(Cadn.com.vn) - Tỉnh Quảng Ngãi vừa công bố kết luận thanh tra việc quản lý, sử dụng đất và tiến độ thực hiện dự án thép Guang Lian Dung Quất có số vốn 4,5 tỷ USD. UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết có đầy đủ điều kiện để ra quyết định chấm dứt hoạt động của dự án. Dự án khởi đầu do Tập đoàn Tycoons (Đài Loan-Trung Quốc) đầu tư với số vốn đăng ký khoảng hơn 1 tỷ USD, nằm ở trung tâm Khu kinh tế Dung Quất. Đầu năm 2012, Tập đoàn JFE (Nhật Bản) đã quyết định liên doanh với E-United xây dựng nhà máy thép và nâng số vốn ban đầu lên 4,5 tỷ USD. Đến năm 2013, Tập đoàn JFE đề nghị tỉnh Quảng Ngãi trình Chính phủ cho chính sách ưu đãi như bổ sung 210ha mặt nước biển để nâng tổng diện tích dự án lên 700ha và cũng đã xin lùi dự án thép Dung Quất đến tháng 7-2014 khởi công (thay vì tháng 7-2013 theo kế hoạch ban đầu mà Tập đoàn đã ký biên bản ghi nhớ với nhà chức trách Việt Nam). Tuy nhiên, đến nay đã quá hạn mà dự án vẫn “dậm chân tại chỗ”.

Trụ sở Công ty Guang Lian Steel tại Khu kinh tế Dung Quất.

Trong kết luận thanh tra đã khẳng định, chủ đầu tư không có khả năng thực hiện dự án theo đúng tiến độ với cơ quan đăng ký đầu tư và không thuộc trường hợp giãn tiến độ theo quy định. Theo đó, “đủ điều kiện để Nhà nước đơn phương chấm dứt hoạt động của dự án” theo Luật Đầu tư. Điều đáng nói, chỉ xét về phương diện quản lý và sử dụng đất, theo kết quả thanh tra, Guang Lian đã “vi phạm Luật Đất đai 2013”. Cụ thể, trong tổng diện tích mặt bằng mà chủ đầu tư dự định xây nhà máy, khu vực diện tích đất hơn 222 ha được giao từ tháng 10-2007 chậm tiến độ tới 40 tháng. Những phần còn lại, tùy thời gian giao đất, chỗ thì chậm tiến độ 28 tháng, nơi đã đủ điều kiện để thu hồi theo Luật Đất đai... Ngay cả việc thực hiện góp vốn cũng chậm trễ. Cho đến ngày 18-1-2016, con số mới chỉ là 43,35 triệu USD, bằng 7,2% vốn cam kết ban đầu.

Một trong những kết luận thanh tra quan trọng là, xét về mặt tổng thể dự án, đến thời điểm tháng 6-2016 là “đủ điều kiện để Nhà nước thực hiện thu hồi hết diện tích đất đã cho thuê và không phải bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp bất khả kháng”. Cùng với đó, đến tháng 5-2016, nếu nhà đầu tư vẫn không có khả năng thực hiện Dự án theo tiến độ đã đăng ký đầu tư và không thuộc trường hợp giãn tiến độ thực hiện dự án đầu tư theo quy định thì “đủ điều kiện để Nhà nước đơn phương chấm dứt hoạt động Dự án”. Như vậy, xét cả về phương diện quản lý, sử dụng đất lẫn tiến độ thực hiện thì cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đã có đầy đủ căn cứ pháp lý để ra quyết định thu hồi đối với Dự án thép Guang Lian Dung Quất.

Nguyễn Hữu Đức