Lấy phòng ngừa làm trọng tâm, đặc biệt là chú trọng đến các giải pháp mang tính xã hội nhằm giảm tác hại do hoạt động mại dâm gây ra là mục tiêu mà Chương trình phòng, chống mại dâm giai đoạn 2016-2020 hướng tới. Với sự nỗ lực, quyết tâm của các cấp, các ngành và sự đồng thuận của nhân dân, trong 5 năm qua, công tác phòng ngừa, ngăn chặn hoạt động mại dâm trên địa bàn TP Đà Nẵng đã đạt nhiều kết quả quan trọng.

Nhóm đối tượng hoạt động mại dâm bị lực lượng công an phát hiện, xử lý.

Chú trọng công tác phòng ngừa

Theo Chi cục phòng, chống tệ nạn xã hội (PCTNXH) TP Đà Nẵng, thời gian qua, các địa phương, đơn vị đã xây dựng được một số phong trào, mô hình nhằm tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho các tầng lớp nhân dân trong phòng ngừa tác hại của tệ nạn mại dâm và tạo được sự đồng thuận trong việc đấu tranh với tệ nạn xã hội nói chung và tệ nạn mại dâm nói riêng. Bên cạnh đó, để góp phần hạn chế các trường hợp nguy cơ cao do nghèo đói, chưa có việc làm, việc làm không ổn định, trong 5 năm qua, Hội LHPN thành phố đã giải ngân Quỹ "Hỗ trợ phụ nữ phát triển" với số tiền hơn 127 tỷ đồng cho gần 6,4 lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo, phụ nữ khó khăn có thu nhập thấp để phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống, giúp các hộ vươn lên thoát nghèo bền vững.      Theo ông Ngô Văn Sang - Chi cục phó Chi cục PCTNXH, thực hiện Chương trình can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV tới năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, thời gian qua, TP Đà Nẵng đã triển khai các hoạt động can thiệp giảm tác hại trên địa bàn 7 quận, huyện với những ưu tiên và nội dung can thiệp mang tính đặc thù của từng địa phương, trong đó, tập trung cho địa bàn trọng điểm gồm Hải Châu, Thanh Khê, Sơn Trà và Liên Chiểu.

Cụ thể trong giai đoạn 2016-2020, thành phố đã ký kết chương trình truyền thông phòng, chống HIV/AIDS trên các phương tiện thông tin đại chúng; thực hiện sản xuất và phân phối gần 230 ngàn tài liệu truyền thông các loại để phân phát cho quận, huyện, xã, phường và nhóm tiếp cận cộng đồng thực hiện tuyên truyền tại cộng đồng và các nhóm đặc thù. Phối hợp với các đơn vị kinh doanh, sản xuất, trường đại học, cao đẳng và sở, ban, ngành, đoàn thể địa phương tổ chức được 236 cuộc truyền thông trực tiếp cho hơn 26 ngàn lượt người.

Một số mô hình truyền thông có hiệu quả đã triển khai và được sự hưởng ứng nhiệt tình của các đối tượng, tầng lớp nhân dân như đội văn nghệ xung kích (tổ chức dưới hình thức sân khấu hóa, mỗi năm có từ 11-14 buổi diễn tại các khu dân cư, các trường đại học, cao đẳng, trường dạy nghề, Cơ sở xã hội Bầu Bàng, đã thu hút được hàng ngàn người xem); Mô hình tiếp cận cộng đồng (đến cuối năm 2019, đã triển khai mạng lưới gồm 25 đồng đẳng viên các nhóm, gồm phụ nữ bán dâm đường phố, tiếp viên trong các dịch vụ vui chơi giải trí và nhóm đồng tính nam). Mạng lưới này đã thực hiện tiếp cận, truyền thông thay đổi hành vi cho gần 24 ngàn lượt khách và giới thiệu chuyển gửi dịch vụ xét nghiệm HIV được hơn 1,7 ngàn khách hàng... Mô hình tư vấn xét nghiệm HIV lưu động được triển khai đáp ứng cho các nhóm đối tượng có hành vi nguy cơ cao không tới các phòng xét nghiệm tự nguyện. Mỗi năm có từ 12-15 cuộc xét nghiệm lưu động tùy thuộc vào nhu cầu xét nghiệm của địa phương và nhóm tiếp cận cộng đồng. Tại thành phố, chỉ tiêu phòng xét nghiệm HIV tự nguyện trung bình cho 300 khách hàng trong 1 tháng được tiếp cận và sử dụng dịch vụ, trong đó hơn 70% là khách hàng thuộc nhóm có hành vi nguy cơ cao như phụ nữ bán dâm, nam quan hệ tình dục đồng giới và bạn tình của họ...

