(Cadn.com.vn) - Liên quan đến việc lăng mộ vợ vua Tự Đức bị Cty TNHH Thương mại dịch vụ Chuỗi giá trị (Cty Chuỗi giá trị) san ủi để xây dựng bãi thi công đỗ xe du lịch phục vụ tham quan di tích lăng Tự Đức và lăng Đồng Khánh ở P.Thủy Xuân (TP Huế, TT-Huế); ngày 26-6, Trung tâm Phát triển Quỹ đất (TTPTQĐ) TP Huế- đơn vị giải phóng mặt bằng đã có văn bản báo cáo UBND TP Huế. Theo TTPTQĐ, dù chưa bàn giao mặt bằng tổng thể cho chủ đầu tư là Cty Chuỗi Giá Trị nhưng vẫn triển khai thi công.

Về quá trình thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, di dời mồ mả, ông Nguyễn Anh Tuấn- Phó Giám đốc TTPTQĐ TP Huế cho biết, đơn vị đã phối hợp với chính quyền địa phương tiến hành họp dân, kiểm kê mồ mả, sau đó niêm yết công khai thông tin ở UBND P.Thuỷ Xuân, ngay trước khu vực triển khai DA và trên một số phương tiện thông tin đại chúng."Nguyên tắc kiểm kê phải có sự tham gia của chính quyền địa phương, chủ đầu tư và đơn vị thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, chúng tôi đã thực hiện đúng quy định. Tuy nhiên, rất tiếc, qua 2 lần kiểm kê, chúng tôi không phát hiện ngôi mộ cổ như báo chí phản ánh. Nếu không, đơn vị đã lập danh sách, gửi các cơ quan liên quan để kiểm tra, xác minh nguồn gốc, chủ ngôi mộ..."- ông Tuấn nói. Cũng theo ông Tuấn, sau lần kiểm kê thứ nhất, trung tâm đã thông báo cho người thân những ngôi mộ có chủ để di dời. Theo đó, toàn bộ khu vực DA có 42 ngôi mộ cần di dời. Đến lần kiểm kê thứ hai, còn một số ngôi mộ vô chủ, trung tâm tiếp tục tiến hành kiểm kê có sự tham gia của chính quyền và chủ đầu tư. Quá thời hạn niêm yết thông tin công khai nhưng không ai đến di dời, trung tâm đã phối hợp với một số đơn vị liên quan di dời theo quy định...

Cũng theo TTPTQĐ TP Huế, do chủ đầu tư chưa hỗ trợ kinh phí cho 3 hộ có diện tích thu hồi lớn theo chủ trương của UBND tỉnh và 3 hộ được điều chỉnh bổ sung giá trị bồi thường hỗ trợ nên đơn vị chưa bàn giao mặt bằng cho Cty Chuỗi Giá Trị nhưng đơn vị này vẫn tiến hành thi công. Nói về việc cơ quan chức năng giải tỏa mặt bằng nhưng bị bỏ sót ngôi mộ nghi là vợ vua Tự Đức, ông Tuấn cho biết trước đó, TTPTQĐ TP Huế đã phối hợp với UBND P.Thủy Xuân và chủ đầu tư để kiểm kê khu đất trên thì không phát hiện ngôi mộ này."Trong quá trình kiểm kê tại khu đất trên, chúng tôi đã kiểm kê các phần mộ trên đất thì không phát hiện ngôi mộ này. Có thể do mộ lâu năm, đã tàn lụi, nằm dưới đất nên không biết để kiểm kê"- ông Tuấn cho hay. Theo ông Tuấn, việc để xảy ra sự cố trên trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư, vì chưa được bàn giao đất đã tiến hành thi công. Đồng thời khi thi công phát hiện ở dưới đất có mồ mả mà không trình báo cho TTPTQĐ cũng như chính quyền địa phương mà san ủi là hoàn toàn sai.

Khu vực lăng mộ vợ vua bị san bằng.

Tấm bia của vợ vua triều Nguyễn bị vùi lấp ở địa điểm san ủi vừa được tìm thấy.

