Chuyến đi thường niên do Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài - Bộ Ngoại giao - phối hợp với Quân chủng Hải quân tổ chức năm nay có sự tham dự của hơn 60 đại biểu kiều bào trở về từ 24 quốc gia và vùng lãnh thổ. Giữa sóng nước mênh mông, cảm xúc yêu thương, trân trọng, tin tưởng, tự hào trào dâng trong trái tim các đại biểu không chỉ vì được đặt chân đến vùng biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, mà như còn được trở về với cội nguồn của dân tộc. Trường Sa lúc này không chỉ là địa danh, mà là khát vọng, là tình yêu thấm vào từng câu chuyện, từng ánh mắt.

Lịch sử vẫn còn nhắc nhớ. Vào những ngày này cách đây tròn nửa thế kỷ, sóng nước Trường Sa đã vang vọng những khúc khải hoàn: Ngày 11-4-1975, những con tàu vận tải chở Đoàn C75 mang theo ý chí thép của quân và dân Việt Nam, bí mật rời quân cảng Đà Nẵng, vượt sóng gió, thần tốc hướng về Trường Sa. Sáng 14-4-1975, lá cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tung bay trước bia chủ quyền đảo Song Tử Tây, tiếp sau đó là Sơn Ca, Nam Yết, Sinh Tồn và ngày 29-4-1975 giải phóng đảo Trường Sa, đúng 1 ngày trước khi Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử toàn thắng.

Một lịch sử đầy tự hào. Với các đại biểu kiều bào Việt Nam ở nước ngoài, đấy còn là tình yêu và nỗi nhớ. Dù sống ở các quốc gia khác nhau, nhưng tình yêu và tấm lòng hướng về biển đảo Tổ quốc luôn là sợi dây vô hình gắn kết họ với đất nước, quê hương. Đăng ký và theo đuổi chuyến đi này hơn 3 năm, Nguyễn Quang Thanh, một việt kiều sinh sống tại Mỹ mới được có mặt tại đây. Với anh, đây là những khoảnh khắc vô cùng đặc biệt. Ngay khi đặt chân lên đảo Đá Thị, anh đã không giữ được cảm xúc: “Mình đã theo đuổi chuyến đi này nhiều năm, nay mới ra được. Mình không thể diễn tả bằng lời, xúc động thật sự, nước mắt không chảy ra được, nó đang lặng sâu trong tim mình. Cảm ơn tất cả vì chuyến đi này”.

Cũng như Nguyễn Quang Thanh, với nhiều kiều bào, đây là lần đầu tiên họ đặt chân lên mảnh đất thiêng liêng của Tổ quốc nơi ngàn trùng dặm xa. TS Hoàng Xuân Vinh, một kiều bào đang sống tại Ba Lan tâm sự: “Khi lên thăm các đảo thì chúng ta mới nhìn thấy được tầm nhìn của cha ông chúng ta, những hy sinh xương máu của bao thế hệ người Việt của chúng ta để gìn giữ đươc chủ quyền ở những nơi này. Chúng ta thật sự tự hào khi tất cả các đảo của chúng ta tuy ở xa đất liền nhưng luôn luôn có hậu phương vững chắc đó là Tổ quốc, đó là dân tộc...”.

Khác với nhiều người trên tàu, David Nguyễn đã lần thứ 3 ra đảo. Từng là người tham gia chống phá cực đoan nhà nước Việt Nam trước đây ở Mỹ, David Nguyễn đã nhiều lần về thăm quê hương và nhận thấy sự đổi thay từng ngày của đất nước. Năm 2014, từ nguyện vọng cá nhân, ông tham gia chuyến hải trình ra Trường Sa. Và đó là một trải nghiệm đặc biệt. Lần đầu tiên ông hiểu, biển đảo Việt Nam, phần máu thịt thiêng liêng của Tổ quốc vẫn đang được gìn giữ và bảo vệ từng ngày bằng cả máu và nước mắt. Tận mắt nhìn thấy một dải giang sơn nơi nghìn trùng sóng cả, David Nguyễn biết những thông tin ông từng được nghe trước đó của các nguồn tin trái chiều là sai trái và bịa đặt. Quay trở về Mỹ, ông tham gia phản biện những ý kiến sai trái trên các diễn đàn, cung cấp cái nhìn trung thực và sâu sắc về ý thức bảo vệ chủ quyền của dân tộc. Thái độ của ông từ những trải nghiệm thực tế đã có tác động sâu sắc tới cộng đồng người Việt tại Mỹ. “Từ nhiều năm trước, có quá nhiều những thông tin sai lệch, không kiểm chứng được. Tôi từng nghe nói rằng Việt Nam để mất đảo. Đến khi về lại quê nhà, tham gia các chuyến đi ra đảo, nhìn thấy những nỗ lực của chúng ta trong bảo vệ chủ quyền, chứng kiến cuộc sống của chiến sĩ và người dân trên đảo, tôi mới hiểu được mọi việc. Từ ấy, khi quay về Mỹ, trên bất cứ diễn đàn nào tôi cũng tham gia phản biện. Mình đã ra đấy, đã chứng kiến, không ai có thể chối cãi được lập luận của mình...”.

