Kỳ 1: "Phớt lờ" chủ trương của Chính phủ?

(Cadn.com.vn) - Ngày 23-6-2011, Thủ tướng Chính phủ có Công văn 979/TTg về việc quyết định nhu cầu sử dụng đất để thực hiện dự án, công trình cấp bách gửi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Bộ TN&MT. Tiếp đến, ngày 16-8-2011, Văn phòng Chính phủ có Công văn 5617 hướng dẫn thực hiện Công văn 979/TTg gửi Bộ TN&MT, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, nêu rõ: "Trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất lúa nước, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ sang sử dụng mục đích khác, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thông qua Thường trực HĐND tỉnh, thành phố và báo cáo Bộ TN&MT xem xét, trình Thủ tướng Chính Phủ có ý kiến trước khi chuyển mục đích sử dụng".

Vậy Dự án cơ sở hạ tầng Tây Hùng Vương (dự án Tây Hùng Vương) "ra đời" thời gian nào, có "vướng" gì chủ trương của Chính phủ?

Xuất phát từ nhu cầu phát triển, UBND TP Đông Hà đã lập kế hoạch xây dựng 3 khu TĐC phục vụ giải phóng mặt bằng để triển khai các dự án đầu tư trên địa bàn thành phố gồm khu TĐC Bắc sông Hiếu, Khóa Bảo và Tây Hùng Vương. Trong đó, dự án Tây Hùng Vương được quan tâm triển khai sớm để đáp ứng nhu cầu di dời nên đầu tháng 5-2011, UBND TP Đông Hà ban hành Quyết định 380 phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 khu TĐC Tây Hùng Vương, giáp cầu Vĩnh Phước (P. Đông Lương). Đến ngày 26-7-2011, UBND TP Đông Hà tiếp tục ban hành Quyết định 766 phê duyệt dự án đầu tư công trình với kinh phí hơn 52 tỷ đồng, do UBND TP làm chủ đầu tư và giao Trung tâm Phát triển quỹ đất TP quản lý.

Sau hơn 2 năm đền bù, dự án vẫn chưa thể "mọc" lên.

Tiếp đó, ngày 2-8-2011, UBND TP Đông Hà  ra Thông báo số 109 về việc thu hồi đất để thực hiện dự án, trong đó, một phần không nhỏ diện tích bị thu hồi là đất trồng lúa nước tại P. Đông Lương. Hẳn nhiên, ở thời điểm đó, chưa tính đến dự án Tây Hùng Vương có phải là dự án cấp bách hay không thì việc trình, chờ ý kiến Thủ tướng đồng ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất phục vụ dự án là bước bắt buộc không thể bỏ qua.

Ngày 4-7-2012, UBND TP Đông Hà tiếp tục ra Quyết định số 715 thu hồi hơn 26 ngàn m2 đất của hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng tại P. Đông Lương để xây dựng công trình dự án Tây Hùng Vương. Cũng trong tháng 7-2012, khi trình hồ sơ xin thu hồi đất, giao đất xây dựng công trình cho Sở TN&MT tỉnh thì dự án này bị "đứng", vì công trình dự án Tây Hùng Vương có chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa sang đất phi nông nghiệp nên chưa có cơ sở đến trình UBND tỉnh thu hồi đất, giao đất; công trình này không có trong danh sách các dự án cấp bách năm 2012 trên địa bàn tỉnh nên không đủ điều kiện để thẩm định thu hồi, giao đất.

Theo quy trình, khi UBND tỉnh Quảng Trị có quyết định giao đất để thực hiện dự án thì các bước phê duyệt giá bồi thường đền bù, hỗ trợ giải tỏa thì việc chi trả mới được triển khai. Song do dự án Tây Hùng Vương "vướng" Công văn 5617, lẽ đương nhiên UBND tỉnh Quảng Trị không thể giao đất, phê duyệt kinh phí bồi thường khi chưa có sự đồng ý từ Thủ tướng Chính phủ. Thế nhưng Trung tâm phát triển quỹ đất TP lại khẩn trương thực hiện các bước để thẩm định và bồi thường, hỗ trợ cho 30 hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng đợt 1 vào ngày 11-12-2012.

Như vậy, 2 Quyết định 766 và 715 của UBND TP Đông Hà đều ban hành sau Công văn 979 của Thủ tướng và Công văn 5617 của Văn phòng Chính phủ cũng như Nghị định 42 ngày 11-5-2012 của Chính Phủ (có hiệu lực ngày 1-7-2012) quy định rõ: điều kiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất chuyên trồng lúa nước phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt và được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng.

Đến tháng 6-2013, UBND tỉnh Quảng Trị đã có tờ trình đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa để thực hiện một số công trình dự án trên địa bàn tỉnh, trong đó có dự án Tây Hùng Vương. Sau khi Bộ NN&PTNT cũng có công văn nhất trí với đề nghị của Quảng Trị, ngày 13-8-2013, Bộ TN&MT trình Thủ tướng Chính phủ cho phép UBND tỉnh Quảng Trị được chuyển mục đích sử dụng hơn 39ha đất trồng lúa nước để thực hiện công trình, dự án. Ngày 3-10-2013, Thủ tướng Chính phủ có Công văn 1582 đồng ý và chỉ đạo Quảng Trị thực hiện đúng quy định tại Nghị định 42 khi quyết định chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện các công trình đã nêu.

Tuy nhiên, tréo ngoe ở chỗ trước đó gần 1 năm, vào ngày 11-12-2012, Trung tâm phát triển quỹ đất TP Đông Hà đã chi trả tiền đền bù, hỗ trợ cho các hộ dân được cho là ảnh hưởng dự án Tây Hùng Vương theo danh sách mà HTX Lai Phước, UBND P. Đông Lương và Trung tâm phát triển quỹ đất TP Đông Hà đã xác nhận, dù UBND tỉnh chưa có quyết định giao đất, cũng như phê duyệt kế hoạch đền bù.

Bảo Hà
(còn nữa)