Theo kết quả kiểm 99% phiếu bầu, ứng cử viên của đảng Lao động (PT) Luiz Inacio Lula da Silva đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Brazil. Cụ thể, ông Silva nhận được 50,8% số phiếu, trong khi ứng cử viên của đảng Tự do cực hữu - đương kim Tổng thống Jair Bolsonaro có 49,2% phiếu bầu. Kết quả này đưa ông Silva trở thành nhà lãnh đạo mới của quốc gia đông dân nhất Mỹ Latinh trong thời gian 4 năm tới và đây sẽ là lần thứ ba người sáng lập đảng PT lên nắm quyền sau 2 nhiệm kỳ thành công từ năm 2003 đến 2010.

Từ nhà tù trở lại ghế Tổng thống

Ông Silva bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình trong hoạt động công đoàn ở tuổi đôi mươi. Năm 1975, ông được bầu làm chủ tịch của hiệp hội công nhân ngành kim loại đầy quyền lực. Ở vị trí này, ông Silva đã tổ chức một số cuộc đình công thách thức chính phủ Brazil, củng cố hình ảnh của mình như một biểu tượng của dân chủ và phong trào công nhân.

Năm 1980, ông Silva và một nhóm công nhân, trí thức và nghệ sĩ thành lập Đảng Công nhân để phản ứng lại với chế độ quân sự lúc bấy giờ. Ông đã tranh cử tổng thống ba lần trước khi được bầu vào năm 2002. Trong thời gian ông Silva nắm quyền, Brazil trải qua một thời kỳ bùng nổ kinh tế do nhu cầu hàng hóa toàn cầu tăng cao. Ông Silva là tác giả khởi xướng và thúc đẩy nhiều chương trình phúc lợi xã hội giúp hơn 20 triệu người Brazil thoát cảnh đói nghèo cùng cực, tầng lớp trung lưu đã lần đầu tiên vượt ngưỡng 50% dân số. Chính phủ Brazil dưới sự lãnh đạo của ông Silva đã hồi sinh ngành công nghiệp dầu mỏ của quốc gia và nâng tầm Brazil trên trường thế giới.

Nhưng việc dính vào bê bối tham nhũng cũng khiến danh tiếng của chính quyền Tổng thống Silva bị tổn hại nghiêm trọng. Nhiều quan chức trong đảng của ông bị cáo buộc nhận hối lộ. Ông Silva cũng vướng nhiều cáo buộc. Tháng 4-2018, cựu Tổng thống Brazil phải nhận án tù 12 năm vì các tội danh tham nhũng nằm trong khuôn khổ cuộc điều tra liên quan đến công ty dầu khí nhà nước Brazil Petrobras. Ông Silva đã luôn khẳng định bị cáo buộc sai vì các động cơ chính trị.

Trong một biến động lớn của ngành tư pháp Brazil, tòa án tối cao Brazil đưa ra phán quyết không thể bỏ tù bị cáo các vụ án nếu kháng cáo của họ vẫn đang chờ xử lý. Cuối cùng, ông Silva được trả tự do vào tháng 11-2019 sau khi ngồi tù 580 ngày. Thời điểm bị bỏ tù, sự nghiệp chính trị của ông Silva dường như đã kết thúc. Ít ai ngờ rằng, ông quay trở lại đấu trường chính trị, thậm chí một lần nữa bước lên cương vị tổng thống.

Nhiều kỳ vọng

Cuộc bầu cử lần này được đánh giá là quan trọng nhất của Brazil trong nhiều năm qua trong bối cảnh nước này vừa trải qua 4 năm đầy biến động dưới thời của chính quyền cánh hữu, cũng như những tác động tiêu cực về kinh tế, xã hội do đại dịch COVID-19, khiến sự ủng hộ dành cho chính quyền ông Bolsonaro giảm sút mạnh.

Chiến thắng của ông Silva là minh chứng cho thấy uy tín và tầm ảnh hưởng của chính trị gia kỳ cựu này sau tất cả những gì ông đã làm được trong thời gian nắm quyền những năm 2000, giúp ông nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ mọi tầng lớp xã hội. Kết quả bầu cử còn cho thấy khát khao thay đổi của một bộ phận lớn người dân Brazil sau khi trải qua 4 năm đầy mâu thuẫn chính trị, sự chia rẽ sâu sắc trong xã hội và đặc biệt là đời sống của tầng lớp yếu thế trở nên mong manh hơn.

Làn sóng đại dịch COVID-19 đã khiến xã hội Brazil chao đảo khi chính quyền không đưa ra được những chính sách y tế và xã hội hiệu quả, dẫn tới Brazil trở thành một trong những nước có số ca nhiễm bệnh và tử vong cao nhất thế giới. Tác động của đại dịch cũng làm trầm trọng thêm nhiều vấn đề nhức nhối trong xã hội khi mà số người thất nghiệp tăng vọt lên 27 triệu người, khoảng 36 triệu người làm việc trong các lĩnh vực phi chính thức với mức lương thấp và không được hưởng bất kỳ một chính sách bảo trợ xã hội nào.

Xuyên suốt quá trình vận động tranh cử, ông Silva đã cam kết sẽ đưa kinh tế tăng trưởng trở lại và các chính sách xã hội đã giúp hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo như những gì ông đã làm khi nắm quyền trước đây. Ông cũng hứa sẽ chống lại sự tàn phá rừng nhiệt đới Amazon, hiện đang ở mức cao nhất trong 15 năm, và đưa Brazil trở thành nước đi đầu trong các cuộc đàm phán về khí hậu toàn cầu.

Mặc dù vậy, ông Silva thừa nhận sẽ bắt đầu nhiệm kỳ mới trong một bối cảnh hết sức khó khăn, tình hình kinh tế trong nước và thế giới không thực sự thuận lợi. Tuy nhiên, ông hoàn toàn tin tưởng với sự đoàn kết và ủng hộ trong nước, chính phủ của ông sẽ có những sách lược đúng đắn để tìm ra được con đường tươi sáng cho tương lai của đất nước.

AN BÌNH