải mất nửa ngày đi xe máy trong điều kiện thời tiết mưa gió mới ra được thị trấn. Để tham dự phiên tòa, vợ con Và Tồng Cu phải dắt díu nhau bắt xe đi từ ngày hôm trước, nghỉ qua đêm ở Vinh rồi cùng nhau đến tòa từ sáng sớm. Thấy chồng được các chiến sĩ CA dẫn vào phòng xử, chị Thò Thị Xào (1971) mừng lắm, bước lên đứng gần để hỏi chuyện nhưng quy định xét xử không cho phép. Mới 47 tuổi, là mẹ của 9 đứa con nên trông chị Xào như đã 60 tuổi. Gương mặt khắc khổ bị che khuất trong chiếc khăn trùm đầu, chị bật khóc khi đứng từ xa hỏi chuyện chồng bằng tiếng bản địa.
Theo cáo trạng, 21 giờ ngày 20-9-2017, khi Và Tồng Cu đang có hành vi mua bán ma túy cho đối tượng tên Thanh tại xã Châu Kim, H. Quế Phong thì bị tổ công tác CAH Quế Phong bắt quả tang cùng tang vật. Và Tồng Cu khai nhận tại CQĐT, tối 25-7, Cu đang ở nhà thì được một người đàn ông người Lào đến nhờ bán giúp một gói ma túy đá và một gói heroin. Người đàn ông này nói “Gói ma túy đá khoảng 8 lượng, bán với giá 200 triệu đồng, gói heroin khoảng 2 cây, giá bán 20 triệu đồng. Bán tất cả số ma túy giá 220 triệu đồng, nếu bán được hơn chừng nào thì Cu được hưởng lợi chừng đó. Cu đồng ý và giấu toàn bộ số ma túy trên vào gầm giường. Đến ngày 19-9, có một người đàn ông tên Thanh hỏi mua ma túy thì Cu trả lời “có”. 8 lượng ma túy đá được Thanh trả giá 240 triệu đồng, còn 2 cây heroin Thanh trả giá 24 triệu đồng, cả hai hẹn nhau thời gian, địa điểm để giao dịch. Tối 20-9, khi Cu và Thanh gặp nhau tại xã Châu Kim, H. Quế Phong để trao đổi mua bán ma túy thì bị tổ công tác CAH Quế Phong bắt quả tang, thu giữ 77,1g heroin và 720g ma túy tổng hợp.
Và Tồng Cu tại phiên tòa. |
Do không sõi tiếng Việt nên mỗi khi tòa xét hỏi, Và Tồng Cu lại ậm ừ trả lời “Không được biết”, “Cũng không hiểu”. Đến nỗi, khi chủ tọa hỏi vợ sinh năm bao nhiêu, Cu cũng chỉ gãi đầu nói không nhớ.
- Ma túy đá bị cáo lấy ở đâu?
- Người Lào đưa đến nhờ thì có thôi. Khi họ đưa, ta nói là ta không biết bán nhưng người Lào lại nói nếu bán được hơn chừng nào thì ta được hưởng chừng đó, còn không bán được thì cứ để đó chứ không sao, miễn không làm mất là được.
- Ngoài lần mua bán ma túy này thì bị cáo đã tham gia mua bán, vận chuyển ma túy lần nào chưa?
- Không nói!
- Vì sao bị cáo không nói?
- Có nhưng không nói mô!
Luật sư bào chữa cho bị cáo Và Tồng Cu cho rằng, bị cáo có hoàn cảnh gia đình khó khăn, vợ chồng lại có 9 người con (trong đó người con lớn nhất sinh năm 1995, nhỏ nhất sinh năm 2011). Bị cáo là người dân tộc thiểu số, lại mù chữ nên nhận thức pháp luật rất hạn chế. Bị cáo phạm tội lần đầu, khai báo thành khẩn nên đây là các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo. Đề nghị tòa xem xét các tình tiết trên để xét giảm nhẹ tội cho bị cáo.
Xét thấy trong quá trình điều tra cũng như trong phiên tòa hôm nay, bị cáo Và Tồng Cu khai báo thành khẩn, ăn năn hối cải. Đây được xem là tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo thể hiện sự khoan hồng của pháp luật. Về hình phạt bổ sung, bị cáo có hoàn cảnh khó khăn, chưa thu lời từ việc mua bán trái phép chất ma túy nên áp dụng hình phạt bổ sung bằng hình thức phạt tiền. Về vật chứng, tịch thu số ma túy 77,1g heroin và 720g ma túy tổng hợp. Đối với người đàn ông người Lào đã đưa ma túy cho Và Tồng Cu và người đàn ông tên Thanh là người đã mua bán ma túy với bị cáo nhưng không xác định được lý lịch và địa chỉ nên không có căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự. Sau thời gian nghị án, HĐXX tuyên phạt bị cáo Và Tồng Cu 20 năm tù về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”.
Phiên tòa kết thúc, Và Tồng Cu được dẫn giải về trại giam trước sự ngỡ ngàng của người thân. Chỉ đến khi được mọi người giải thích chị Thò Thị Xào mới hay biết bản án mà chồng mình phải nhận. Nỗi đau đằng sau “cái chết trắng” luôn hiện hữu. Đó là hệ quả của trình độ dân trí thấp, sự thiếu hiểu biết về pháp luật và sự hám lợi trước ma lực của đồng tiền. Hình ảnh người vợ dắt theo 3 con bước ra cổng tòa cứ ám ảnh mãi...
D.HÓA