Theo Bloomberg ngày 4/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tạm dừng toàn bộ viện trợ quân sự cho Ukraine. Theo đó, Mỹ sẽ trì hoãn tất cả các khoản viện trợ quân sự đang chờ xử lý cho đến khi Tổng thống Trump xác định rằng các nhà lãnh đạo Ukraine thể hiện cam kết thiện chí đối với hòa bình. Chính quyền Mỹ cũng sẽ xem xét lại gói viện trợ để đảm bảo rằng viện trợ đang đóng góp vào giải pháp cho cuộc xung đột.

Tác động với Ukraine

Theo kênh CNN, Đại tá Mỹ nghỉ hưu Cedric Leighton nhận định rằng quyết định nói trên có thể gây ảnh hưởng kéo dài trong nhiều năm tới. Ông nói: “Những vũ khí đó có thể là bất cứ thứ gì, từ máy bay đến đạn dược. Một số vũ khí phải mất nhiều năm mới đến được tiền tuyến và trong trường hợp này, hậu quả kéo theo có thể tác động nghiêm trọng đến khả năng của Ukraine”.

Theo ông Leighton, chính quyền của Tổng thống Joe Biden trước đây đã cam kết viện trợ quân sự gần 66 tỷ USD cho Ukraine, nhưng lệnh của Tổng thống Trump sẽ chặn một phần viện trợ mà chính quyền tiền nhiệm đã phê duyệt. Ông Leighton nói: “Nói một cách đơn giản, những gì ông Trump đang làm là ngừng viện trợ đã được Tổng thống Biden phê duyệt”.

Theo một quan chức Mỹ, tác động của việc Mỹ tạm dừng viện trợ quân sự có thể chưa rõ ràng ngay lập tức, có thể mất vài ngày hoặc vài tuần mới ảnh hưởng đến các binh sĩ Ukraine trên chiến trường. Tuy nhiên, khi kho vũ khí hiện tại của Ukraine hết, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng, ngay cả khi các quốc gia khác nỗ lực bù đắp khoảng trống này. Quan chức này nói: “Đây là một khoảng trống năng lực mà châu Âu không thể tự mình lấp đầy”.

Ông Mark Cancian, cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), bình luận: “Hậu quả sẽ rất lớn… Khi nguồn cung bị cắt giảm một nửa, cuối cùng điều đó sẽ ảnh hưởng đến tiền tuyến”.

Ông Cancian dự báo rằng chính quyền Tổng thống Trump có thể tiếp tục đình chỉ hoặc hủy bỏ các hình thức viện trợ khác cho Ukraine, như chia sẻ thông tin tình báo và huấn luyện lực lượng vũ trang Ukraine.

Một quan chức Nhà Trắng nói rằng Tổng thống Trump ra lệnh tạm dừng viện trợ quân sự để phản ứng trực tiếp đối với Tổng thống Zelensky sau cuộc gặp căng thẳng vào tuần trước. Người này lưu ý rằng lệnh tạm dừng có thể được dỡ bỏ nếu Tổng thống Zelensky thể hiện cam kết mới đối với các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt xung đột với Nga.

Những viện trợ chính của Mỹ dành cho Ukraine

Trang tin tức độc lập Meduza ở Nga đã điểm lại những viện trợ chính mà Mỹ cung cấp cho Ukraine.

Về hỗ trợ tài chính, Mỹ là một trong những đồng minh hàng đầu của Ukraine kể từ khi chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga bắt đầu vào tháng 2/2022. Theo Viện Kinh tế Thế giới Kiel, tổng viện trợ của Mỹ đã đạt khoảng 119 tỷ USD, trong khi các nước châu Âu đã cung cấp tổng cộng khoảng 138 tỷ USD.

Về viện trợ quân sự, Ukraine hiện tự sản xuất hoặc mua 55% vũ khí, trong khi Mỹ cung cấp khoảng 20% và châu Âu cung cấp khoảng 25%. Theo Viện Kiel, kể từ khi xung đột bắt đầu, Mỹ đã cung cấp khoảng 66,9 tỷ USD viện trợ quân sự, còn châu Âu đóng góp khoảng 64,8 tỷ USD. Lầu Năm Góc ước tính con số này của Mỹ là 65,9 tỷ USD.

Ông François Heisbourg thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế cho rằng châu Âu có thể lấp đầy khoảng trống tài chính nếu Mỹ ngừng viện trợ với điều kiện có đủ ý chí chính trị, nhưng tiền chỉ là một phần của vấn đề.

Một số hệ thống vũ khí do Mỹ cung cấp rất quan trọng đối với lực lượng vũ trang Ukraine. Thay thế các vũ khí này sẽ rất khó khăn, nếu không muốn nói là không thể. Nhiều hệ thống này chỉ được sản xuất với số lượng hạn chế ở châu Âu hoặc thậm chí không được sản xuất ở đây.

Những thứ Ukraine sẽ không nhận được từ Mỹ

Tên lửa phòng không: Quân đội Ukraine sẽ không thể bổ sung kho tên lửa đánh chặn cho hệ thống phòng không Patriot. Những vũ khí này chỉ được sản xuất tại Mỹ.

Rocket và tên lửa cho MLRS: Ukraine cũng sẽ mất quyền tiếp cận rocket và tên lửa dẫn đường cho hệ thống pháo phản lực phóng loạt (MLRS), bao gồm cả MLRS bánh xích và hệ thống HIMARS bánh lốp. Mặc dù châu Âu đã cung cấp tên lửa hành trình SCALP và Storm Shadow phóng từ máy bay, nhưng số lượng này không đủ để thay thế hoàn toàn các hệ thống rocket tầm xa do Mỹ cung cấp.

Hỗ trợ tình báo: Một nguồn tin từ tờ The New York Times cho biết chính phủ Mỹ cũng đang xem xét cắt hỗ trợ tình báo cho quân đội Ukraine. Hiện chưa rõ Ukraine sẽ bù đắp tổn thất này như thế nào. Đài BBC cho rằng Mỹ vượt xa các nước châu Âu về năng lực trinh sát vệ tinh và thu thập thông tin tình báo.

Những thứ Ukraine có thể thay thế

Starlink: Cùng với cắt giảm hỗ trợ tình báo, Mỹ có thể ngừng cung cấp dịch vụ internet Starlink của tỷ phú Elon Musk cho quân đội Ukraine. Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov nói rằng nước này đang phát triển một giải pháp thay thế và đã có phương án.

Liên minh châu Âu cũng đang phát triển một giải pháp thay thế có thể sử dụng mạng vệ tinh Govsatcom, dự kiến hoạt động đầy đủ vào cuối năm nay.

Đạn dược: Năm 2024, một trong những thách thức lớn nhất trên chiến trường là thiếu đạn pháo. Từ đầu xung đột đến tháng 9/2024, Mỹ đã cung cấp khoảng ba triệu quả đạn pháo cho Ukraine.

Tuy nhiên, năng lực sản xuất của châu Âu đang cải thiện. Năm 2024, các nước châu Âu sản xuất 1,4 triệu quả đạn và dự kiến tăng lên 2 triệu vào năm 2025. Ukraine cũng đã tự sản xuất 2,5 triệu quả đạn pháo và súng cối từ tháng 1 đến tháng 11/2024.

Theo đánh giá, nếu mất viện trợ quân sự Mỹ, Ukraine có thể giữ vững phòng tuyến hiện tại trong vòng sáu tháng đến một năm.

Theo Báo Tin tức