(Cadn.com.vn) - Hàng trăm cây gỗ hương đã trăm năm tuổi còn lại ở cánh rừng thuộc H. Kbang (Gia Lai) được xem là duy nhất của cả nước đang mất dần bởi bàn tay con người. Hằng năm, từ vài cây đến vài chục cây gỗ hương bị lâm tặc triệt hạ. Đáng quan ngại nhất là sự bất cập trong công tác quản lý, bảo vệ cũng như ngành chức năng chưa có biện pháp đủ mạnh để bảo vệ.

Hiện trường cây hương hàng trăm tuổi có đường kính 1,2m bị lâm tặc đốn hạ.

Con đường từ Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Krông Pa (gọi tắt Cty Krông Pa) dẫn lên khu vực núi mà người dân hay gọi “Đỉnh Kbang” thuộc xã Krong (H. Kbang) bị xói lở sau những cơn mưa lớn. Ở nơi này vẫn còn hàng chục cây hương cổ thụ cả hàng trăm năm tuổi còn sót lại. Thế nhưng, mới đây, chỉ trong phút chốc, 2 cây hương đã bị lâm tặc đốn hạ tại khoảnh 6, tiểu khu 90 thuộc lâm phần của Cty Krông Pa quản lý. Dù vụ việc được phát hiện, ngăn chặn nhưng 2 cây hương này coi như đã bị khai tử khỏi đại ngàn. Bên sườn núi cheo leo, chúng tôi trượt xuống dần tiếp cận nơi 1 cây gỗ hương vừa bị đốn hạ. Bên gốc cây chừng 5 người ôm vẫn còn ứa những dòng nhựa đỏ, gần đó là thân cây dài hơn 20m.

Nhân viên bảo vệ rừng của Cty Krông Pa, ông Đỗ Khắc Đạt cho biết: Lợi dụng lúc các nhân viên bảo vệ rừng có việc về Cty cũng như thời tiết gió lớn, các đối tượng lâm tặc đã theo dõi và lén lút vào khu vực này cưa hạ cây. Chỉ trong chưa đầy nửa tiếng, các đối tượng đã hạ 2 cây hương. Khi phát hiện sự việc thì sự đã rồi… Theo báo cáo của Cty, 3 giờ ngày 9-9, trong lúc làm nhiệm vụ tuần tra, chốt chặn trên lâm phần, nhân viên thuộc Đội bảo vệ rừng của Cty Krông Pa phát hiện có tiếng cưa máy và dấu hiệu vận chuyển gỗ bằng xe máy đi qua hướng làng Srắt (xã Sơn Lang, H. Kang). Trước sự việc trên, Cty đã báo cho Tổ liên ngành (Quản lý bảo vệ rừng - P.V) xã Krong và tổ chức lực lượng kiểm tra. Khi đến nơi, lực lượng bảo vệ rừng phát hiện 1 cây hương có đường kính 90cm bị đốn hạ, các đối tượng đã xẻ thành từng lóng, hộp để chở đi. Toàn bộ người cùng các phương tiện để cưa, xẻ gỗ cùng phương tiện vận chuyển đã rời khỏi hiện trường.

Một lát sau, phát hiện có tiếng xe máy và từ nguồn tin của người dân trên địa bàn, lực lượng bảo vệ rừng tổ chức truy đuổi. Cách hiện trường khoảng 5km hướng ra làng Srắt, lực lượng bảo vệ rừng phát hiện một số xe máy đang phóng nhanh. Khi thấy lực lượng chức năng truy đuổi, các đối tượng đã dùng rựa chặt dây vứt gỗ đang chở rồi tháo chạy cùng với các xe máy độ chế. Lực lượng làm nhiệm vụ thu giữ số lượng gỗ mà các đối tượng bỏ lại tại đây gồm 4 hộp gỗ hương, tương đương gần 1,2m3. Ước tổng khối lượng gỗ thiệt hại là gần 6,9m3. Đến 14 giờ 30 cùng ngày, lực lượng bảo vệ rừng mở rộng kiểm tra thì phát hiện tại khoảnh rừng trên, cách cây hương bị lâm tặc “xẻ thịt” và vận chuyển đi khoảng 100m có 1 cây hương khác đã bị đốn hạ. Tuy nhiên, cây hương này chưa bị lâm tặc xẻ thành lóng, hộp để chở đi. Tiến hành đo đếm xác định cây hương này có đường kính 1,2m và dài hơn 20m, khối lượng thiệt hại hơn 23m3. Ngay sau đó, toàn bộ vụ việc đã được phía Cty Krông Pa báo cáo cho Hạt Kiểm lâm H. Kbang để xử lý. Đến ngày 16-9, Hạt KL đã ra quyết định khởi tố số 5 vụ án “Vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng” tại khoảnh 6, tiểu khu 90 thuộc lâm phần Cty Krông Pa. Ngày 20-9, CQĐT CAH Kbang đã tiếp nhận hồ sơ vụ án và qua vận động, cùng ngày, đối tượng cầm đầu là Nguyễn Anh Huyện (còn gọi Phúc, 1987, trú tại tổ dân phố 2, TT Kbang, H. Kbang) đã ra đầu thú, khai nhận toàn bộ hành vi của mình.

