Kết quả đạt được

Hội nghị thượng đỉnh ba bên được các trợ lý Nhà Trắng mô tả là kết quả của nỗ lực suốt hai năm để giúp hàn gắn quan hệ Nhật - Hàn sau nhiều thập kỷ băng giá. Sự kiện cũng đánh dấu khởi đầu cho điều mà Nhà Trắng hy vọng về hợp tác ba bên lâu dài nhằm chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc về an ninh và kinh tế, cũng như mối đe dọa từ chương trình vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.

Ba lãnh đạo đã đưa ra "cam kết tham vấn", nhất trí rằng ba nước sẽ cùng nhau thảo luận để đưa ra phản ứng chung với mối đe dọa an ninh với bất cứ quốc gia nào. Một số kết quả khác gồm thỏa thuận tổ chức các cuộc họp thường niên của lãnh đạo ba nước, tăng cường hợp tác phòng thủ tên lửa đạn đạo và thiết lập đường dây nóng mới để giúp chính phủ ba bên liên lạc trong tình huống khẩn cấp. Về an ninh kinh tế, ba lãnh đạo nhất trí hợp tác chặt chẽ hơn để củng cố chuỗi cung ứng toàn cầu với hệ thống "cảnh báo sớm" để ngăn tình trạng thiếu hụt công nghệ quan trọng. Ba nước cũng cam kết chia sẻ dữ liệu theo thời gian thực về mối đe dọa tên lửa của Triều Tiên, tăng cường an ninh mạng, cũng như thúc hợp tác hỗ trợ phát triển cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Giới phân tích Mỹ cũng cho rằng kết quả cụ thể khả dĩ nhất sau lần họp này là cam kết gặp gỡ hằng năm giữa các lãnh đạo. Họ cũng kỳ vọng sẽ có các công bố hợp tác không chỉ ở tập trận quân sự chung hay chia sẻ thông tin quân sự, mà còn về trí tuệ nhân tạo, chuỗi cung ứng, an ninh kinh tế và an ninh mạng.

"Kỷ nguyên mới"

Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nhật-Hàn tại Trại David đánh dấu lần đầu tiên các nhà lãnh đạo ba nước gặp nhau trong một hội nghị cấp cao độc lập, không phải bên lề một sự kiện quốc tế lớn hơn.

Đánh giá về kết quả hội nghị thượng đỉnh với Thủ tướng Nhật Ban Fumio Kishida và Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol diễn ra ngày 18-8 tại Trại David, Mỹ, Tổng thống Joe Biden nhận định Nhật Bản và Hàn Quốc là những đồng minh "có năng lực và không thể thiếu" và các thỏa thuận đạt được tại sự kiện vừa kết thúc tượng trưng cho một khởi đầu mới trong hợp tác ba bên. Phát biểu họp báo chung sau hội nghị thượng đỉnh ba bên, Tổng thống Biden khẳng định Mỹ-Nhật-Hàn sẽ đưa hợp tác quốc phòng ba bên lên "mức độ chưa từng có" và ba nước sẽ theo đuổi kỷ nguyên hợp tác mới này.

Trong khi đó, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol bày tỏ hy vọng về một tương lai tốt đẹp khi Mỹ-Nhật-Hàn đã thiết lập cơ sở thể chế vững chắc và các cam kết đối với quan hệ đối tác ba bên. Trong khi đó, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida cho biết lãnh đạo ba nước đã đạt được tiến bộ trong lĩnh vực kiểm soát xuất khẩu. Ông cũng bình luận rằng nhờ hội nghị thượng đỉnh lần này, "mối quan hệ tin tưởng và tín nhiệm" giữa ba bên ngày càng sâu sắc hơn. Thủ tướng Nhật Kishida gọi cam kết ở Trại David, trong đó khẳng định mục đích của hợp tác là thúc đẩy hòa bình và ổn định khu vực, là "bước ngoặt lịch sử" và "la bàn mới cho hợp tác ba bên". Tổng thống Hàn Quốc nói "điều quan trọng nhất ở đây không phải lợi ích riêng của chúng tôi. Chúng tôi có thể đóng góp cho sự tiến bộ, tự do và hòa bình trên thế giới. Đó mới chính xác là mục tiêu mà quan hệ hợp tác của chúng tôi hướng tới".

Thông điệp

Victor Cha, giáo sư Đại học Georgetown và từng là trợ lý về Đông Á dưới thời cựu tổng thống George W. Bush, cho biết những cam kết mới khiến quan hệ Mỹ - Nhật - Hàn "tương đương liên minh quân sự ba bên mới". Ông nói ba nước sẽ không gọi mối quan hệ này như vậy, "nhưng bản chất của nó là như vậy".

Hội nghị thượng đỉnh đã "đưa ra thông điệp và ấn tượng mạnh mẽ rằng Mỹ có những người bạn rất có năng lực", Rob Rapson, nhà ngoại giao Mỹ đã về hưu và là người từng tham gia nhiều chuyến công du ở Hàn Quốc, Nhật Bản, nói. Hội nghị thượng đỉnh và tuyên bố chung "thực sự mang tính lịch sử", theo ông Yuki Tatsumi, đồng giám đốc Chương trình Đông Á ở Trung tâm Stimson. "Nó cho thấy sự quyết tâm của ba lãnh đạo về nâng tầm mối quan hệ đối tác này thành mỏ neo cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở, cũng như khiến những người kế nhiệm khó có thể đảo ngược các cam kết", ông Tatsumi nói.

Tổng thống Biden khẳng định rằng những cam kết mà ba lãnh đạo đã đạt được sẽ đứng vững trước thử thách thời gian. "Nó sẽ kéo dài suốt nhiều thập kỷ", ông Biden nhấn mạnh.

AN BÌNH