(Cadn.com.vn) - Trước tình hình nhiễm mặn đang diễn biến khá phức tạp tại các tỉnh miền Trung, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân, những ngày qua, Cục Quản lý Tài nguyên nước (Bộ TN&MT) đã tiến hành kiểm tra việc vận hành các hồ chứa theo quy trình vận hành liên hồ chứa trên địa bàn Quảng Nam, lưu vực hệ thống sông Vu Gia-Thu Bồn...

Nhà máy nước Cầu Đỏ (Đà Nẵng) không hoạt động được do nước sông Cầu Đỏ nhiễm mặn hơn 1 tháng qua.

Hậu quả  của tình hình ngập mặn thể hiện rõ nhất ngay trên địa bàn TP Đà Nẵng. Trong buổi làm việc với chúng tôi mới đây, ông Nguyễn Trường Ảnh, Giám đốc Công ty TNHH-MTV Cấp nước Đà Nẵng, cho hay: "Đà Nẵng đang đứng trước tình hình có thể thiếu nước sinh hoạt trong mùa khô sắp đến...". Cùng với nhiều biện pháp để tháo gỡ, khắc phục, thì việc yêu cầu các nhà máy thủy điện phải thực hiện đúng quy trình vận hành liên hồ chứa trên hệ thống sông Vu Gia-Thu Bồn là biện pháp đầu tiên.

Ngày 25-2, Đoàn kiểm tra của Cục Quản lý tài nguyên nước đã làm việc với các công ty thủy điện và ngành chức năng TP Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam. Tại đây, hầu hết các công ty thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn đều "than", các hồ chứa đang thiếu nước nghiêm trọng...

Ông Lê Đình Bản, Phó Giám đốc Công ty CP thủy điện A Vương, cho biết: Tính đến ngày 16-12-2015, tức là đầu mùa khô, mực nước hồ chứa thủy điện A Vương chỉ đạt 357m, trong khi đó mực nước dâng bình thường phải đạt 380m. Do lượng nước quá thấp, nhà máy hầu như không phát điện. Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia đã tạm thời tách nhà máy thủy điện A Vương ra khỏi thị trường phát điện cạnh tranh từ ngày 8-12-2015 đến 29-2-2016.  Ông Nguyễn Sơn-Phó Giám đốc Công ty thủy điện Sông Bung cho biết, từ đầu tháng 1-2016, hồ thủy điện Sông Bung 4 đã xả về hạ du sông Vu Gia 110 triệu m3 nước. Công ty không đặt nặng lợi ích kinh tế từ phát điện mà cố gắng vận hành bảo đảm hài hòa lợi ích kinh tế, xã hội giữa thủy điện và người dân ở vùng hạ du...

Tuy nhiên, theo ông Hoàng Thanh Hòa, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT TP Đà Nẵng, ngay từ trước Tết Nguyên đán đến nay, sông Cầu Đỏ liên tục bị nhiễm mặn, một phần do tác động của biến đổi khí hậu, một phần do quy trình vận hành liên hồ chứa lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn. "Cái này là do sai quy trình vận hành, mà sai quy trình vận hành là sai về pháp lý...", ông Hòa nói.

Các hồ chứa nước thủy điện trên địa bàn tỉnh Quảng Nam cần nghiêm túc thực hiện đúng quy định quy trình vận hành liên hồ chứa, đảm bảo nguồn nước cho hạ du mùa khô.

Chúng tôi cũng được biết, trước tình hình thiếu nước sản xuất nghiêm trọng cho vụ Đông-Xuân, vụ mùa, ngày 15-1-2016, UBND tỉnh Quảng Nam đã có Công văn số 205 về việc chỉ đạo các hồ chứa nước hạn chế xả nước phát điện, cụ thể: Hồ chứa nước A Vương không thực hiện vận hành xả nước qua phát điện đến hết ngày 31-1-2016 nhằm nâng cao mực nước lên cao trình tối thiểu. Hồ chứa nước Sông Bung 4 hạn chế xả nước phát điện để nâng mực nước lên cao trình mực nước dâng bình thường, tích trữ thêm khoảng 20 triệu m3 nước cho phát điện và bổ sung lượng nước thiếu hụt cho mùa khô năm 2016. Khuyến khích hồ chứa thủy điện Đăk Mi 4 nâng mực nước lên cao trình mực nước dâng bình thường... UBND tỉnh cũng đã đề xuất Tập đoàn Điện lực Việt Nam có giải pháp chống hạn, yêu cầu các nhà máy thủy điện trên địa bàn tỉnh phải phối hợp nghiêm túc các biện pháp chống hạn cho hạ du. Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia cũng đã cho phép thủy điện Sông Bung 4 vào lại thị trường phát điện cạnh tranh, nhưng điều hành xả nước phát điện ở mức độ vừa phải, bảo đảm nhu cầu sử dụng nước của hạ du và dự trữ để phục vụ xả nước phát điện trong thời gian cao điểm mùa khô từ tháng 4 đến 6-2016.

Tại buổi làm việc ngày 25-2, ông Lê Hữu Thuần, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước, kết luận: Hiện nay, do hồ chứa nước A Vương chưa tích đủ nước, đến hết tháng 2-2016, tiếp tục dừng phát điện để tích nước. Nếu tình hình nguồn nước còn hạn chế, phải có văn bản kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền theo quy định của quy trình để có phương án vận hành phù hợp. Đối với các hồ thủy điện Đăk Mi 4, Sông Bung 4, 4A, 5, Sông Tranh 2 thực hiện vận hành theo đúng quy định quy trình. Các hồ Sông Bung 6, Sông Kôn 2 phối hợp vận hành với các hồ ở thượng lưu trong quá trình vận hành. Các hồ chứa nước thủy điện tiếp tục xây phương án dự phòng trong giai đoạn tiếp theo.

Hồng Thanh