Kênh nhánh tưới tiêu Chính Tây (nằm trong dự án hồ chứa nước Thủy Yên - Thủy Cam ở xã Lộc Thủy, H. Phú Lộc, TT-Huế) được đầu tư 12 tỷ đồng nhưng khi đưa vào hoạt động vẫn không phát huy tác dụng do kênh không thể dẫn nước tưới tiêu khiến hàng chục héc-ta ruộng lúa nơi đây đang khô khát,  vừa gây lãng phí tiền của vừa khiến người dân bức xúc.

Cỏ mọc um tùm lấp đầy kênh Chính Tây.

Dân bức xúc

Năm 2010, dự án đầu tư xây dựng công trình hồ chứa nước Thủy Yên - Thủy Cam được khởi công xây dựng tại xã Lộc Thủy, H.Phú Lộc do Sở NN&PTNT tỉnh TT-Huế làm chủ đầu tư. Dự án được thực hiện từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ với số tiền đầu tư trên 654 tỷ đồng. Đến năm 2017, kênh nhánh tưới Chính Tây với tổng số vốn 11,9 tỷ đồng do Sở NN&PTNT  tỉnh TT-Huế làm chủ đầu tư được đưa vào sử dụng. Theo yêu cầu đề ra, kênh dẫn nước này được xây dựng đồng bộ sẽ cung cấp nước tưới cho hơn 40ha/vụ nhưng sau khi hoàn thành và đưa vào sử dụng thì không phát huy hiệu quả gây bức xức cho người dân.

Theo tìm hiểu của P.V, nguyên nhân nước không vào được ruộng là do hệ thống kênh Chính Tây thiết kế thấp hơn mặt ruộng, luôn bị đất cát từ trên cao bồi xuống, khiến dòng chảy bị bồi lấp dẫn đến đoạn cuối kênh Chính Tây không tưới được. Ông Nguyễn Tốn ở thôn An Bàng (xã Lộc Thủy) bức xúc: "Không hiểu họ thi công công trình kiểu gì mà dù nhiều lần tổ chức nạo vét, khơi thông nhưng kênh vẫn không tưới được. Vào mùa hè thì nước không vào ruộng được, còn đầu mùa mưa thì nước đã tràn bờ kênh. Tôi có 2 sào ruộng nhưng vì thiếu nước nên đành bỏ hoang". Ông Nguyễn Văn Tuyên, trưởng thôn Nam Phước (xã Lộc Thủy, H.Phú Lộc) cho biết, con kênh được đầu tư gần 12 tỷ đồng chỉ đưa vào sử dụng trong 1 vụ lúa thì bỏ hoang gây lãng phí và khiến người dân vô cùng bức xúc. Đoạn cuối nhánh kênh tiền tỷ hiện bị ngập chìm hoàn toàn trong bùn cát, cỏ dại. Theo ông Nguyễn Văn Tuyên, thực trạng kênh dẫn tiền tỷ không phát huy tác dụng, ruộng đồng phải bỏ hoang, công trình có dấu hiệu lỗi thiết kế do mặt kênh xây thấp hơn ruộng, đáy kênh bị xì bục... đã được người dân, xã viên, nông dân phản ánh đến các cấp có thẩm quyền qua các lần tiếp xúc cử tri, nhưng đến nay, chưa có cơ quan nào chịu trách nhiệm khắc phục dứt điểm những sự cố nêu trên. "Cuộc sống mưu sinh của hàng trăm hộ dân trong vùng toàn nhờ vào đồng ruộng mà giờ ruộng đồng khô khát nên đời sống người dân gặp rất nhiều khó khăn"- một người dân nói.

Con kênh gần 12 tỷ đồng đưa vào sử dụng 1 vụ thì nay không còn phát huy tác dụng.

Không phát huy hiệu quả vì vốn hạn hẹp?

Trước tình trạng kênh tưới tiêu Chính Tây không phát huy tác dụng, trong các cuộc họp tiếp xúc cử tri, người dân đã nhiều lần phản ánh lên chính quyền địa phương nhưng đến nay vẫn chưa được khắc phục. Ông Trần Văn Hữu- Chủ tịch UBND xã Lộc Thủy thông tin, việc bà con phản ánh kênh Chính Tây vô tác dụng như trên là có nhưng điều này lại vượt quá thẩm quyền của địa phương nên cũng chẳng làm gì được. Địa phương mong cấp trên có những giải pháp đúng đắn để khắc phục và sửa chữa những bất cập của con kênh, qua đó cung cấp nước tưới cho người dân phát triển kinh tế. Đại diện đơn vị tiếp nhận công trình này, ông Đỗ Văn Đính- Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Quản lý và Khai thác Công trình Thủy lợi TT-Huế cho biết, đơn vị chỉ tiếp nhận công trình nên không rõ quá trình thiết kế, thi công. Con kênh dẫn Chính Tây này đang "có vấn đề" và gây khó khăn trong vận hành cấp nước tưới ruộng cho bà con ở xã Lộc Thủy là có. Công ty thu từ nguồn thủy lợi phí do Nhà nước hỗ trợ khoảng 100 triệu đồng/năm. Thời gian qua, dù nhiều lần tổ chức nạo vét, khơi thông dòng chảy vì bùn tràn vào nhưng vẫn chưa hiệu quả. "Về giải pháp lâu dài, chúng tôi sẽ có báo cáo cho lãnh đạo UBND tỉnh TT-Huế và địa phương để có những đầu tư nối tiếp nhằm khai thác thật hiệu quả tuyến kênh trên"- ông Đính nói.

Còn theo ông Trương Văn Giang - Giám đốc Ban quản lý Dự án hồ chứa nước Thủy Cam - Thủy Yên cho rằng, toàn con kênh dài 7km, đoạn phía trên vẫn tưới nước cho đồng ruộng bình thường; chỉ có đoạn cuối khoảng 500m là chưa phát huy hiệu quả. Đây là đoạn cuối nhánh kênh dẫn, sở dĩ thấp hơn mặt ruộng như hiện nay để bảo đảm dẫn nước tưới cho những vùng ruộng xa hơn, rộng hơn về sau này. Do nguồn vốn hạn hẹp nên khi hoàn thành và đưa vào sử dụng kênh Chính Tây không phát huy hiệu quả...?! Và nếu muốn phát huy tối đa hiệu quả để tưới hết nội đồng thì phải đầu tư thêm 3 tuyến kênh nhánh tầm 4 tỷ đồng... Trong khi đó, một kỹ sư xây dựng chuyên về lĩnh vực hệ thống thủy lợi lại cho rằng, trong trường hợp này, nếu nói do vốn hạn hẹp dẫn đến nhánh kênh thủy lợi gần 12 tỷ đồng không phát huy tối đa hiệu quả là không chính xác. "Có khả năng, trong khâu thiết kế bị lỗi dẫn đến những sự cố đáng tiếc như vậy"- vị kỹ sư này nhận định.

H.LAN