Những năm gần đây, xu hướng trở về nguồn cội, phục hưng các sinh hoạt tộc họ diễn ra sôi nổi và có nhiều nét nổi bật, nhiều nhà thờ tộc ở vùng nông thôn Hòa Vang (TP Đà Nẵng) được trùng tu xây mới, các hoạt động và nghi lễ thờ cúng tổ tiên cũng được thể hiện rất bài bản. Những giá trị tốt đẹp của văn hóa tộc họ đang được bảo tồn và phát huy trong công cuộc xây dựng nông thôn mới… “Tộc họ văn hóa là một mô hình hay, tôn vinh những giá trị tốt đẹp của văn hóa dòng tộc, bảo tồn được những nếp sinh hoạt truyền thống của người dân. Bộ mặt nông thôn sẽ toàn diện hơn nếu chúng ta biết gìn giữ và phát huy vai trò của dòng tộc. Một khi hoạt động của tộc họ văn hóa đi vào nền nếp sẽ góp phần loại bỏ dần các thói hư, tật xấu trong cộng đồng dân cư”, ông Đinh Viết Thành - Trưởng tộc Đinh làng Quá Giáng (xã Hòa Phước) cho biết.

Hòa Vang hiện có hơn 300 tộc họ đã hình thành Hội đồng gia tộc (HĐGT), các tộc họ đều hưởng ứng thực hiện Quy ước xây dựng “Tộc họ văn hóa” gắn với định hướng nội dung của các cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và chương trình “5 không, 3 có”, “Thành phố 4 an”. Qua đó, nhiều mô hình văn hóa ra đời như: “Ông bà mẫu mực, con cháu hiếu thảo”, “Câu lạc bộ dâu hiền rể thảo”, “Nàng dâu hiếu thảo”, “Câu lạc bộ không sinh con thứ 3”… luôn được các tộc họ quan tâm và thực hiện có hiệu quả, ngày càng nhân rộng.

Theo Chủ tịch UBMTTQ xã Hòa Phong Tán Văn Đặng, điểm nổi bật của hoạt động tộc họ khi chung tay xây dựng nông thôn mới chính là việc nỗ lực của HĐGT trong việc giáo dục con cháu về truyền thống, thanh danh tộc họ từ việc tích cực tham gia xây dựng các thiết chế văn hóa, hiến đất mở đường, gìn giữ vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm. Với phương châm “một người khó cả tộc họ cùng chăm lo” để thực hiện hiệu quả tiêu chí giảm nghèo và xây dựng đời sống văn hóa cho con cháu trong tộc… Sinh hoạt tộc họ đã tác động tích cực đến việc giáo dục thế hệ trẻ, xây dựng hiệu quả các mô hình phòng chống tội phạm, khuyến học khuyến tài, giữ gìn bình yên thôn xóm. Nhiều tộc họ còn có quy ước riêng về đời sống tinh thần, vật chất với cộng đồng, xây dựng nhân cách, lối sống con người liên quan đến tình hình an ninh trật tự trong dòng tộc, như con cháu sai phạm trước hết HĐGT tự giải quyết, sau đó mới đến đoàn thể tham gia giáo dục, nếu tái phạm sẽ báo cáo với chính quyền địa phương…

Có thể nói, văn hóa tộc họ đã giúp con người nhích lại gần nhau hơn nhờ điều thiêng liêng là chung dòng huyết thống. Văn hóa tộc họ ở các làng quê đang vun bồi ý thức về lịch sử, lòng yêu nước, yêu quê hương và giáo dục con cháu lòng hiếu đạo. Văn hóa tộc họ như mạch nước ngầm, tưới mát tâm hồn và làm giàu vốn liếng văn hóa cho các thành viên trong dòng tộc. Văn hóa tộc họ không chiêng, không trống nhưng lại tràn trề nguồn sinh lực của sự ấm no, hạnh phúc.

VY HẬU