4 kịch bản lớn

Theo tờ New York Times (NYT), trong số những tài liệu bị rò rỉ, có thông tin cho thấy Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ đã vạch ra bốn kịch bản và ảnh hưởng của từng kịch bản đến diễn biến cuộc xung đột ở Ukraine. Các tình huống giả định là cái chết của Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, loại bỏ lãnh đạo trong Lực lượng Vũ trang Nga và Ukraine tấn công Điện Kremlin. Với mỗi kịch bản, tài liệu trên mô tả ảnh hưởng, như khả năng gây leo thang xung đột ở Ukraine, kết thúc cuộc xung đột thông qua thương lượng hoặc không có tác động đáng kể đến diễn biến của cuộc xung đột. Ngoài ra, tài liệu nói rằng cuộc xung đột ở Ukraine có thể sẽ kéo dài.

Tờ NYT cho biết, đây là một sản phẩm khá điển hình do các cơ quan tình báo Mỹ tạo ra. Tài liệu này nhằm giúp các sĩ quan quân đội, nhà hoạch định chính, hoặc nhà lập pháp suy nghĩ về những kết quả có thể xảy ra của các sự kiện lớn khi họ đánh giá các lựa chọn. Tài liệu trên được đánh dấu là RELIDO, có nghĩa là quyết định tiết lộ thông tin này cho các đối tác nước ngoài hay không là tùy vào một số quan chức cấp cao. Tài liệu được đề ngày 24-2 và được dán nhãn “một năm”, cho thấy quá trình phân tích trên diễn ra vào thời điểm tròn một năm kể từ khi xung đột ở Ukraine bùng phát.

Trong một kịch bản, tình báo Mỹ dự báo những gì có thể xảy ra nếu Ukraine tấn công Điện Kremlin. Họ xác định sự kiện này có thể dẫn đến căng thẳng leo thang khi ông Putin phát động một cuộc tổng động viên quân sự quy mô lớn và cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật. Hoặc sự kiện này có thể khiến ông Putin đàm phán để giải quyết cuộc xung đột.

Chính quyền Mỹ đặc biệt lo lắng về khả năng Ukraine tấn công Moscow vì việc này có thể khiến Nga leo thang căng thẳng. Mối lo này là một lý do khiến Mỹ ngần ngại cung cấp tên lửa tầm xa cho Ukraine.

Một số phân tích của các cơ quan tình báo Mỹ thường đưa ra những đánh giá về kết quả có khả năng xảy ra nhất của một sự kiện nhất định, nhưng tài liệu nói trên thì không có. Tài liệu chỉ mô tả các tình huống có thể xảy ra mà không đánh giá kịch bản nào có thể xảy ra nhiều nhất.

Các quan chức Mỹ từ chối cho biết liệu tài liệu này có phải là thật hay không, nhưng họ không tranh cãi về tính xác thực của tài liệu.

NATO triển khai gần 100 lính đặc nhiệm ở Ukraine

Tờ The Guardian (Anh) cho biết họ đã tiếp cận được hai tài liệu mật nghi của Mỹ soạn thảo từ cuối tháng 2, đầu tháng 3 năm nay. Những tài liệu này nói rằng tính đến ngày 1-3, khoảng 97 lính đặc nhiệm của NATO đã hiện diện ở Ukraine, trong đó có 50 đặc nhiệm Anh, 14 đặc nhiệm Mỹ và 15 đặc nhiệm Pháp. Theo nguồn tin, các tài liệu được đóng dấu “mật” và được biên soạn cho các quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ. Tài liệu còn chứa thông tin về các hoạt động quân sự hàng ngày của NATO, công tác hậu cần, vận chuyển vũ khí và huấn luyện binh sĩ Ukraine của lực lượng này.

Declassified, một nguồn tin khác của Anh, lưu ý rằng 14 đặc nhiệm Mỹ nằm trong số 29 nhân viên Lầu Năm Góc cũng đã được điều tới Ukraine, bao gồm cả đội an ninh tại Đại sứ quán Mỹ ở Kiev và các tùy viên quân sự. Ngoài ra, 71 nhân viên khác của Bộ Ngoại giao cũng có hiện diện ở Ukraine, với tổng số 100 người Mỹ. Declassified cũng lưu ý rằng tài liệu này được đánh dấu là “không thể chia sẻ cho người nước ngoài”.

Điều tra tới cùng

Hàng chục tài liệu quân sự dạng tuyệt mật của Mỹ bị tung lên nhiều nền tảng mạng xã hội đã trở thành tâm điểm của giới truyền thông trong hơn một tuần qua. Lầu Năm Góc và Bộ Tư pháp nước này đã mở một cuộc điều tra hình sự về vụ tiết lộ các tài liệu mật này.

Trong cuộc họp báo tại Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 11-4 (giờ địa phương): Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austincho biết: “Chúng tôi sẽ tiếp tục điều tra và lật từng viên đá cho đến khi tìm ra nguồn gốc và mức độ của vụ rò rỉ”. Ông Austin là quan chức cấp cao đầu tiên của Mỹ bình luận về vụ rò rỉ tài liệu mật. Ông nói rằng Lầu Năm Góc biết các tài liệu đã được tung lên mạng vào ngày 28-2 và ngày 1-3, nhưng không chắc liệu có tài liệu nào khác đã bị phát tán trước đó nữa hay không. Ông Austin nói thêm: “Đây là những điều mà chúng tôi sẽ tìm ra khi chúng tôi tiếp tục điều tra”.

Các nhà điều tra đang tích cực xác định xem người hoặc nhóm người nào có thể có khả năng tiết lộ tài liệu mật và động cơ tiết lộ các báo cáo tình báo này.

AN BÌNH