Tăng cường kiểm tra, xử lý

Bên cạnh công tác phòng ngừa, trong 5 năm qua, Đội kiểm tra liên ngành 178 các cấp của thành phố đã tổ chức kiểm tra, kiểm soát hơn 1,4 ngàn lượt cơ sở kinh doanh dịch vụ, qua đó, cảnh cáo, nhắc nhở 524 lượt cơ sở, đề xuất xử phạt hành chính 306 cơ sở, với tổng số tiền phạt hơn 1,392 tỷ đồng; yêu cầu ngừng hoạt động 31 cơ sở do chưa có giấy chứng nhận đủ điều kiện về ANTT; đề nghị tước giấy phép kinh doanh 6 tháng đối với cơ sở massage để xảy ra hoạt động mua bán dâm.

CATP đã chỉ đạo lực lượng phối hợp các đơn vị liên quan làm tốt công tác phòng ngừa, tổ chức tấn công triệt phá 37 vụ gồm 158 đối tượng (10 chủ chứa, 10 môi giới mại dâm, 80 gái bán dâm và 58 đối tượng mua dâm); tạm giữ nhiều tang vật, tài sản liên quan đến hoạt động mại dâm phục vụ cho công tác điều tra, truy tố và xét xử. Kết quả, đã lập hồ sơ truy tố 7 vụ 19 đối tượng (9 chủ chứa mại dâm, 10 môi giới mại dâm), xử lý hành chính 30 vụ, 139 đối tượng (1 chủ chứa mại dâm, 80 người bán dâm, 58 người mua dâm). Các lực lượng chức năng đấu tranh, triệt phá các đường dây, ổ nhóm hoạt động mại dâm và xử lý nghiêm minh 100% vụ việc, đường dây hoạt động mại dâm được phát hiện; ngăn chặn có hiệu quả đối tượng mại dâm đứng đường đón khách và hoạt động ở nơi công cộng; qua đó đã kiềm chế được sự phát sinh tệ nạn mại dâm trên địa bàn. Hiện tượng gái mại dâm hoạt động công khai, đứng đường mời chào khách đã giảm đáng kể do lực lượng Công an đã tập trung truy quét, đẩy đuổi.

Chi cục phó Chi cục PCTNXH Ngô Văn Sang cho biết thêm, hằng năm đơn vị đều mời các chủ cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ phát sinh tệ nạn mại dâm lên lập hồ sơ, buộc chủ, quản lý các loại hình kinh doanh cam kết không để tệ nạn xã hội, đặc biệt tệ nạn mại dâm xảy ra tại cơ sở do mình quản lý, góp phần làm giảm tệ nạn mại dâm trên địa bàn. Đặc biệt đến nay, 100% cán bộ phụ trách công tác phòng, chống tệ nạn xã hội được tập huấn, nâng cao kiến thức về kỹ năng, nghiệp vụ công tác phòng, chống mại dâm.

Tuy nhiên, ông Ngô Văn Sang bày tỏ lo lắng khi hiện nay đối tượng mại dâm chỉ bị xử phạt hành chính với số tiền rất thấp nên người mại dâm sau khi bị xử phạt lại có nguy cơ tiếp tục tái phạm. Trong khi đó, công tác quản lý địa bàn, quản lý đối tượng chưa thường xuyên liên tục; sự phối hợp trong công tác phòng ngừa và đấu tranh giữa các cơ quan, ban, ngành và chính quyền địa phương có lúc chưa chặt chẽ, chưa đồng bộ; một số địa phương chưa đánh giá đúng tính chất, mức độ nguy hiểm của tệ nạn mại dâm nên chưa tập trung chỉ đạo, huy động các ngành, các lực lượng tham gia mà chỉ giao cho cơ quan chức năng đảm nhiệm.

Để tiếp tục hỗ trợ cho người đang hoạt động mại dâm các biện pháp can thiệp giảm hại, tăng cường khả năng tiếp cận với các dịch vụ xã hội về pháp lý, y tế, nơi tạm lánh, tư vấn tâm lý, học nghề, sinh kế để hỗ trợ họ giảm mức độ hoạt động mại dâm nhằm từng bước thay đổi công việc, hoà nhập cộng đồng một cách bền vững, theo Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH TP Trần Công Nguyên, cần tiếp tục thực hiện thí điểm các mô hình hỗ trợ người bán dâm theo Chương trình phòng, chống mại dâm giai đoạn 2021-2025. Mục đích chính nhằm khảo sát, thành lập nhóm đồng đẳng, vận hành hoạt động nhóm đồng đẳng tiếp cận, truyền thông, hỗ trợ giảm hại, phòng, chống bạo lực giới và xây dựng hệ thống kết nối các dịch vụ hỗ trợ cho người bán dâm. "Làm tốt công tác này sẽ góp phần can thiệp giảm hại, nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo hỗ trợ người bán dâm một cách toàn diện, hiệu quả hơn", ông Nguyên nói.

D.H