Thủ tướng Abe “quên mình” vì quan hệ Nhật-Mỹ

Thứ sáu, 18/11/2016 10:46

(Cadn.com.vn) - Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe trở thành nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên hội đàm trực tiếp với Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.

Báo chí Nhật theo dõi chặt chẽ cuộc bầu cử ở Mỹ đã đưa ông Trump vào Nhà Trắng. Ảnh: AFP

Thủ tướng Shinzo Abe có quyết định đầy phá cách nhằm thúc đẩy mối quan hệ đồng minh thân thiết Nhật và Mỹ sau khi ông Donald Trump giành chiến thắng trước bà Hillary Clinton trong cuộc bầu cử hôm 8-11: đó là hội đàm với tổng thống đắc cử Mỹ ngay cả khi nhân vật này chưa tuyên thệ nhậm chức.

Theo CNN, ông Abe gặp ông Trump tại thành phố New York vào ngày 17-11 (giờ Mỹ). Cuộc gặp gỡ lần này được hai bên nhất trí hôm 10-11 – thời điểm ông Trump và các cố vấn vẫn đang bận rộn trong cuộc họp tại trụ sở ở tòa nhà Trump Tower ở Manhattan để định hình bộ máy mới cho Nhà Trắng. Đây được đánh giá là bước đi hoàn toàn bất ngờ bởi thông thường, lãnh đạo một quốc gia sẽ phải đợi đến khi ông Trump chính thức tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20-1-2017 mới lên kế hoạch gặp gỡ.

Với nỗ lực bảo vệ đồng minh lâu đời giữa hai nước, Thủ tướng Abe mong muốn “xây dựng lòng tin” với Tổng thống đắc cử Trump qua cuộc gặp này. “Tôi rất vinh dự được gặp tổng thống đắc cử Mỹ trước các nhà lãnh đạo khác thế giới khác”, ông Abe nói với các phóng viên. “Liên minh Nhật-Mỹ là trục ngoại giao và an ninh quan trọng. Liên minh này chỉ trở nên sống động khi có sự tin tưởng giữa hai bên. Tôi muốn xây dựng niềm tin với ông Trump”, nhà lãnh đạo Nhật Bản nói thêm.

Thủ tướng Abe, cũng như các nhà lãnh đạo Châu Á khác, rất muốn tìm hiểu chiến lược chính sách ngoại giao của ông Trump sau khi lên nắm quyền, xem nó có giống với những gì mà vị tỷ phú này đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử. Một phụ tá cao cấp của ông Abe, Katsuyuki Kawai nói rằng, ông đã nói với các thành viên của nhóm chuyển giao quyền lực của ông Trump rằng, những tuyên bố trong chiến dịch tranh cử của ông Trump không nên “được hiểu theo nghĩa đen”.

Ông Trump đã khiến Nhật-Hàn – vốn là những đồng minh lâu đời của Mỹ ở Châu Á - choáng váng với tuyên bố sẽ rút quân đội Mỹ ra khỏi các nước này. Vị tỷ phú này cũng cho rằng, Nhật Bản cần có vũ khí hạt nhân để tự bảo vệ mình khỏi mối đe dọa từ Triều Tiên. Thậm chí, ông Trump còn chỉ đích danh Nhật, Hàn với lời cáo buộc rằng hai đồng minh này không chia sẻ gánh nặng tài chính với Mỹ.

Vì vậy, không khó để hiểu vì sao Thủ tướng Abe nóng lòng muốn hội đàm với ông Trump. Tokyo thật sự lo ngại Tổng thống đắc cử Trump sẽ rời xa mối quan hệ đồng minh truyền thống với Nhật. Việc ông Trump triển khai chính sách bảo hộ mậu dịch cũng là “hồi chuông cảnh báo” đối với Nhật Bản. Trong bối cảnh nguy cơ đe dọa từ phía Trung Quốc đang ngày càng gia tăng, những tuyên bố của ông Trump không khác gì “cơn ác mộng” đối với Thủ tướng Abe.

Trung Quốc cũng đang theo dõi chặt chẽ những diễn biến trong cuộc gặp gỡ giữa ông Abe và ông Trump trong bối cảnh giới quan sát cho rằng, mối quan hệ với Bắc Kinh là một trong những vấn đề trọng tâm trong cuộc gặp Nhật-Mỹ này.

Khả Anh

Cuộc gặp đầu tiên với một quan chức nước ngoài của Tổng thống đắc cử Donald Trump đã vấp phải nhiều ý kiến chỉ trích vì sự không chuyên nghiệp.

Một ngày trước cuộc gặp này, các quan chức Nhật cho biết, họ vẫn chưa biết cuộc gặp sẽ diễn ra ở đâu, vào thời gian nào. Họ thậm chí cũng không biết ai sẽ được mời tham dự và nếu xảy ra vấn đề gì đó thì sẽ liên lạc với ai để giải quyết. Các quan chức Nhật và Mỹ cho biết, Bộ Ngoại giao Mỹ không liên quan đến việc lên kế hoạch cho cuộc hội đàm lần này, khiến những việc về hậu cần và ngoại giao thông thường vốn được giải quyết từ trước cuộc gặp rất lâu thì nay vẫn chưa được xác định.

Sự cố này cho thấy những khó khăn trong đội ngũ trợ lý của ông Trump khi dịch chuyển từ chiếc ghế của một doanh nhân lên chiếc ghế tổng thống với một lịch trình dày đặc và đòi hỏi hiệu quả ngay sau khi ông tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20-1-2017 tới.