Trở lại Trường Sa lần thứ 2, rồi lần thứ 3, David Nguyễn tận mắt chứng kiến sự thay đổi tích cực của các đảo. Giữa đảo Sinh Tồn, bên những dãy nhà dân và khu sản xuất, ông nói: ” Tôi không thể hình dung mọi thứ đã đổi thay nhanh đến vậy. Bây giờ, cuộc sống trên đảo, nhà cửa, vườn tược, các cơ sở hạ tầng chung đã tốt rất nhiều. Thật tự hào về đất nước của mình”.

Trong hải trình đặc biệt năm nay, David Nguyễn cùng nhiều đại biểu đến thăm các đảo Đá Thị, Sinh Tồn, Cô Lin, Len Đao, Đá Tây A, Trường Sa Lớn và Nhà giàn DK1/8 Quế Đường. Các hoạt động thăm hỏi, tặng quà, giao lưu văn nghệ, thăm trường học, nhà dân, chùa, trạm xá, dự lễ khánh thành Công viên Cầu Vồng tại đảo Đá Tây A, lễ tưởng niệm các liệt sĩ tại Gạc Ma, dâng hương tại Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, dự lễ chào cờ và duyệt đội ngũ... là hành trình bận rộn của những trái tim nơi xa, muốn khắc ghi thật nhiều, thật sâu hình ảnh một phần máu thịt của Tổ quốc. Cũng từ những trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá, âu tàu tránh trú bão, cung cấp nước ngọt, dầu, đá lạnh và các vật phẩm thiết yếu cho ngư dân... thôi thúc kiều bào mong ước, tâm nguyện, đề xuất những chủ trương, giải pháp tăng cường quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế , xanh hóa biển đảo...

Trăm nghe không bằng một thấy, với TS. BS Võ Toàn Trung, một kiều bào về từ Pháp, nhận ra những điều mà trước đây ông không hình dung hết. “Trước đây, chúng tôi chỉ đọc thông tin, tìm hiểu về biển đảo qua sách vở. Lần này, đến đây, tận mắt nhìn thấy sự vất vả và những hy sinh to lớn của quân và dân trên đảo, lòng thêm yêu đất nước của mình. Mình mong muốn cùng bà con kiều bào được đóng góp giúp cho Trường Sa và các đảo của Việt Nam ngày càng phát triển và thịnh vượng...”.

Không dừng lại ở cảm xúc, tình yêu Tổ quốc được kiều bào thể hiện bằng những hành động thiết thực. Từ năm 2012 đến nay, tổng số tiền kiều bào quyên góp cho Trường Sa và Nhà giàn DK1 là gần 30 tỷ đồng, đầu tư cho đóng xuồng chủ quyền, xây dựng công trình dân sinh, mua quà hiện vật và nhu yếu phẩm gửi tặng các điểm đảo. Ngay trong chuyến đi lần này, đoàn công tác đã ủng hộ hơn 2 tỷ đồng tiền mặt, quà tặng và hiện vật đóng góp cho các chương trình như “Xanh hóa Trường Sa”, xây dựng nhà văn hóa đa năng, mua nhu yếu phẩm, dụng cụ y tế, đồ dùng học tập gửi tới quân dân trên các đảo và Nhà giàn DK1. Tương lai không xa là các hoạt động tuyên truyền, gây quỹ hướng về Trường Sa, vận động thế hệ trẻ kiều bào hiểu đúng về chủ quyền biển đảo...

Sóng bao la qua các đảo, sóng cuồn cuộn ở mỗi tấm lòng. Chuyến tàu mang tên “Đại đoàn kết”, không chỉ mang theo tình cảm, vật chất từ đất liền đến với những người lính đảo, mà còn mang tinh thần kết nối giữa kiều bào và đất mẹ. Việt Nam, đâu chỉ có chiến tranh và không có gì ngoài chiến tranh? Đúng là Việt Nam từng là một đất nước, một dân tộc từng bị chia cắt, từng đổ máu nhưngkhông nguôi khát vọng hòa bình và gìn giữhòa bình. Chính nơi đây - Trường Sa - là minh chứng hùng hồn nhất.