Trước đó, khi người dân phản ánh lăng mộ vợ vua Tự Đức bị san ủi phục vụ DA thi công bãi đỗ xe phục vụ tham quan di tích, công trình tạm dừng lại. Sau hơn 2 ngày,  những người tìm kiếm trong Hội đồng trị sự dòng tộc Nguyễn Phúc và một số cơ quan liên quan đã tìm thấy tấm bia đá ghi bằng chữ Hán bị vùi lấp khoảng 60 cm tại khu vực vừa được san ủi. Nội dung trên bia được xác định là bia mộ của bà Tài Nhân họ tên Lê Thị, thụy Thục Thuận, vợ của một vị vua triều Nguyễn. Đồng thời, một số phiến đá, gạch vồ nơi có ngôi mộ cũng được tìm thấy ở khu vực bị san ủi để làm bãi đỗ xe. Đại diện Hội đồng trị sự dòng tộc Nguyễn Phúc cho biết, ngoài bia đá, bước đầu đã xác định được vị trí huyệt mộ của bà. Ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho hay, do bia mộ chưa được công nhận là di tích và nằm ngoài khu vực quản lý bảo vệ của lăng Tự Đức nên cơ quan chức năng đang chờ ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh mới có thông tin chính xác về việc xử lý như thế nào sau khi tìm thấy bia mộ.

PGS-TS Đỗ Bang, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử tỉnh TT-Huế cho rằng, để khẳng định người nằm dưới ngôi mộ có phải là vợ vua Tự Đức hay không thì cần phải làm rõ thêm. "Trước mắt, tôi phải tận mắt nhìn thấy tấm bài vị đang được thờ trong Chí Khiêm Đường ở lăng vua Tự Đức, nhưng hiện khu vực này đang được trùng tu, các bài vị đã được di dời nên tôi chưa thể tiếp cận"- PGS.TS Đỗ Bang nói. PGS.TS Đỗ Bang cho rằng, việc tìm ra bia mộ của ngôi mộ cổ bị san ủi làm bãi đậu xe là một phát hiện rất quan trọng. Qua đó, có thể khẳng định đây là ngôi mộ có thật và có liên quan đến lăng Tự Đức, vua Tự Đức. Liên quan đến việc chủ đầu tư và đơn vị thi công san ủi một ngôi mộ cổ để làm bãi đỗ xe, PGS.TS Đỗ Bang cho rằng, đó là hành vi "vừa thiếu trách nhiệm, vừa vô nhân tâm".

Trước ý kiến dư luận cho rằng, việc san ủi lăng mộ vợ vua là xâm phạm mồ mả, theo Luật sư Võ Công Hạnh (Công ty luật Công Khánh, Đoàn luật sư TT-Huế), nếu cho đây là hành vi xâm phạm mồ mả thì hành vi đó phải thể hiện một cách cụ thể rõ ràng, ít nhất cũng bằng tư liệu hình ảnh. Theo đó, cần xác định rõ ngôi mộ tại khu vực triển khai DA bãi đỗ xe khách tham quan lăng Tự Đức và lăng Đồng Khánh ở P.Thủy Xuân, TP Huế trước đó có nhìn thấy bằng trực quan hay không? Bằng chứng phía đơn vị thi công biết mà vẫn tự ý san ủi? Nếu thực sự vị trí đó là nơi chôn cất thi hài bà phi Tài Nhân họ Lê, thụy là Thục Thuận (tức vợ một vị vua triều Nguyễn) thì đó là hành vi cấu thành tội xâm phạm mồ mả theo Điều 245 - Bộ luật Hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung 2009 quy định. Trường hợp chỉ mang tính chất khảo cổ hay nghi vấn thì chưa đủ yếu tố cấu thành tội xâm phạm mồ mả. Tuy nhiên, tấm bia, nền móng, tường thành... tìm thấy tại khu vực triển khai DA, nghi liên quan đến ngôi mộ của bà phi Tài Nhân họ Lê vẫn được xem là những chỉ dấu cho thấy đó là hành vi xâm phạm mồ mả nên phía cơ quan CA cần sớm điều tra làm rõ.

H.LAN