Nguyễn Anh Huyện ra đầu thú tại CQĐT CAH Kbang.

Qua đấu tranh bước đầu, Huyện khai: ngày 7-9-2016, Huyện gặp một số đối tượng (trú TT Kbang và xã Sơn Lang) rủ vào khu vực lâm phần của Cty Krông Pa để khai thác trộm gỗ hương. Để phục vụ cho việc khai thác trái phép, Huyện đã “kêu” 5 thanh niên người thiểu số ở xã Krong và 7 đối tượng khác ở xã Sơn Lang cùng tổ chức đi khai thác trộm. Sau khi nắm được quy luật đi lại của nhân viên bảo vệ rừng và bố trí các “chim lợn” cảnh giới, 19 giờ ngày 8-8, Huyện tổ chức nhóm của mình vào cưa cây hương đầu tiên (đường kính 1,2m). Chỉ 20 phút, cây hương trên bị hạ. Tuy nhiên, do cây hương lớn và nằm ở địa hình dốc núi, không thể xẻ hộp để vận chuyển được nên Huyện đưa nhóm qua cưa hạ cây hương khác cách đó khoảng 100m. Tại cây hương bị cưa hạ thứ 2, Huyện cùng các đối tượng khác đã xẻ thành từng lóng, hộp rồi vận chuyển ra khu vực xã Sơn Lang cất giấu, trong đó các đối tượng đã vận chuyển cất giấu được 5 hộp gỗ hương với gần 1,5m3.

Đến gần sáng, khi phát hiện lực lượng bảo vệ rừng, các đối tượng “chim lợn” đã báo cho nhóm của Huyện đưa gỗ, cưa, xe máy rời khỏi hiện trường. Tuy nhiên, khi lực lượng chức năng truy đuổi, các đối tượng đã vứt bỏ gỗ lại rồi tiếp tục tẩu thoát. Biết không thể trốn thoát, đến ngày 20-9, Huyện đến CQĐT CAH Kbang đầu thú. CAH Kbang cho biết, hiện đã có 6 đối tượng liên quan khác ra đầu thú và khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Hiện CQĐT CAH đang tạm giữ hình sự đối với Nguyễn Anh Huyện và tiếp tục điều tra làm rõ vụ án.

Liên quan đến vụ việc trên, ông Võ Ngộ - Giám đốc Cty Krông Pa cho rằng: Ngoài việc đối tượng lợi dụng sơ hở của các nhân viên bảo vệ rừng lúc nghỉ, ngày lễ để hoạt động thì lực lượng bảo vệ rừng quá mỏng. Hàng trăm cây hương cổ thụ này nằm rải rác ở trong diện tích hơn 8.000ha, địa hình phức tạp, còn lực lượng nhân viên bảo vệ rừng chỉ có 16 người, tính trung bình cứ 2 người bảo vệ 1.000ha nên rất khó kiểm soát. Bên cạnh đó, chưa có các chế độ hỗ trợ cũng như chế tài đặc thù nào cho lực lượng bảo vệ của Cty nhằm tăng cường công tác bảo vệ rừng. Khó khăn chồng chất khó khăn nên việc những cây hương hàng trăm năm tuổi vẫn liên tục bị đe dọa. Năm nào cũng xảy ra những vụ khai thác, vận chuyển gỗ hương trái phép ở đây!

Có lẽ, nếu không có biện pháp phù hợp nào của các cơ quan chức năng tỉnh Gia Lai, mai đây, những cây hương trăm tuổi này cũng chỉ còn là dĩ vãng trong câu chuyện kể của những người dân Ba Na ở đại ngàn Tây Nguyên này.

Minh Tân