Một điểm đến, điểm nhấn của chuyến đi là Lễ tưởng niệm các Liệt sĩ Gạc Ma tổ chức trang trọng và thiêng liêng trên con tàu KN 390. Giữa tiếng nhạc hồn tử sĩ trầm hùng vang lên như tiếng vọng từ cõi thiêng, tất cả lặng lẽ nghiêng mình, tưởng nhớ những người con ưu tú của dân tộc đã anh dũng ngã xuống vì chủ quyền biển, đảo. Những nén hương thơm, vòng hoa tươi thắm, những cánh hạc giấy trắng tinh khôi thả xuống biển xanh, gửi gắm niềm tiếc thương vô hạn đến những linh hồn bất tử cùng lời nhắn gửi từ hậu thế rằng đất nước này không bao giờ quên các anh, những người đã dùng máu của mình để tô thắm lá cờ Tổ quốc.

Ở nơi 37 năm về trước, ngày 14-3- 1988, trong một cuộc chiến không cân sức, dưới làn mưa đạn của kẻ thù, 64 chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam đã làm nên biểu tượng “Vòng tròn bất tử” giữa biển khơi, bà Nguyễn Thị Nhung - một kiều bào tại Malaysia vừa khóc vừa nói: “Các chiến sĩ của chúng ta hy sinh giữa thời bình, máu của chúng ta đổ giữa thời bình. Tôi hiểu, cái giá của chúng ta cho mỗi tấc đất biên cương nơi đảo Trường Sa. Biết vậy, chúng ta càngnghĩ đến trách nhiệm của mình đối với đất nước. Sống xa Tổ quốc, chúng tôi luôn cố gắng khẳng định danh dự của người Việt và luôn nỗ lực hướng về quê nhà...”.

Vượt hơn một nghìn hải lý đến thăm quân dân huyện đảo Trường Sa và Nhà giàn DK1, với các nhạc sĩ trẻ của Hội nhạc sĩ Việt Nam là những khoảnh khắc thiêng liêng và hạnh phúc. Những ca khúc vừa sáng tác ngay trên sóng biển, bên gốc bàng vuông, những bài đồng ca cùng lính đảo cất lên giữa biển trời bao la, thắm đượm tình quân dân, cách biệt địa lý như xóa nhòa dưới trời sao sáng. Không có trang thiết bị hiện đại, không có sân khấu âm nhạc chuyên nghiệp, chỉ là ở các góc nhỏ của đảo thôi, nhưng như thế mới là đảo, hội tụ để lan tỏa.

Hải trình khép lại nhưng tinh thần “Đại đoàn kết” và tình yêu Tổ quốc, yêu biển, đảo và người chiến sĩ Hải quân sẽ còn lại mãi trong trái tim của các thành viên đoàn công tác. Bởi chuyến thăm Trường Sa không chỉ là hành trình trở về với chủ quyền Tổ quốc, mà còn là một hành trình lan tỏa tinh thần “Đại đoàn kết” toàn dân tộc.

Chuyến đi là minh chứng sinh động cho chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước trong việc coi cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời của dân tộc, khẳng định sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước với bà con kiều bào. Đồng thời, đây cũng là dịp để kiều bào bày tỏ tình cảm với Tổ quốc, trực tiếp cảm nhận hơi thở Trường Sa và đồng hành cùng đồng bào cả nước trong công cuộc bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Trên đảo Trường Sa Lớn, trước khi chia tay đảo để trở về đất liền, ông Nguyễn Trung Kiên - Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao - tâm sự: “Chuyến đi này vô cùng ý nghĩa. Nó giúp kiều bào ta hiểu hơn về đất nước của mình, hiểu hơn về sự hy sinh to lớn của chúng ta để bảo vệ chủ quyền. Sự hiểu biết này giúp cho chúng ta, mọi người ở trong nước, ngoài nước đoàn kết và nỗ lực, làm những việc thiết thực trong bảo vệ và dựng xây đất nước, làm sao để đất nước chúng ta vươn mình, trở thành một quốc gia phát triển và giàu mạnh...”.

Từ hải trình “Đại đoàn kết” trở về, các đại biểu mang theo không chỉ là kỷ niệm, mà là một sứ mệnh. Đó là sứ mệnh trở thành những “đại sứ” của lòng yêu nước, của sự thật lịch sử, của tình cảm sâu nặng với những người lính đảo ngoài khơi xa đang ngày đêm giữ gìn biển đảo trong điều kiện khó khăn, khắc nghiệt, nhưng vẫn đầy kiêu hãnh và lạc quan.

Chia tay Trường Sa thân yêu, các “đại sứ” của đoàn sẽ kể lại, truyền lại để lan tỏa ngọn lửa ấy đến với cộng đồng người Việt khắp 5 châu 4 biển. Với các thành viên trong hải trình “Đại đoàn kết”, Trường Sa không còn là một địa danh trên bản đồ đất nước mà Trường Sa đã ở trong tim - như một lời nhắc nhở, một trách nhiệm, và một niềm tự hào lớn lao không thể nói thành lời.

TRƯƠNG VŨ QUỲNH